EUSEBI PAMPHILI CHRONICORUM LIBER PRIOR.

Varia volumina antiquarum (s. majorum, priscorum) historiarum perlustravi, (tum) quas Chaldaei et Assyrii memorant, (tum) quas singillatim et Egiptii scribunt, quasque accurate, ac si fieri posset, enarrant Graeci: quibus inclusa erant tempora regum et olompiadum, id est (quod vertitur) athletarum (s. athleticorum sc. ludorum), atque praeclara quaedam facta comprehendebant, quae a barbaris et Graecis, a fortibus et ignavis (s. ab Ariis et Non-Ariis) gesta sunt; nec non uniuscujusque mirandos exercitus, magistros militiae, sapientes, strenuos, poetas (s. fabularum fictores), historiographos, philosophos.

Congruum duxi, immo utile ac necessarium opus, breviter omnia adhibere, atque ex Hebraeis a Sacris Scripturis sumtam hebraicam antiquorum historiam et chronologiam hisce praedictis proxime apponere; ut intelligere possimus, quantum (i. e. quanto tempore) Moses, prophetaeque Hebraeorum, qui post ipsum exsistebant, vivificam theophaniam (Dei manifestationem) antecedant, atque quaecumque Divino Spiritu praedicebant (praedixerint), ut facile cognoscere possimus, in quos (i. e. in quorum tempora) e Graecis vel barbaris, qui in singulis nationibus praeclari apparuerunt, inciderint, et quibus temporibus inde ab initio praestantiores inter Hebraeos prophetae fuerint, atque omnes, qui unus post alium ex illis eorum duces fuerint.

Atque monitum et praeceptum do unicuique inde ab initio, ne umquam contendere audeat, quasi de temporibus quisquam omnino certus esse possit. Hoc sane vel inde primum lucrabimur, si veracem (quod verum) magistrum quis censeat illum, qui familiaribus suis dixit: (Act. 1, 7)

"Non est vestrum nosse horas et tempora, quae Pater posuit in sua potestate." Sed ille velut Deus ac Dominus, non solum de mundi fine, sed (etiam, ut) mihi videtur, de omnibus temporibus hanc paucis verbis sententiam protulit; ut eos, qui ejusmodi vanam disquisitionem conari (et) audere inclinant, impediret.

Quinimmo nostra quoque verba impraesentiarum idem testiiicando magistri dictum fide dignum reddant (s. confirment), quod non a Graecis, neque barbaris, neque aliis, (nec) ab ipsis adeo Hebraeis omnem mundi chronologiam accurate (quis) discere potest, sed id tantum optare, ut omnino, quod a nobis in praesenti tractatu (sc. dictum est), duas res cognoscere adjuvet. Primo ne quis aliorum similis arbitretur accuratissime consequi rationem temporum, et decipiatur, sed illud tantum in arenam productum agnoscat, ut quomodo, quove pacto quaestio sit, quae proposita est, scire (perspicere) queat, nec ambiguus maneat.

De Graecorum ab omnibus longis (i. e. longe remotis) temporibus exclusione non est quod mireris, (quippe) qui variis exitiosis corruptelis semetipsos injecerunt, et longo tempore usque ad Cadmi gentem (aetatem) litteris prorsus caruerunt. Cadmum enim primum ajunt ipsis e Phoenicum terra scripturam (characteres) attulisse. Et jure quidem Egiptius ille in Platonis libro contemnit (redarguit) Solonem.

"O Solon, inquit, Graeci semper pueri estis: quoniam senex vir Graecus non reperitur unquam; ac nemo potest a vobis discere antiqui temporis doctrinam." Egiptiorum vero multae referuntur historiae transeuntes (sc. finem et modum i. e. ineptae), item atque Chaldaeorum: hi enim ad quadraginta et plures etiam annorum myriades scripta sua tempora computant, Egiptii vero deorum et aliorum quorundam semideorum, praeterea etiam manium, atque mortalium aliorum regum multas, delirantium (more) fabulas contexunt.

Jam vero quid me cogat, qui prae omnibus veritatem colo, ejusmodi res minute perscrutari? ubi et apud dilectos meos Hebraeos dubia inveniuntur, quae tempore opportuno proferam. Sed hoc ad objurgationem jactantiae vanorum (inanis gloriae cupidorum) chronographorum dixi.

Ego vero propter ea, quae proposita sunt, priscorum libros perlustrans, ponam primum Chaldaeorum chronographiam, deinde Assyriorum; tum Medorum reges, postea Lydorum; et juxta eos Persarum. Et inde ad alterum locum transgrediens omnem Hebraeorum chronologiam ex ordine ponam; atque post eam iterum tertio ordine Egiptiorum dynastiae tempora. Eidem adjungam etiam Ptolomaeorum (sc. dynastiam), qui post Alexandrum Macedonem in Egipto, atque Alexandriae regnarunt. Post quod unum post alterum ex alio principio, quomodo suas Graeci narrant historias, in conspectum producam. Primum eos, qui Sicione regnaverunt, quique in Argivorum terra et qui in ipsa Atheniensium urbe, a primo usque ad postremum: qui in Lacedemonia, et qui Corinthi: qui demum in aliqua regione mare obtinentes dominati sunt.

Iisdem addam librum olompiadum, quae a Graecis scriptae sunt. Postquam autem haec omnia juxta se invicem collocavero, tum et primos reges Macedonum, Thettalorumque; deinde etiam Assyriorum atque Asianorum, qui post Alexandrum duces extiterunt, unum post alterum conscribam. Post quod omnes quoque singulatim (ac) separatim a se invicem disponam, qui ab Enea post captum Ilium Latinis imperarunt, et postea Romani sunt appellati. Post ea vero ex ordine illos, qui a Romilo (originem habuerunt), qui Romam urbem condiderunt. Et qui a Julio Caesare, et ab Augusto ordine succedentes Imperatores fuerunt; nec non Consules, qui annui interea exstiterunt.

Atque materias ex his omnibus mihi recolligens ad chronicos temporales canones me convertam; ac resumens jam inde ab initio ex iis, qui in qualibet gente regnaverunt, tempora, singulas in partes seorsum dividam; numeros quoque annorum uniuscujusque eorum coram se invicem apponam: ut facile et promtius assequamur, quo quisque tempore fuerit. Atque singulorum regnorum praeclara gesta, quae ab omnibus gentibus narrantur, inter illud regnum breviter disponam.

Sed illius secundi posterior elaboratio erit; nunc vero in proximo sermone, agedum chronographiam ab Chaldaeis de ipsorum majoribus relatam inspiciamus.

(CHALDAEORUM.)

Quomodo Chaldaei Chronographiam prodant, ex Polyhistore Alexandro: et de scriptis Chaldaeorum, primoque eorum regno.

Haec Berosus in primo volumine enarravit, et in secundo reges unum post alterum disponens conscripsit. Prout ille dicit, (quod) Nabonassarus eo tempore rex erat. Nomiua regum colligens colligit tantum, gesta vero eorum minime accurate refert; vel nec memoratu dignum reputat, quod exinde numerus regum disponatur: incipitque in hunc modum scribere.

Apolodorus ait primum extitisse regem Alorum, qui Babelone quidem erat Chaldaeus, regnasse ipsum saros x,

dividens unum Sarum in numerum trium millium et sexcentorum annorum, addens hisce etiam aliquos Neros, Sososque. "Nerus unus, inquit, e neris sexcentorum annorum est, Sosusque unus e sosis lx. annorum: ejusmodi annos secundum pristinam quandam antiquorum rationem recensens". Haec dicens, atque etiam ulterius progrediens, unum post alterum ex ordine recenset reges Asoriorum (Assyriorum), reges x. ab Aloro primo rege usque ad Xisuthrum, sub quo magnum et primum diluvium fuisse ait; de quo et Moses mentionem facit.

Tempora vero imperii regum illorum saros dicit (fuisse) C, et XX. qui efficiunt universi mmxliii. myriades annorum. Scribit autem singillatim hoc pacto.

"Quum, inquit, obiisset Alorus, regnavit filius ejus Alaparus saros III. et post Alaparum Almelon ex Chaldaeis e civitate Pautibiblon regnavit saros XIII. Post Almelonem autem Ammenonem ex Chaldaeis e Parmibiblon (ait) regnasse saros xii. In ejus diebus apparuisse bestiam quandam e mari rubro, quam Idotion vocant, cujus forma erat hominis et piscis. Atque post eum Amegalarum ex Pautibiblon urbe regnasse (tradit) saros xviii. Post hunc vero Daonum Pastorem fuisse ex urbe Pautibiblon; eum quoque regnasse saros x. Sub eo iterum e mari rubro (egressas) quatuor Sirenes eadem ratione hominis et piscis speciem habentes apparuisse. Ac deinde Edoranchum ex Pautibiblon civitate imperium habuisse saros xviii, sub eoque rursum e mari rubro comparuisse aliud quoddam (monstrum), pisci et homini simile, cui nomen vocabatur Odacon. Haec omnia (sc. monstra) ait, ab Oane summatim singillatim exposita esse. Et postea imperium habuisse Amenphsinum Chaldaeum e Lancharis, eumque regnasse saros x; deinde vero imperium habuisse Otiartem Chaldaeum e Lancharis; et eum quoque regnasse saros VIII. Otiarte vero defuncto, filium ejus Xisuthrum regnasse saros XVIII; sub eo magnum diluvium factum fuisse". Omnes conjunctim fiunt reges x. sari cxx. Computantur autem hac ratione.

Alorus.                   saros x.

Alaparus.               saros III.

Almelon.                saros XIII.

Ammenon.             saros xII.

Amegalarus.           saros xviii.

Daonus.                  saros x.

Edovanchus.        saros xviii.

Amenphsinus.         saros x.

Otiartes.                 saros VIII.

Xisuthrus.              saros xviii. Conjunctim reges x. Sari cxx. Et cxx. saros

efficere ajunt mmxliii. myriades annorum, si quidem sarus ter mille et sexcentos annos conticiat.

Haec Polyhistoris Alexandri liber narrat. Si quis autem veram esse illius voluminis historiam arbitretur, ac re vera tot annorum myriades fuisse (transiisse), eundem tunc oportet aliis etiam similibus rebus, quae pariter manifeste incredibiles in eodem libro continentur, fidem habere. Quid autem illud sit, quod scribat (scribit) idem Berosus ibi in primo historico volumine, enarrabo; et primis quae dicta sunt, adjungam, quippe quod in eodem volumine de-posuit Polyhistor, singillatim enim hac verborum forma refert.

De Chaldaica infirma (improbabili, incredibili) historia iterum in Polyhistore Alexandro de eodem Chaldaeorum volumine.

"Berosus quidem in primo babelonico volumine, aetate se Alexandri Philippi (filii) esse ait, atque transcripsisse multorum volumina, quae etiam Babelone multa cura a ducentis et quindecim annorum myriadibus asservabantur, in quo (in quibus) temporura rationes (continebantur) et liber historiarum de caelis et terra, marique, ac prima (primum facta) creatione, ac de regibus, et eorum rebus, et gestis refert.

Et primo dicit Babeloniorum terram jacere supra (ad) Deklathum flumen, et Aratsanem interfluere; et in ipsa exstat (s. est) triticum agreste et hordeum, et (eamque ait) lentem, et olus, et sesamum terram producere; et in paludibus (s. ripis) atque arundinetis fluvii radices esculentas reperiri, quarum nomen vocetur Gongus, (easque) radices hordeacei panis vim habere; fieri (nasci) inibi et palmas ac mala, et alia quoque diversi generis poma, nec non pisces, et aves silvestres ac palustres: esse autem arabicas ejus partes aqua et fructibus carentes, oppositas vero terrae Arabum montuosas et fructiferas; et Babelone magnam multitudinem hominum alienigenarum in Chaldaeorum regione habitare, eosque brutorum ac ferarum more luxuriose (luxuria) vivere.

Primo autem anno e mari rubro ibi quidem intra fines Babeloniorum (s. babelonicos) terribilem quandam apparuisse feram, cui nomen vocetur Oan; quemadmodum et Apolodorus in volumine (historia) enarrat: (quippe) quod totum ejus corpus piscis (Gen. sc. corpus) fuisse, et infra piscis caput aliud caput juxta illud accommodatum (adaptatum), et ad caudam pedes tamquam hominis, et vocem secunduffl vocem hominum; ejusque hucusque delineatam imaginem servari. Et feram illam, ait, interdiu cum horoinibus versari (versatam esse), ad nullum tamen prorsus cibum accedere (accessisse i. e. nullum .... cibum sumere, sumsisse); atque homines edocere (edocuisse) litteras, ac varia artium genera, urbium formas, templorumque fundationes (structuras), et legum doctrinas, ac finium portionumque conditiones edocere (edocuisse), seminum fructuumque collectionera indicare (indicavisse, demonstravisse); et summatim, quidquid familiaritati (consortio) vitae mundi conveniens sit, hominibus tradere (tradidisse); et ab illo inde tempore alium quemquam nihil amplius invenire (invenisse).

At sole occidente Oannem feram rursus in mare mergi (mersam esse), nocteque in mari immenso collocari (collocatam, commoratam), atque ita ancipitem quandam (amphibii more) vitam vivere (vixisse). Postea vero alias quoque feras eidem similes apparuisse, de quibus in volumine regum ait se manifestare (s. manifestavisse s. manifestaturum esse). Oanem autem dicit de rebus creatis (s. de creatione, rerum origine) et de virtutibus (s. reipublicae administratione) scripsisse, hominibusque linguam et sapientiam (peritiam, artem) dedisse."

"(Tempus) aliquando erat (fuit), inquit, quo cuncta tenebrae et aqua erant; et erant ibi aliae quaedam ferae, e quibus aliquae per sese natae erant, et formas viviparas (s. a vivis natas, genitas) habuisse (ait), homines vero duabus alis natos esse, alios autem quatuor alis ac duabus faciebus, et corpus unum (habuisse) duo vero capita, feminea et virilia¹); duas quoque naturas (s. duo genitalia), masculinas ac muliebres¹); alios etiam homines, quibus femora (fuerint) caprarum, et cornua in capite: alios autem equinis pedibus, aliisque a parte postica equorum figuram, (ab) antica vero hominum (fuisse), qui hippocentaurorum sirenias²) formas habuerint; tauros etiam humano capite natos esse, canesque quatuor habentes corpora, quorum caudae caudarum ad instar piscium, a postica parte e clunibus prodierint; item equos cynocephalos, hominesque, et alias etiam feras equinis capitibus, et humanis formis, et more piscium cauda praeditas, et alias quoque diverso genere feras draconum specie, pisces etiam sirenios, et reptilia serpentesque, ac varias bestias multas mirabiles, forma inter se dissimiles; quarum imagines in Beli templo singulatim pictas servabant. Illis autem omnibus mulierem quandam, cujus³) nomen vocetur Marcaje, dominatam esse, quae chaldaice Thalattha nominatur, et graece vertitur Thalattha⁴), quod est mare⁵).

Dum autem haec omnia in unum conflata surrecta steterint, irruens Belus mediam mulierem dissecat: dimidiam ejus partem faciendo (faciens) terram, et dimidiam caelum; atque alias etiam feras, quae in ipsa erant, perdens. Sed allegorice ac diverso modo physiologice ait de ejusmodi naturis dissertum esse, quod dum adhuc per universum humor et aqua esset, ac ferae tantummodo in ea essent, idolum illud suum sibi caput amputasse, et sanguinem ab eo defluentem alios deos sumsisse, cum humo commiscuisse, hominesque creasse, quapropter sapientes flunt ac divinae mentis participes.

De Belo autem, qui graece Dios vertitur, armeniace vero Aramazd¹), dicunt, eum tenebras per medium (medias) scidisse, et caelum et terram inter se separasse, ac mundum (ordine) ordinando composuisse; feras vero lucis vim haud sustinentes, periisse (s. perdidisse)²). Belum, quum desertam quandam regionem ac feracem videret, idolorum (deorum) cuipiam praecepisse, ut sanguinem, qui descenderet (deflueret) de praesecto suo capite, cum humo commisceret, hominesque crearet, et alias bestias ac feras, quae hunc aerem sustinere possent; Belum astra et solem lunamque, ac quinque stellas seductionum (errorum, errantes i. e. Planetas) condidisse." Haec secundum Polyhistorem Berosus in primo volumine narrat; in secundo vero (libro) reges unum post alterum idem conscribit; et tempus decem regum, de quo supra diximus, supra XL. myriades annorum protrahit.

Porro si quis de Chaldaeis putet verum loqui, qui tot annorum numerum conscripserunt, tum justum erit (oportebit) eos et aliis ipsorum fallacibus historiis credere. Jam vero naturam hoc excedit superatque, et prorsus adeo fide non dignum est, etiamsi aliter intelligatur. Quod si quis haec ita esse censeat, sequitur, ut temporum quoque enarrationes (doctrinas) sine inquisitione non recipiat. Etenim si tot annorum millibus, qui juxta eorum chronographiam colliguntur, successores etiam (principatus) gentium temporis longinquitati congruentes proferrent, ac res aliquas et facinora interim facta longo temporum spatio consentanea, fortasse quis profecto (jure, merito) suspicaretur (ad verbum "huc illuc urgeretur, vacillaret")., aliqua certe illis veritas inesse possit. Jam vero si tot annorum myriades decem solummodo virorum imperio (concedendas) existimaverunt, quis non deliramenta fabulasque³) ejusmodi narrationes reputet? Fortasse olim nominati (dicti) Sari annos haud a nobis recensitos significent, sed aliud quoddam exigui temporis intervallum.

Etenim apud Egiptiorum majores lunares quidem dicebant (sc. annos), hoc est (videlicet) menstruos dies, dies xxx. continentes annos vocabant: et alii horas (w#raj) tempora trimestria appellabant; tempora, inquam, (scil. tempestates anni) et mutationes trimestres juxta singulos annos pro anno reputabant. Conveniens ac congruum est (ut dicamus), quod Chaldaeorum quoque Sarus appellatus, tale quidpiam indicare voluerit.

Igitur ab Aloro qui primus eorum rex nominatus est, usque ad Xisuthrum decem generationes tantum enumerant, sub quo factum fuisse magnum diluvium narrant. In Hebraeorum quoque libris, x generationes (fuisse) ante diluvium Moses affirmat: etenim ab Hebraeis etiam tot virorum successiones a primo homine, qui ab iis refertur, usque ad diluvium singulatim describuntur. Verumtamen Hebraeorum historia x geuerationum annos numero fere duorum millium comprehendit. Assyriorum vero (historia) minute persequens (investigans) generationes earum numerum Mosis libro aequalem exhibet, non item tempora. Etenim decem (illi) generationes (illi) cxx Saros continere ajunt: quos annorum mmxliii myriadum¹) tempora conficere perhibent.

Jam vero tibi quoque, qui veritatis verbo incumbes, prope (facile) est ex his quidem quae diximus, per te intelligere, Xisuthrum eundem esse, qui ab Hebraeis No nuncupatur, sub quo magnum diluvium factum est; de quo etiam Polyhistoris liber praebet notitiam: de eo enim tale quidquam (hoc modo) scribit.

Alexandri Polyhistoris de Diluvio ex eodem libro de quo dictum est.

"Otiarte defuncto, inquit, ejusdem filium Xisuthrum regnasse Saros xvm²) atque sub eo factum esse magnum diluvium." Litteris autem mandans singillatim ita narrat.

"Kro/non (Saturnum), inquit, quem patrem nuncupant Aramazdi (Jovis), alii vero Tempus (Xro/non), ei (sc. Xisuthro) per somnum revelasse, die mensis Daesii³), scilicet Mareri decimoquinto, homines a diluvio exstinctum iri, (atque eidem) praeceptum

dedisse, ut omnia prima, et media, nec non extrema voluminum effossa¹) (s. infossa) in solis urbe (Heliopoli) Siparenorum²) deponeret, ut navim fabricaret, et cum consanguineis ac necessariis amicis ingrederetur; ut congereret intus esculenta et poculenta, feras quoque et volatiles quadrupedesque introduceret; atque omni cum apparatu ad navigandum expeditus fieret. Roganti autem quo navigandum? responsum: "ad deos, orandi causa, ut bona hominibus eveniant". Nec praetermisit conficere opus fabricationis navis; cujus longitudo quindecim³) stadiorum erat, latitudo autem stadiorum duorum.

Cunctis itaque rebus apposite comparatis, uti praeceptum acceperat, (eum) uxorem et liberos, necessariosque amicos (ait) introduxisse.

Ingruente diluvio et confestim cessante volucres quasdam Xisuthrum emisisse, easque cum nihil invenissent pabuli, nec locum statiouemve considendi, rursum in navim recepisse, sed post paucos (aliquot) dies iterum alias dimisisse aves, et eas quoque rursum in navim reversas ungues⁴) coeno oblitos gerentes. Tertio demum emisisse, nec ulterius navim repetiisse. Animadvertisse tunc Xisuthrum, terram detectam patere; dissolvisse aliquam tecti navis partem, ac VIdisse navim delatam adhaesisse ad quemdam montem. Egressum (itaque) cum uxore ac filia una et navis architecto⁵) (gubernatore) in terra⁶) adorasse, atque ara exstructa, diis sacrificium obtulisse: ac postea cum iis, qui secum e navi egressi erant, ab oculis abiisse (evanuisse). Qui vero in navi remanserant, nec cum sociis Xisuthri egressi erant, deinde egredientes eum quaerebant, atque circumeuntes nomine inclamabant, vocabantque. Xisuthrum eis deinceps non comparuisse; sed sonus vocis ex aere veniens, (illis) imperabat, oportere eos deorum cultores fieri. Se autem ob deorum cultum profectum inhabitare habitationem deorum; nec non uxorem et filiam et navis architectum (gubernatorem) eodem honore frui, atque monitum et mandatum dare, ut rursum Babilonem (ipsi) proficiscerentur, hoc enim deorum praeceptum, ut irent, atque ex Siparenorum urbe⁷), effossa (s. effodientes) volumina ibi recondita tollerent, hominibusque traderent, et locum illum, in quo egressi consisterent, Armeniorum esse regionem.

Ii autem haec omnia audientes victimas diis immolant (immolarunt), et pedibus (ait) Babilonem profectos esse. De nave autem illa (eo loco), quo iens substitit in Armenia¹), parvam hodieque aliquam partem in Corduaeorum montibus in terra Armeniorum remansisse, (tamquam) reliquias, dicunt; et quosdam naphtham (bitumen) qua navis oblita erat, abradentes deportare in sanationem, atque ad averruncandos languores (morbos, dolores) quosdam amuleti ratione²). Illos vero profectos Babelonem pervenisse, ac in Siparenorum^s) urbe fodisse, et extraxisse volumen *); multas quoque urbes condidisse, et templa diis exstruxisse, iterumque Babelonem renovasse (restituisse)."

Atque cum his omnibus (praeterea) etiam de turris fabricatione Polyhistor consentiens cum Mosis libris, hoc modo ad syllabas usque commemorat.

Alexandri Polyhistoris de turris aedificatione.

"Sibilla dicit: unanimes (s. una lingua utentes) omnes homines turrim aedificabant (exstruxerunt) altissimam, ut in caelum ascenderent. Deus autem omnipotens ventum insufflans, turrim subvertebat (subvertit), et propriam unicuique linguam distribuebat (distribuit): ideoque urbis nomen Babilon vocabatur. Post diluvium autem Titan et Prometheus existebant (exstiterunt), ubi quidem Titan adversus Cronum (scil. Saturnum) certamen belli movebat." Atque de turris aedificatione haec tantum⁵).

Verum haec quoque Polyhistor (iis) adjiciens scribit: quod post diluvium Chaldaeorum regionem Evexius⁶) tenebat neris quatuor. Ac post eum filius ejus Chomasbelus⁷) imperium suscepit per neros quatuor, et sosos⁸) quinque. A Xisuthro vero, et a diluvio donec Medi Babelonem ceperunt, reges omnino lxxxvi Polyhistor recenset, atque unumquemque e Berosi volumine nominatim (a nomine) memorat: tempus vero omnium eorum numero annorum trium myriadum, et trium millium unius et nonaginta¹) comprehendit. Deinde vero post hos in tali firma conditione inopinato Medi copias adversus Babelonem contraxerunt (comparabant, contrahebant), ceperunt (cepisse) eam, atque ex se ipsis tyrannos ibi constituerunt (constituisse ²).

Deinde nomina quoque tyrannorum medorum ponit, VIII numero eorumque annos CCXXIV et rursum reges undecim, annosque⁴)... Postea et Chaldaeorum reges xlix, et annos cccclviii. Deinde et Arabum IX reges, et annos ccxlv. Post quos annos etiam ipsam Samiramidem in Assyrios dominatam esse tradit. Atque iterum minute enumerat nomina regum xlv adsignans illis annos dxxvi. Post quos, inquit, rex Chaldaeorum exstitit, cui nomen Phulus est; quem iterum Hebraeorum quoque historia commemorat, Phulum denominans, de quo dicunt, quod in terram Hebraeorum invaserit.

Ac post eum, Senecheribum Polyhistor exstitisse (fuisse) regem ait; quem sub Ezekia⁵) rege, Prophetaque Esaia Hebraeorum libri regnasse commemorant. Ait (enim) Divina Scriptura ex ordine, quod "factum est in quarto decimo anno Ezekiae regis, ascendit Sinecherib rex Assyriorum super munitas urbes Judaeae, et cepit eas". Et post totam historiam eidera adjungens dicit: "et regnavit Asordan filius ejus pro eo". Atque rursus etiam ulterius progrediens eidem addit, quod "factum est in tempore illo, aegrotavit Ezekias". Et ex ordine recenset, quod "tempore illo misit Marodach Baldan⁷) rex Babiloniorum legatos, et epistolas et munera Ezekiae". Haec Hebraeorum libri.

Sed Sinecheribum⁸), et filium ejus Asordanum, ac Marodach Baldanum, Chaldaeorum quoque historicus commemorat: cum illis etiam Nabuchodonosorum, uti hic memoratus sermo est, de his (regibus) talibus verbis scripsit.

Ejusdem Alexandri de Senecheribo et de Nabuchodonosoro, atque de eorum rebus gestis ac virtutibus.

"Postquam regnasset frater Senicharibi, et postquam Akises Babeloniis dominatus esset, et nec dum triginta quidem diebus regnum tenuisset, a Marodach Baldano occisus est; et Marodach Baldanus per vim (regnum) tenebat sex mensibus: eum vero interficiens quidam, cui nomen erat Elibus, regnabat. Verum tertio regni ejus anno, Senecheribus²) rex Assyriorum exercitum conflabat adversus Babelonios, praelioque cum iis commisso vincebat, et captum eum una cum amicis in terram Assyriorum perduci jubebat. Babeloniis (ergo) dominatus, regem eis filium suum Asordanium³) constituebat; ipse vero recedens, terram Assyriorum petebat.

Quum ille fama accepisset, Iones (Graecos) in Cilicum terram belli movendi causa pervenisse, eo contendebat, aciem contra aciem instruebat, ac multis (quidem) de suo exercitu caesis hostes (tamen) bello vincebat, atque (in) victoriae monumentum imaginem suam eo in loco erectam relinquebat, Chaldaicisque litteris fortitudinem ac virtutem suam ad futurorum temporum memoriam incidi jubebat. Et Tarsum urbem, inquit, ille ad similitudinem Babelonis condidit, nomenque urbi imponebat Tharsin." Et post alia omnia facta Sinecherimi⁴) illud quoque addens, ait "eum xviii annis stetisse⁵) (in imperio), et structis ei insidiis a filio suo Ardumuzano⁶) e vita excessisse". Haec Polyhistor.

Verum et tempora utique consentiunt verbis a Divina Scriptura dictis. Etenim sub Ezekia "regnavit Sinecherim, ut Polyhistor exponit, annis XVIII, et post eum ejusdem filius annis VIII. Postea vero Sammuges⁷) annis XXI et ejusdem frater annis XXI. Ac deinde Nabupalsar⁸) annis XX et post eum Nabukodrossorus annis XLIII." A Sinecherimo usque ad Nabukodrossorum comprehenduntur anni omnino lxxxviii.

Juxta vero Hebraeorum libros, si quis diligenter exquirat, iisdem similia (eidem simile) comperit. Si quidem post Ezekiam, qui reliqui fuerant Judaeis (Hebraeis) imperat Manases^l) Ezekiae filius, annis lv ac deinde Amos annis XII, et post eum Josias annis XXXI, postea vero Joakim²): cujus regni initio adveniens Nabuchodonosor, obsedit Jerusalem, captivosque Judaeorum (Hebraeorum) Babelonem duxit. Fiunt (numerantur) autem ab Ezekia usque ad Nabuchodonosorum anni LXXXVIII, quot (annos) et Polyhistor ex chaldaico commentario (s. historia) computavit.

Et post haec omnia denuo res quasdam et facta Senecheribi Polyhistor refert; deque ejus filio eodem modo quo Hebraeorum libri, meminit, singillatimque cuncta recenset. Atque Pythagoram sapientem eodem tempore sub iis fuisse ajunt. "Post Samugem (vero) Sardanapallus Chaldaeis³) regnavit annis XXI.

Hic exercitum ad Ashdahak*) Medorum principem ac satrapam auxilio misit, ut Amuhean⁵) Ashdahaki filiam unam⁶) Nabukodrossoro filio suo uxorem acciperet (desponderet). Ac deinde regnavit Nabukodrossorus annis XLIII, et contractis copiis veniens captivos duxit Judaeos et Phoenices ac Syros." Quod vero in hac etiam re cum Hebraeorum scriptis consentiat Polyhistor, opus non erit multis verbis (ad probandum).

"Et post Nabukodrossorum regnavit filius ejus Amilmarudochus, annis XII"; quem Hebraeorum historia Ilmarudochum⁷) appellat. "Postque illum, inquit Polyhistor, Chaldaeis imperavit (regnavit) Neglisarus annis IV et postea Nabodenus⁸), annis XVII. Sub quo Cyrus Cambysis (filius) exercitum congregavit contra terram Babeloniorum. Cui obviam ivit Nabodenus, atque victus (cladi traditus) aufugiebat (fugitivus fiebat): et regnabat Babelone Cyrus annis IX. Deinde in campo Daas⁹) alio certamine inito periit (peribat). Post quem Cambyses regnat annis VIII ac deinde Dareh^l0) annis xxxvi, post quem Xerxes, caeterique Persarum reges."

Porro sicuti Berosus de regno Chaldaeorum breviter singula tradit, item et Polyhistor eodem modo describit. Ex quibus patet, Nabuchodonosorum copias comparavisse, et cepisse (captivos duxisse) Judaeos: ab isto vero usque ad Cyrum Persarum regem septuaginta annorum tempus comprehenditur. Atque Hebraeorum historia cum his consentit, quod (nempe) lxx annis in captivitate fuerint, a primo anno Nabuchodonosori, si computes Judaeorum eaptivitatem, usque ad Cyrum Persarum Regem.

Id ipsum et Abidenus¹) in historia Chaldaeorum cum his consentiens declarat: quoniam hic quoque eodem modo quo Polyhistor, haec enarrat.

Abideni de primo Chaldaeorum Regno.

"De Chaldaeorum quidem sapientia haec tantum. In ea vero regione (terra) regnasse primo dicunt Alorum. Sed de eo ipso hoc tantum referunt, quod eum populi pastorem providentissimus Deus indicavit; qui regnavit saros X. Sarus autem constat MMMDC annis, et Nerus dc. Sosus vero LX²). Post eum dominatus est Alapaurus³): post quem Almelon ex urbe Pautibiblon⁴); sub quo secundus Anidostus, Oani similis, e mari emersit; cujus semideorum heroum (e diis progenitorum) figura erat. Post quem Ammenon: post quem Amegalarus: tum Daonus (Davonus) pastor; sub quo quatuor biformes e mari in siccum proruperunt, Jodokus, Eneugamus, Eneubolus⁵), et Anementus⁶). Et sub Edorescho, qui post eum regnavit, Anodaphus (apparuit). Post quem alii dominati sunt, et Xisuthrus." Quum itaque memoratus historiographus in his cum Polyhistore conveniat, de diluvio quoque eodem modo scribit.

Abideni de Diluvio.

"Post quem alii dominati sunt, et Xisuthrus; cui Cronus (sc. Saturnus) pluviarum copiam (die) quinto (supple, decimo) mensis Desii, [qui est Mareri,]⁷) fore praenuntiavit. Jubet omnia volumina in solis urbe (Heliopoli) Siparenorum abscondi. Et cum Sisithrus hoc absolute perfecisset, et jam sublatis velis in Armeniam vehi navigio vellent, inopinato nautae (eo) pervenerunt (perveniebant) a Deo (sc. Deo ducente).

Tertia die cum imbres remitterent, aliquas aves ex avibus emisit (emittebat), attente exspectans, num terram emersara (separatam) a multitudine aquarum cernere possint. Illae vero se circumagentes per immensum undique extensum mare fluctuosum, nusquam pedum quietem inveniebant, (atque) reduces ad Sisithrum remeabant. Quiescens autem tribus aliis diebus, rursum emisit (emittebat); at illae redeuntes, ungues coeno oblitos gerebant. Et illico dii ex hominibus eum subducebant; ac navis in terram Armeniae delata consistebat, atque ex lignis suis medicinam salutarem (auxilii) regionem incolentibus praebebat."

Quod igitur his Abidenus quoque eadem verborum forma de diluvio cum Hebraeorum historia conveniat, omnibus, ut mihi videtur, manifestum est. Sin vero historici (illi), quia Graeci erant aut Chaldaei, proindeque alio nomine No nuncuparunt, Xisuthrum vocantes, minime oportet id mirari. Et quod deos suo more pro Deo appellarunt, et de columba siluerunt, et aves promiscue nominaverunt, ne illud quidem nos valde mirari oportet. Porro haec Abidenus in Chaldaeorum historia de diluvio. Idem et de turris fabricatione consentiens cum Mosis historia scribit in hunc modum.

Abideni de Turris aedificatione.

"In quo (statu, vel tempore) dicunt fuisse primos (homines) viribus et corporum proceritate negligenter (s. insolenter) se gerentes (tumentes), adeo ut deos quoque aspernarentur, et flocci facerent (s. ad inutilia, indigna, mala abducerentur). Coeperunt (incipiebant) altissimam turrim (arcem) erigere, quae nunc Babelon vocatur; quum autem proxime ad caelos deorum (eam) perducerent, venti deinceps diis auxiliantes irruebant, et mechanicum illud imbecillium (s. gigantum) opus subvertebant, et humi prostratum Babelon nominabatur. Qui (quidem) ad illud usque tempus unius labii, ejusdem(que) linguae erant; et a diis multimoda mixtarum linguarum perturbatio in eos, qui conspiraverant (s. una lingua utebantur), veniens penetravit. Ac deinde Kronos et Titan inter se bellum movebant¹)." Praeterea idem vir de Sinecheribo³) meminit hoc modo.

Abydeni de Sinecherimo³).

"Hoe tempore vicesimus quintus utique Sinecherib⁴) tandem ex regibus (regnantibus) inventus est (inveniebatur), qui Babelonem sub ditionem (manum suam) redigens subegit (subigebat), et in maris litore terrae Cilicum classem navali proelio certantem navium Graecorum (Ionum) profligans vicit (vincebat); condiditque (condebatque) templum Atheniensium, columnas aereas erexit (erigebat), litterisque sane, inquit, fortia sua facinora insculpsit (insculpebat); et Tarsum ad figuram et similitudinem (modum) Babelonis aedificavit (aedificabat), ita ut et per mediam Tarsum Cydnus fluvius transiret, quomodo Arazanis (i. e. Euphratis more) per mediam Babelonem.

Deinceps autem post eum Nergilus regnavit, qui a filio⁵) Adramelo est interemptus (interimebatur)⁶): at hunc ejusdem frater Axerdis ex eodem (uno) patre, non autem ex eadem matre, occidit (occidebat); et exercitum persequutus in Byzantinorum⁷) urbem injecit (injiciebat). Qui primus (s. primum) mercenarios milites auxilio sibi collegit (colligebat)⁸), quorum unus Pythagoras erat, Chaldaeorum sapientiae discipulus. Axerdis autem Egiptum partesque Syriae inferioris⁹) (s. Coelesyriae) capiens acquisivit (acquirebat); ex qua¹⁰) Sardanapallus quoque erat.

Post quem¹¹) Saracus Assyriis imperavit (imperabat), et (qui) certior factus, quod exercitus locustarum instar (numerosus) e mari exiens impetum faceret, Busalossorum *) ducem confestim Babelonem misit (mittebat).

Ille autem consilio rebellionis inito Amuheam²) Ashdahaki (Astyagis) Medorum principis filiam Nabukodrossoro³) suo filio uxorem despondit (despondebat). Ac deinde⁴) protinus discedens contendebat aggredi Ninum, id est, urbem Ninue (Ninive). Cum autem de his omnibus certior est factus Saracus Rex, concremavit (concremabat) regiam aulam Evoriti⁵). Nabukodrossorus vero accipiens regni imperium, valido muro Babelonem cinxit (cingebat).

His dictis, quaecumque etiam de Nabukhodonosoro referuntur, cum Hebraeorum libris consentiens Abidenus digerit in hunc modum.

Abideni de Nabukhodonosoro. "Nabukodrossorus imperium accipiens, Babelonem muro et triplici vallo circumdedit (circumdabat), quindecim fere dierum tempore; et Armakalem fluvium ex Arazane (Euphrate) evehens derivavit (derivabat, educebat); puteumque clivi, qui juxta Siparenorum urbem situs erat, circumfodit XL. parasangas (sc. latitudine) et altitudine (profunditate) XX. ulnarum (s. passuum); et portas exstruxit, quae aperirentur, totamque planitiem irrigarent; nomen autem portarum Ekhetognomonas¹) vocatur: quasi quandam voluntatem et affectum (propensionem) ex semetipsis habeant. Munivit etiam litus maris rubri contra fluctuum tempestates²). Et Teredonem³) urbem condidit in Arabum regionis aditu (introitu). Item regiam novellis arborum plantis exornavit, appellavitque nomine (nomen) Hortos pensiles." Deinde vero singulatim explicationem profert nominati pensilis horti: "quem, inquit, et Graeci (unum) de septem nominatis insignibus (et) miris aedificiis habent."

Et rursum altero in loco idem vir ita narrat. "Universum, inquit, a principio aqua erat, quae appellabatur mare; et Belus coercebat eas (aquas): et singulis (unicuique) regiones distribuebat (distribuens dabat), nec non Babelonem muri ambitu muniebat (muniens circumdans fortificabat): quum vero satis longi temporis praeteriisset (sufficientia tempora transgressa durarent, i. e. transgressa essent), evertebatur. Quam⁴) (cujus sc. munitiones) rursus Nabukodrosorus muris cingebat, et permanebat (perdurabat, sufficiebat) ad Macedonum usque imperii tempora cum portis aeneis (ex aere factis)."

Cuncta Abidenus aeque ac Daniel conscribit; in quo (se. in libro Danielis) de Nabukhodonosoro loquendo narratur, quod superbiens animoque elatus dixerit: "Nonne haec est Babelon magna, quam ego aedificavi in habitationem regni robore fortitudinis meae, et in honorem gloriae meae." (Dan. IV, 27.)

Quod autem imperium suae felicitatis testimonium praebebat (praebuerit) hujusmodi verbis a Daniele propheta de Nabukhodonosoro dictum est; audi et Abidenum: "fortior etiam Herakle erat", inquit; qui et talibus verbis scribit⁵).

"Megasthenes ait: Nabukodrossorus, qui Herakle robustior erat, in Libicorum Iberorumque terram exercitu comparato pervenit (perveniebat), atque profligans et opprimens sub manum subegit (subigebat); et partem aliquam ex iis (sc. incolis) in anteriorem²) plagam (partem s. latus) maris Pontici ducens habitandam transtulit (transferebat). Tum vero postea narratur a Khaldaeis, quod ut veniens ad regiam rediit, deo quodam (in eum) penetrante, mentemque ejus occupante, ita loquutussit: Ego Nabukodrosorus, o fortes Babelonii, imminentem vobis calamitatem praenuntiabo."

Et alia quaedam singulatim his adiciens scribit.

Post quae iisdem addens historicus dicit: "Qui cum majestate imperabat, inopinato a visu (ab oculis) sublatus evanuit (peribat). Atque ejusdem filius Amilmarodokus regnavit (regnabat); quem statim gener ejus Niglisaris interfecit (interficiebat). Cui unus remansit (remanebat) filius vivus Labossorakus; huic etiam sors contigit (contingebat) violentiae morte (fato) mori. Nabonedokhum in regni solium evehi jussit" (jubebat s. jubebatur), quod nullo modo ejus erat. Cui Cyrus, Babelone capta, Kermaniorum terrae principatum (marchionatum) dedit (donabat). Darius (Dareh) rex de terra depulit aliquantulum."

Verum, omnia haec cum hebraicis scriptis (optime) conveniunt.

In Danielis historiis de Nabukhodonosoro narratur, quomodo, et quo pacto captus mente fuerit: at si Graecorum historici, aut Khaldaei vitium illud (morbum) ad bonum sensum trahunt¹) (colorant), et a deo id (eum) acceptum dicunt, deumque insaniam nominant, quae (qui) in illum intraverit, vel daemonem quemdam, qui in eum venerit, mirum non est. Etenim hoc quidem illorum mos est, cuncta similia deo adscribere, deosque nominare daemones. Omnia haec Abydenus²).

Sed etiam Flavius Josepus Judaeorum scriptor historiographus, in prima antiquorum historia convenienter iisdem memorans conscribit hoc modo.

Ex Josepi prima antiquorum historia de Nabukhodonosore.

"Jam vero ea nunc referam, ait, quae de nobis singulatim a Khaldaeis scripta atque enarrata sunt, in quibus multa est concordia cum aliis quoque libris nostris. Testis autem horum est Berosus, vir genere Khaldaeus, et inter omnes, qui in disciplinam et sapientiam³) incumbunt, illustris: quoniam et libros de Astronomia (astrorum cognitionis), et quidquid apud Khaldaeos sapientiae ars (peritia) narrabat, ipse in Graecorum linguam transtulit.

Idem igitur Berosus, presse sequutus antiquorum volumina de diluvio, et plena hominum facta corruptione (excidio), eadem ratione, qua Mosis historia, enarravit; et de arca cistae instar constructa, qua Nokhus⁴) generis nostri princeps servatus est, illaque in summitatem (caput) montium Armeniae delata constitit (consistit). Deinde singulos a Nocho recensens, et eorundem tempora adjiciens, ad Nabupalsarum usque Babelonis et Khaldaeorum regem pervenit: resque et praeclara ejus gesta narrans, deinde ait, ad quam rem et quo animo in terram Egiptiorum et nostram regionem miserit tilium suum Nabukodrosorum multis cum copiis, ac latissimis (late extensis) castris. Etenim nuntius ei perlatus est (perferebatur, erat, tiebat), quod incolae regionis illius ad defectionem animum inclinaverint, superveniens omnibus sibi (sc. eos) concilians dominatus est (dominabatur), et templum Hierosolymae incensum diruit (diruebat), totumque gentis nostrae populum evertens in terram Babeloniorum deportavit (deportabat). Contigit (contingebat, casus et eventus veniebant) urbi, ut desolaretur, (etj templo, ut destrueretur septuaginta annorum spatio (tempore), usque ad Cyrum primum Persarum regem. Dominatum esse (vero) Babelonium, dicit, regionibus (regioni, terrae) Egiptiorum, Syrorum, Phoenicum, et Arabum; et super omnes, qui ante eum Khaldaeis et Babeloniis imperarunt, viribus ac praeclaris gestis valde eminuisse.

Eadem accurate Berossi (verba) apponam (juxta ordinabo) hac ratione.

Nuntiatum est patri ejus Nabupalsaro, quod Satrapes praefectus summus, qui supra terram Egiptiorum et partes Syrorum ac Phoeniciae provincias constitutus erat (stabat), pharetram (i. e. arma) converterit, (et) ad defectionem deflexerit. Et quoniam ipse jam non aptus (par) erat ad (eum) puniendum (castigandum), congregavit tradidit(que) partem aliquam exercitus in manum filii sui Nabukodrosori, qui (tunc) jam ad annos pubertatis venerat, et adversus eum misit.

Profectus est Nabukodrosorus, et acie instructa cum rebelli congressus est (congrediebatur, bellum dabat), vicitque (vincebatque); et regionem denuo, ut antea jam ab initio erat, sub regnum suum subegit (subigebat). At sub idem tempus evenit (eveniebat), ut Nabupalsarus ejus pater aegrotaret in Babeloniorum urbe, vitamque finiret, postquam regnasset annis XXI."

"Nuntiabatur Nabukodrosoro post multum temporis de patris obitu; ordinabat (et) componebat res terrae Egiptiorum aliarumque regionum, atque captivos Judaeorum et Phoenicum ac Syrorum, et gentium Egiptiorum, nec uon reliquam praedam et suppellectilem apparatumque cum validissimo exercitu Babelonem deportarent, quibusdam ex amicis imperabat. Iter faciens (et) adveniens reperit (reperiebat) cuncta aKhaldaeis administrata (subjugata, gubernata), regnumque ipsi a quodam eorum (viro) nobili adservatum. Potitur (potiebatur) totius paterni imperii, captivos autem in Babeloniorum terrae locis optimis (maxime opportunis) collocari jussit. Et ipse de belli praeda et exuviis Beli templum aliaque omnia largiter (munificentia) ornavit (ornabat); atque in ipsam (principalem) urbem alias etiam aquas extrinsecus introduxit; munivitque (muniebatque) loca, ne in posterum possent obsessores fluvium contra (in) urbem convertere. Ternos quoque internae, ternosque externae urbi muros addidit (addebat); et dimidiam murorum partem e cocto latere et bitumine, dimidiam vero e solo latere construxit (construebat): et eximie urbem moenibus circumdedit (circumdabat), portasque heroico modo (divinas, magniticas) ornavit (ornabat). Aliamque regiam paternae regiae contiguam aedificans addidit (addebat), cujus mensuram et pulcritudinem, variique generis apparatum vix quisquam enarrare possit (poterit). Sed hoc tantum (dici potest), quod valde novum (artificiosum), admirabile, splendidum ac praecellens opus fuerit (erat), et intra dies quindecim omnino perfectum sit (perficiebatur). Et in regia turres lapideas (turrita monumenta lapidea) cum statuis exstruxit (exstruebat) excelsas, et frontes contignationum ad similitudinem montium componebat: plantavit insuper diversi (varii) generis arbores, et fecit adornavitque hortos pensiles nuncupatos, propter desiderium montuosorum ac perflabilium locorum, quo tenebatur uxor ipsius (uxoris suae) (quippe) quae in Medorum terra perflabili educata fuerat.

Omnia haec de modo dicto rege ita retulit, atque etiam multa in eodem tertio Khaldaico volumine; in quo reprehendit Graecorum scriptores, quod temere arbitrati sunt a Schamiram (Semiramide) Assyria Babelonem aedificatam, falsoque scripserunt miritica (opera) ab ea fuisse elaborata."

"Hanc autem Khaldaeorum historiam (hanc scriptionem, hoc scriptum) fide dignam habere oportet: atque non hoc (tantum) modo, sed et in Phoenicum regia convenienter verbis Berosi, scriptum est singulatim de rege Babeloniorum, quod Syriam, universam(que) Phoeniciam ille devicit. His adstipulatur (consentit) et Philostrati historia, ubi de Tyri obsidione meminit; et Megasthenes in quarto volumine rerum Indicarum (Indorum), in quo de praedicto Babeloniorum rege ostendere vult, quod fortitudine ac praeclaris factis Heraklem superaverit; adeo ut magnam Libyum (Libaeorum) et Zybaeorum¹) partem, dicat, (eum) evertisse.

Atque de praedicto Hierosolymorum templo, quod (et) concrematum fuerit a Babeloniorum exercitu irruente (contra congregato), et coeptum rursus aedificari, cum Cyrus Asianorum regnum accepisset, hoc etiam e Berosi commentariis perspicue demonstrabitur. Sic enim in (libro) tertio ait."

"Nabukodrosorus posteaquam coepisset praedictum murum exstruere, morbo implicitus, e vita excessit (excedebat), cum regnasset annos XLIII. Regno vero dominatus est (dominabatur) ejusdem filius Evilumarudokhus²): et hic cum injustus (iniquus) et protervus in rebus regni inveniretur, structis a Neriglasaro genere suo, sororis viro (marito) insidiis mortuus est (moriebatur), quum annos II regnasset. Hujus autem post necem, Neriglasarus, qui ei insidias fecerat, imperium suscepit³) annos regnans IV. Dehinc (et) ejusdem filius Labesorakhus puerili aetate regno dominatus est menses IX, quod et mox propter multa pravae indolis specimina per insidias (deceptus) a suis amicis fustibus concisus mortuus est (moriebatur). Eo autem peremto, convenerunt (conveniebant) ejusdem insidiatores, et communiter regnum Nabonedo cuidam Babelonio dederunt (dabant), qui et ipse ex eadem subdola conspiratione (seditione, ad verbum, ex iisdem seditiosis insidiis) fuerat."

"Sub eo Babelonis moenia circa flumen e cocto latere et bitumiue constructa sunt, At, anno regni ejus XVII. Kyrus ex Perside cum magno profectus exercitu devicit omnia alia regna, (et) in Babelonem impetum fecit. Nuntiatum est Nabodeno¹) de ejus invasione, (et) obviam venit (veniebat) cum exercitu bellum facturus; clade (tamen) in proelio accepto (cladi traditus), in fugam se conjecit (conjiciebat), et cum paucis in Borsipenorum urbe (eam) intrans se munivit (muniebat)."

"Kyrus (autem) Babelone capta, jussit (jubebat) exteriorem murum urbis funditus dirui; eo quod firma, expugnatuque difficilis urbs videbatur. Et ipse iter faciebat (et) contendebat Borsipum, Nabodenum²) obsessurus. Nabodenus autem cum non posset ferre obsidionem, sese ipsi antea dedidit (dedebat), Kyrus humanitatem (liberalitatem) praestans dedit ei Karmaniorum regionem domicilium; e Babelone abducens eo illum misit. Nabodus³) reliqua tempora in illa regione traducens de vita migravit (migrabat)."

"Haec omnia consentientem nostris libris veritatem referunt, quod (nimirum) Nabukhodonosorus anno regni sui decimo octavo templum nostrum diruit, et permansit (permanebat, stabat, erat) solo aequatum usque ad quinquaginta annos. Kyri autem regni anno secundo jacta sunt (jaciebantur) fundamenta templi, et sexto anno regni Darehi (Darii) absolutum est (absolvebatur)."

"His (iisdem) adjiciam etiam Phoenikum scriptores; non enim rejiciendi (invalidi) sunt ad demonstrandam magnam (multam) confirmationem. Est autem hujusmodi temporum calculus. Sub Ethobalo sacerdote Nabukhodonosorus Tyrum obsedit annos XIII. Post hunc regnavit Balla annos x. Post hunc Judices constituti sunt, judicaruntque: Ednibalus Basekhi (sc. filius) menses II, et Khelbes Abdaei menses x, Abalus summus sacerdos menses III, Sipunosthus⁴) et Gerastartas. Abdelima⁵), dum judicis fungebatur munere (in judicio, judicii munere erat), regnavit annos VI. Balatorus filius ejusdem regnavit unum annum. Quo mortuo miserunt (atque) Merbalum⁶) e Babelone vocarunt, regnavitque annos quatuor⁷). Eo etiam de functo vocarunt fratrem ejusdem Irolmum¹); qui annos regnavit XX. Sub eo Kyrus Persis imperavit (s. apud Persas praevaluit, Persarum princeps fuit, factus est)."

"Quum vero ita se res habeat (ita sit), omne ergo tempus est annorum (fiunt anni) liv et tres menses, secundum eorum supputationem. Septimo siquidem anno regni Nabukhodonosori coepit (sc. idem) obsidere Tyrum: quarto autem anno Iromi²) Kyrus Persa imperium accepit. Et ita nostris libris consentanea de templo, tum Khaldaeorum, tum Tyriorum volumina proferunt (loquuntur)." Haec in hunc modum de istis Josepus.

Sed tamen posthac rursus Abidenus Khaldaeorum regni rationem Polyhistori similiter juxta positam comprehendit (in usum suum convertit). Verum Assyriorum reges seorsum ex ordine sic enumerat.

(ASSYRIORUM.)

Abideni de Regno Assyriorum.

"Hoc pacto Khaldaei suae regionis reges ab Aloro usque ad Alexandrum recensent; de Nino et Schamirama (Semiramide) nuila ipsis cura est." Haec cum dixisset, statim historiae exordium facit. "Fuit (Erat), inquit, Ninus, Arbeli (filius); (qui) Khaali³); (qui) Arbeli; (qui) Anebi; (qui Babii (s. Babi);) (qui) Beli regis Assyriorum."

Deinde singulos a Nino et Semiramide recenset, usque ad Sardanapallum, qui fuit omnium postremus: a quo usque ad primam Olompiadem efficiuntur anni lxvii. Abidenus (itaque) de regno Assyriorum singillatim ita scripsit. (At) non hic solum, sed etiam Kastor in primo Chronicorum brevi volumine (Epitome), ad hujus exempli formam usque ad singulas syllabas de Assyriorum regno enarrat.

Ex Castoris Brevi Volumine, de Regno Assyriorum.

"Belus, inquit, rex erat Assyriorum: et sub eo . Kiklopes Aramazdo (Jovi) adversus Titanos pugnanti, fulgura fulminaque ignea auxilio in praelio attulerunt (afferebant). Eo autem tempore Titanorum reges cognoscebantur; e quibus unus erat Ogigus rex." Paucis vero verbis adjectis dicit: "Gigantes in deos irruerunt et perempti sunt, auxilium diis ferentibus Herakle et Dionoso¹), qui e Titanis erant."

"Belus, de quo antea diximus, vitam finivit, qui etiam deus habitus est. Post quem Ninus imperavit Assyriis annos lii. Hic uxorem duxit Schamiramam (Semiramidem). Post quem Schamirain (Semiramis) Assyriis imperavit, annos XLII. Deinde vero Zames, qui et Ninuas." Et tum singulos Assyriorum reges, qui post eos erant, in ordinem redigens²), usque ad Sardanapallum usque recenset, cunctos nominatim commemorando: quorum etiam nos utique nomina, regnorumque tempora paulo post adponemus.

Siquidem et ille in Canonibus³) suis hujusmodi verbis de iis scribit.

"Primo Assyriorum reges digessimus, initium a Belo facientes: quum vero ipsius regni annos certo non tradiderint, nomen (solummodo) commemoravimus: sed tamen chronographiae principium a Nino fecimus, et in alterum Ninum, qui regnum a Sardanapallo accepit, desivimus:

ut hoc pacto perspicuum fiat tam universum tempus, quam unius cujusque seorsim e regnantibus: hoc itaque modo reperitur tempus annorum M ducentorum et octoginta⁴)." Haec Kastor. Porro eadem, qui et bibliothecas collegit (colligebat) Diodorus Siculus (Sikelus), iisdem verbis refert (eodem modo et hic eadem verba scribit).

E Diodori voluminibus, de Assyriorum Regno.

"Primum (quidem) in Asianorum terra ex ipsa regione (indigenae) exstiterunt reges; quorum nec praeclarum aliquod factum (fortitudo), nec nomen memoratur. Primus historia ac memoria dignus Ninus rex Assyriorum inventus est (inveniebatur), qui quam magna et praeclara facinora perpetravit: de quo minute ac singillatim scribere curavimus." Ac tum post alia verba ait, quod "filium procreavit e Schamirama (Semiramide) Ninuam. Quum vero mortuus esset, uxorem dominam reliquit. Ninum in regia Schamiram (Semiramis) sepelivit." Ac rursus paucis verbis adjectis dicit de Schamirama (Semiramide): "Haec omnibus Asianis (universae Asiae), exceptis Indis, imperavit; atque eo, ut antea diximus, modo obiit, annos cum vixisset lxii regnassetque annos II supra quadraginta." Et singulatim recenset, quod "Post ejus obitum Ninuas Nini et Schamiramae (Semiramidis) filius imperium suscepit, ac in pace obtinuit (obtinebat); nec matris unquam animi ad bella laboresque proclivis aemulator fuit."

Atque iterum post alia verba subdit. "Similiter eidem, inquit, et alii (s. reliqui) reges a patre filius imperium accipiebant, regnaveruntque a progenie in progeniem usque ad Sardanapallum. Sub eo enim regnum Assyriorum ad Medos translatum est, quum plus quam mille trecentos annos perdurasset: prout Ktesies Knidius in secundo libro (volumine) dicit.

Nomina vero regum qui regnarunt, (et) multitudinem annorum describere non curant; eo quod nihil memoria dignum ab iis actum est; non nisi suppetiae, quae Trojanis ab Assyriis missae sunt, dignae fuerunt commemoratione, quarum Memnon Tithoni (filius) dux erat." "Tautano in Asianorum terra regnante, qui vicesimus sextus a Nino Schamiramae (Semiramidis) (viro) erat, Graecos dicunt cum Agamemnone²) exercitum movisse in Trojanorum terram, praelium facturos: quum Asianorum imperium plus quam mille annis Assyrii jam tenuissent (tenerent).

Priamus (autem) rex Trojanorum mole belli (bellis) gravatus ac pressus, Assyriorum regi sese subjiciebat (manus dabat) (et) legabat (viros), qui supplicarent, ut ipsi auxilium et opem mitteret. Atque hic decem millia militum ex Aethiopum terra, ac totidem Nusianos cum ducentis curribus ei dedit (dabat); ducemque misit (mittebat) Memnonem Tithoni (filium)." Post haec autem iterum adjungens dicit: "De Memnone talia quaedam praeclara gesta in regiis voluminibus enarrata fuisse Barbari tradunt."

"Sardanapallus tricesimus quintus erat a Nino, qui comparavit, obtinuit(que) principatum, (et) postremus exstitit Assyriorum rex; omnesque, qui ante eum erant, mollitie atque ignavia superavit." Et paulo post ait: "Adeo impudens erat, ut non ipse solus foeditate vitam (suam) corrumperet, sed universum quoque Assyriorum principatum everteret, quod diutius quam (omnia) quae memorantur, firmiter stabilitum erat³), Varbakes⁴) quidam genere Medus, virtute insignis, animique vigore praeclarus (optimus), dux erat Medorum; unus ex iis, qui quotannis in urbem Ninum ibant. In praefectura militiae et conversatione (sermone) amicus factus (redditus) est magistro militiae Babeloniorum, et ab eo rogatus principatum Assyriorum destruxit (destruebat)." Haec Diodorus in secundo bibliothecae volumine⁵).

Pariter (ad, secundum eadem) de Assyriorum imperio meminit etiam Kephalion, atque ita dicit:

Kephalionis ¹) historiographi de regno Assyriorum.

"Incipio scribere a quibus et alii commemorarunt; atque primum Elanikus²) Lesbius, Ktesiesque Knidius, deinde Herodotus Alkarnasseus³). Primum Asiae imperarunt Assyrii, ex quibus erat Ninus Belius (Beli filius). Sub ejus regno res multa magnaque facinora gerebantur." Postea his adjiciens profert etiam ortum Schamiramae (Semiramidis), atque (narrat) de Zaraveschto (Zoroastro) Mago, de Bactrorum regis⁴) bello et clade a Schamirama (Semiramide) (accepta); necnon annos regni Nini lii annos (fuisse), atque de obitu ejus. Post quem cum regnasset Schamiram (Semiramis), murum Babelonis eduxit ad illam formam, qua a multis dictum est, Ktesia⁵) (IIImirum), et Zenone, Erodotoque (Herodotoque), nec non aliis eorum posteris (qui post eos). Deinde etiam expeditionem Schamiramae (Semiramidis) adversus Indorum terram, ejusque cladem et fugam enarrat; atque etiam quomodo ipsa filios suos interfecerit, ipsaque a Nino⁶) filio suo occisa fuerit, cum regnasset annos XLII. Post quam Ninuas imperium accepit (accipiebat), de quo dicit Kephalion, quod nihil memoratu dignum fecerit Ac deinde singulatim recenset caeteros (sc. reges) quoque, quod nempe filius a patre imperium accipiens, ad numorum mille annorum dominati sint; nemo autem ex iis minus quam annos viginti (imperium) tenuit. Siquidem mores eorum a bellis ac laboribus (s. periculis) abhorrentes, atque effeminati, in firma custodia (cautione) eos servabant: namque intus consedebant, et nulla iis (s. eorum) erat occupatio (nullum opus), et nemo eos videbat, nisi concubinae¹), ac viri effeminati. At, si quis hos reges cognoscere (regum peritus fieri) velit, Ktesies minute nominatim (nomine) eos viginti tres, III fallor (mihi videtur), reges dinumerat. Quod vero mihi gaudium vel laetitiam afferat, nomina barbare sonantia (barbarorum vocum s. barbarorum sonorum aut idiomatum), sine ulla virtute ac fortitudine proferre, tyrannorum (inquam) ignavorum, mollium, agrestiumque?"

Et rursum iisdem addens ait, quod "dum sexcenti et quadraginta circiter anni effluxerant (erant), Belimus Assyriis imperavit: atque (mox) pervenit (perveniebat) Perseus Danais (filius) in regionem eorum, naves centum adducens: in fugam autem revertit (revertebat) Perseus a Dioniso (sc. Baccho) filio Semeles." Deinde transgressus ad Dionisi superationem (cladem) Persei (sc. cladis) similem (juxta Perseum)²), iisdem adjiciens dicit: "In postrema (hac) stirpe sub Panini Assyriorum regno, Argonautarum classis navalis navigavit in Phasin³) fluvium, atque ad Mentem⁴) Kolkhidem. Herakles autem a navi aberravit (aberrabat) ob cupidinem desideriumque Hylae, et, quomodo dicunt, versus Gamir⁵) (i. e. Cappadociam) oberrans (oberravit) petiit." Et rursum dicit: "Si quis dinumeret (numerat) a Schamirama (Semiramide) ad Mitraeum usque regem, M annos transiisse inveniet (invenit)⁶).

Media⁷) autem Kolkhica quaedam mulier vates ab Ekio⁸) rege abiit, cujus filius Medus erat, unde Medi, scilicet Mari¹); regioque Media appellata est, quae est Marastan. Jam vero cruciatus (s. crucians)²), inquit, excipiebat Mitraei imperium Teutamus; vivebat et ipse secundum mores ac leges Assyriorum, atque per eum ne ullum quidem novum facinus fiebat.

"Agamemnon et Menelaeus (s. Meneleus) Mikenaei expeditionem faciebant cum Argivis adversus Ilion urbem sub (in) praefectura militum Priami Phrygii.

Exercitus Ionum (Graecorum) ait (scribens ad Teutamum) venerunt adversum me in terram tuam: et bello congressi sumus (cum iis), modo vicimus (vincimus), modo victi sumus (vincimur). Jam vero nunc ecce filius quoque meus Ektor mortuus est, et ex aliorum (s. aliis) liberis multi, fortesque. Mittas (mitte) ergo nobis copias qui veniant in auxilium, et ducem aliquem fortem." Postea singillatim refert, quomodo Teutamus auxilii suppetias ei miserit (mittit, mittat), ducemque exercitus Memnonem Tithoni filium; quem Thetalii insidiis factis occiderunt. Deinde singulatim dicit. "Millesimo decimo tertio anno rex Assyriorum fit Sardanapallus." Postea vero ejusdem casum describit (designat). "Postque mortem (inquit) Sardanapalli, Warbakes Medus, imperio Assyriorum everso, ad Medos imperium transtulit." Omnia haec Kephalion.

Verum qui in voluminibus occurrunt (stant, sunt) reges Assyriorum, juxta probatissima (certa, vera) volumina, hi sunt:

Assyriorum Reges.

I.            Ninus, quem primum omnibus Asianis, exceptis Indis, imperasse dicunt, annis lii. Sub quo reperitur, fuisse Abrahamum Ebraeorum nationis patriarcham.

ii.           Schamiram (Semiramis).         annis XLII.

III.          Zames, qui Ninuas.                 ann. xxxviii.

IV.          Arius.                                      ann.          xxx.

V.           Aralius, qui Amyrus.              ann.            XL.

VI.          Xerxes, qui et Balaeus.         ann.          xxx.

VII.         Amramithes.                            ann. xxxvm.

VIII. Belokhus.                                 ann. xxxv.

IX.          Balaeas.                             ann.          xii³).

X.           Aladas.                                    ann. xxxn.

XI.          Mamithus.                               ann.          xxx.

xii. Makhkhalaeus.                         ann.          xxx.

XIII. Spherus.                                  ann. xxii ¹).

XIV. Mamilus.                                 ann.          xxx.

XV.         Sparethus.                               ann.             XL.

XVI. Askatades²).                            ann.             XL.

Sub hoc fuit Moses Judaeorum legislator. 

XVII. Amintas.                                 ann.           xlv.

xviii. Belokhus.                                ann.           xlv.

(lege xxv.)³) Hujus filia Tratres, quae Akhurardistsmin⁴) appellata est, regnavit annos 

XVII. Dionesius et Perseus his temporibus erant. XIX. Balatores.                                ann.          xxx.

XX. Lamprides.                              ann. xxxii.

xxi. Sosmares.                                ann.            VIII.

xxii. Larapares.                               ann.          xxx.

xxiii. Pannias.                                ann.          XLII.

Sub hoc Argivorum ⁶) classis navium et He

rakles cognoscebantur (cognoscebatur). xxiv. Sosarmus.                               ann.           XIX.

xxv. Mithraeus.                               ann. XXVII.

XXVI. Teutamus.                               ann. xxxii.

Sub quo Ilion captum est.

xxvii. Teutaeus.                                 ann. XL.

xxviii. Thineus⁷).                               ann. xxx.

xxix Derusus (Dercylus)⁸).              ann. XL.

xxx. Eupalmes⁰).                             ann. xxxviii. Sub hoc exstitit¹⁰) Ebraeorum rex insignis; cujus filius Solomon   templum Jerusalemi aedificavit.

xxxi. Laosthenes.                             ann. xlv.

xxxii. Peritiades.                               ann. xxx.

xxxiii. Ophrataeus.                             ann. xxi.

xxxiv Ophatanes ¹¹).                           ann. I.

xxxv. Akrazanes.                           ann.          XLII.

xxxvi. Sardanapalles²).                    ann.           XX.

Sub hoc Lakoriges²) (Lycurgus) Lakedmoniis leges ferebat. Usque ad hos reges Assyriorum regnaverunt, apud Athenienses regnante Thespio Ariphronis filio.

Simul universae Assyridrum dynastiae juxta certos scriptores anni mccxl (sc. fuerunt), juxta alios autem anni mccc. Thonnus Konkolerus, qui graece (ionice) Sardanapalles³) vocatur, a Warbake et Belesio de victus, seipsum igni tradidit: a quo ad primam olompiadem (sunt) anni XL. Sardanapalli⁴) et Assyriorum imperium Warbakes tollens, Belesim⁵) principem constituit Babeloniorum; ipseque Assyriorum imperium ad Medos transtulit: quod tantum temporis extensum est.

MEDORUM.

Medorum Reges.

Sub hoc Kyrus Persis imperavit; Ashdahakum dejiciens, Medorum imperium sustulit (tollebat), quod (hucusque) duraverat annis ccxcvm. Alii vero alios reges Medorum litteris mandant¹¹).

LIDORUM.

Lidorum reges. 

I. Ardius Aliatae¹²) (filius).           ann. xxxvi.

II. Aliates.                                    ann.           XIV.

III. Meles¹).                                       ann.             xii.

IV. Kandaules.                                   ann.           XVII.

V. Giges.                                          ann.         xxxv.

VI. Argis²).                                       ann.       XXXVII.

VII. Sardiartes³).                                ann.                V.

VIII. Odiartes⁴).                                   ann.          xlix.

IX. Krisus⁵).                                      ann.              XV.

Krisum Kyrus perimens, Lidorum   imperium sustulit.

PERSARUM.

Persarum reges. 

i. Kyrus.                                         ann.          xxxi.

ii. Kambyses.                                   ann.             VIII.

III. Zmerdis magus.                          mens.            VII.

IV. Dareh Weschtaspis⁶) (filius) ann. xxxvi. Sub hoc templum Jerusalemi instaurabatur, post quam primum combustum erat a Babeloniis⁷). 

V. Xerxes Darehi (filius)                 ann.             XX.

VI. Artasches⁸), qui Longimanus vocatus est.                             ann.             XLI.

Sub hoc Ezr et Neemia⁹) Ebraeorum duces cognoscebantur ¹⁰). 

VII. Dareh¹¹).                                     ann.              VII.

VIII. Artasches^u).                                ann.              XL.

IX. Okhus.                                         ann.          XXVI.

x. Arses¹²).                                      ann.               IV.

XI. Dareh¹¹).                                     ann.               VI.

Hunc Alexandrus Philipi (filius) occidit, simulque Persarum et Assyriorum imperio dominatus est annis xii. Post quem Makedonii erant (reges) annis ccxcv usque ad obitum Kleopatrae cujusdam mulieris, quae regnavit circa centesimam octogesimam septimam olompiadem. Sub qua Augostus¹³) Romanis imperavit; qui Sebastus appellatus est, id est (et transfertur) Colendus; (qui tunc, sc. anno quo Cleopatra mortua est) decimum quintum annum Romanorum imperii agebat: a quo usque ad CCII. olompiadem, in quam (secundum quam) Tiberii Caesaris quintus decimus annus incidit, comprehenduntur anni LII. Unde (i. e. a quo tempore) usque ad Kostandiani Vicennalia fiunt anni CCC. Atque haec hactenus. Dehinc vero ad Ebraeorura etiam chronologiam transgrediamur (transgrediemur).

EBRAEORUM.

Quomodo ab Ebraeis sit tradita chronologia.

Ebraeorum (sc. chronologiam) apposuimus ex Mose, et (ex iis), qui post eum inter Hebraeos feruntur, libris; atque ex Phlavii Josepi judaica antiquorum historia: nec non ex Aphrikani chronicis libris.

Quomodo Ebraei tempora describunt ').

Khaldaeorum et Assyriorum, Medorum ac Persarum, temporum simul et regum descriptio (historia), eadem est, quam primo capite diximus. Quod autem jam inde ab initio Khaldaea erat natio (gens) Ebraeorum, id quoque clare demonstratum est. Khaldaeum enim fuisse Abrahamum, ejusdemque majores Khaldaeorum regionem incoluisse, testimoniis confirmatum est; prout et Moses litteris commendans enarrat. "Et sumsit, inquit, Thara Abrahamum filium suum, et Lotum filium Arrani, nepotem suum, et Sarram nurum suam, uxorem Abrahami filii sui, et eduxit eos e terra Khaldaeorum."

Porro valde conveniens est juxta Khaldaeorum descriptionem, Ebraeorum quoque majorum historiam proxime digerere. Verum de diluvio (diluvii) narrationes, quae ab iis (sc. Hebraeis) memoriae produntur, perquam a Graecis (ionicis) fabulis distant, quas de diluvio sub Deukalione (facto) proferunt; atque plurimum antecedunt Ogigis tempora, et pariter magnum diluvium, quod ab Ionibus (Graecis) sub Ogige commemoratur: omnino (inquam) diluvium ab Ebraeis enarratum, ab illis temporibus distans mille ducentis ferme annis prius quam Ogigis tempora, quae ante diluvium sub Deukalione (factum) CCL ²) annis antecedunt (antecedentia accidunt).

Verum enim vero cum Assyriorum commentariis, et cum tota historia, quae ibi de diluvio tradita est, non modicam affinitatem Ebraeorum scripta habent edocentia, ante diluvium, successiones generationum ex ordine (unam post alteram) ad decimum usqne numerum extensas venisse s. durasse.

Atqui post diluvium a tribus viris per universum orbem terrarum genus hominum propagatum (disseminatum) est. Siquidem ab Jabetho totam Europam, atque ab Ammano monte usque ad occidentalem oceanum (okianum) gentium habitationem (exstitisse) dicunt, et a Chamo, Egiptum, Libaeorumque (Libyum) regionem, nec non ultra omnes ex occidentalibus partibus, a Semo vero, qui major natu frater erat, Assyrios, omnesque partes orientis.

At Babelonis primam aedificationem Nebrotho¹) adscribunt Ebraeorum scripturae. Hoc modo, talibus (secundum idem, ejusdem modi) verbis referunt; quod "Khusch²) genuit Nebrothum". Khusch est Ethiops (Ethyopius), a quo Nebrothum natum arbitrantur³); de quo ait quidem Scriptura, quod "Hic coepit fieri gigas super terram. Hic erat gigas venator coram Deo; ob hoc dicunt: quod, sicut Nebroth gigas coram Deo. Et factum est initium regni ejus Babelon, et Ored, et Akhad, et Khalane in terra Senaar. E terra illa exiit Asur⁴), et aedificavit Ninuem⁵)." Ninuem Ninum esse ajunt, quae Assyriorum prima urbs regia erat, quam aedificavit Assur. Erat autem (is) e filiis Semi, quem omnes orientis partes comprehendisse (habuisse) diximus.

Dicunt quoque, filios Semi fuisse Elam, et Asur, et Arphaxad⁶), et Aram, et Lud. Sed ab Elamo originem duxerunt (fiebant) Elamitae (Elamaei), prima gens Persarum; a quibus Elamajis quoque urbs condita fuit (condebatur). Ab Asuro autem Assyrii: aedificavit (aedificabat) (vero) Asur Ninum urbem, quae vocata est Ninue. Et ab Arphaxado, Arphaxadaei (Arphaxaei); qui etiam Khaldaei vocabantur. Ab Aramo autem Aramaei; qui Syri⁷) quoque appellabantur: Et a Ludo, Lidaei (Lydi). Arphaxadi vero filius erat Sala; et ab eo Eber; a quo Ebraeorum nomen et natio propagata est (propagabatur, disserainabatur). Ab Ebero autem sextus successor erat Abraham, Judaeorum nationis patriarcha, decima(que) generatio post diluvium. Tantum sufficiat: siquidem breviter (pauca e multis) demonstratum est, communem (mixtam) esse Ebraeorum cum Khaldaeis et Assyriis propinquitatem (cognationem); quapropter satis congruum est statim juxta eosdem Ebraeorum chronologiae (chronographiae) exordium ducere.

Jam vero initium hujus chronologiae (chronographiae) illud primum narrat, quod ad nostram originem declarandam pertinet (s. spectat), de deflexione ab optimo statu (s. a statu innocentiae)²), (et) primam contexens (contexit) historiam de hominum generationibus (generibus); quorum primum patriarcham Adamum praedicat, qui universo hominum generi homonymus erat. Adam enim Ebraeorum lingua universim cunctos homines significat. Quorum (sc. primorum parentum) vitae tempus, postquam ejecti e Paradiso (ex horto) essent, Divinus Spiritus per Mosen enarrat; atque ex ordine conjunctim (conjungens) addit posterorum, ejusdem successorum, numerum (recensum); ac secundum singulorum aetates tempora, ut inde nobis quoque Ebraeorum chronologiam (chronographiam) connectere, in seriemque reducere liceat. Etenim habitationis in Dei nominato Paradiso (horto), tempora designare nemo ullo modo poterit. Videtur mihi, quod et mirabilis Moses Divino Spiritu melius (de meliori) quoddam habitaculum, quam nostrae terrae, felicissimae, beatissimas (de beatissimis) vitae Deo dilectae (s. Dei amantis, piae) mansiones innuat: namque Paradisum nuncupat primam generis humani (hominum) habitationem; erat enim in Paradiso Adam, in dulciore ac felicitatis (beatitudinis) pleniore vita quam hominum (sc. est): quo (sc. nomine s. qua re) omnino quidem de omnium generum hominibus edocendi (notificandi, manifestandi) signum est³).

Sed de illa habitatione praesens nostra chronographia narrare sermonem non suscipiat; neque ex quo coelorum et terrae, et (rerum) omnium creatio facta (stabilita) est, id quod nonnulli putarunt (s. sibi faciendum aut me facturum), sed ex quo mortale, quemadmodum nos sumus (secundum nos) hoc genus constitutum est, et ex quo talis viae (sc. mortalis vitae) ingressus a primo parente nobis fieri (esse) coepit (de nobis initium cepit fieri). Hic erat, qui e Paradiso cecidit, et a suavissima beatissimaque vita proscriptus reperiebatur, vocatusque est nomine Adam: cujus fatalis mortalisque vitae annorum numerum ex Ebraeorum libris collectum deinde sequentibus immiscebo, unde quoque Ebraeorum chronologia (chronographia) initium facit: a quo nirairum et mosaicus liber hanc (loquendi) rationem usurpans enarrat.

"Et emisit (ejecit), inquit, eum", scilicet (manifestum est) primum hominem, "Dominus Deus e Paradiso (horto) voluptatis, ut excoleret (colere) terram, unde sumptus erat (est). Et ejecit Adamum, et habitare fecit e regione Paradisi (horti) voluptatis." Quibus addens dicit: "Cognovit (Intravit) Adamus Evam uxorem suam; (quae) concepit, et peperit Kainum." Hinc (ergo) deinceps nostra praesens chronologia (chronographia) initium ducat: primam vero, aliquam (quaecunque ea fuerit) historiam, quasi ineffabilem a sequentibus temporibus (a conjungendo sequentibus temporibus) disjunctam relinquet (relinquat).

Nam et inter Ebraeos multa dissensio habetur quoad (secundum) eadem tempora ab iisdem (tradita); melius itaque est (praestabit) varietates verborum penes eos (virorum ex iis) (occurrentem), cognoscere, ut ex omnium comparatione ad invicem (inter se) perpensa, verum inveniatur (vera inventio obtineatur). Jam vero quinque libri mosaici de mundi fabricatione narrant, et de vita quae fuit ante diluvium, nec non antiquorum historiam post diluvium, atque de ebraicis (familiarum) successionibus, et de Mosis excessu e vita. Aliter Judaeorum posteri habent Legis Scripturam, aliter autem Schamertanorum (Samaritanorum, sc. posteri), qui (proselyti) advenae erant Judaeorum.

Immo et litterarum notae quoque ebraicae (Ebraeorum) aliae apud Judaeos reperiuntur, et aliae apud Schamertanos (Samaritanos), quas veras et primas habendas esse (habere), nec Judaeorunj successores (haeredes) negabunt (negent). Nulla igitur erat inter eos dissensio (formae diversitas) usque ad characterum mutationem. Quin etiam in chronologia (chronographia) inter utramque partem magna reperitur dissensio; quam statim nunc juxta posita comparatio manifeste (manifestans) indicabit (indicet).

Sed tantum graecae versionis editio (traditio, recensio) ab judaica in nonnullis quam maxime differt, at a Schamertanorum (Samaritanorum) hebraica non multum; sed usque ad diluvium non congruit, exinde tamen usque ad Abrahami aetatem, consentaneam tenet traditionem.

Quae apud nos habetur (est), lectio (s. textus), septuaginta virorum Hebraeorum versio ex sermone eorum regionis in Graecam linguam translata (sc. est); quam sub Philadelpho Ptlomaeo iisdem verbis et eodem sensu traditam in Alexandrinorum urbe, in bibliotheca tabulariorum (archivorum) repositam studiose (ac) sedulo (studio, sedulitate) conservabant. Nunc vero uniuscujusque Scripturae formulam (descriptionem, notationem) singulatim ex ordine proponam, ut facile intelligi possit cujuslibet praedictae historiae dissimilitudo.

Videamus (videbimus) itaque primum, cujusmodi septuaginta (sc. virorum) interpretatio ab Adamo usque ad Abrahami ortum habeat chronographiam.

TW=N SEPTUAGINTA.

I. Primus homo Adam cum esset annorum ccxxx gignit Sethum, vixitque sub eo (cum eo, ad huc) annis dcc usque ad annum cxxxv Malalaelis. 

II. Seth annos natus ccv gignit Enosum: et superstes fuit (cum eo, adhuc vixit) dccvii annis usque ad annum XX. Enokhi. 

III. Enos annorum cxc generat Kainanum: et post ea vixit annis dccxv usque ad liii. annum Mathusalae. 

IV. Kainan annos clxx natus generat Malalaelem: et vixit adhuc annis dccxl usque ad annum lxxxi. Lamekhi. 

V. Malalael annorum clxv generat Jaredum: tum vixit adhuc annos dccxxx usque ad xlviii. annum Noachi (Noi). 

VI. Jared annos natus clxii generat Enokhum: posteaque vixit annos dccc usque ad annum cclxxx. Noachi (Noi). 

VII. Enokh annorum clxv generat Mathusalam: et superstes fuit annis cc (post quos) translatus est anno tricesimo tertio Lamekhi. 

VIII. Mathusala annos natus clxv (lege clxvii.) generat Lamekhum: et vixit adhuc annos dcccii. Ultra hunc progredi diluvium annis xxii (sc. dicunt lxx)²), quod ipsius vitae numerum de clarat. Ut in aliis autem exstat exemplaribus, vixit sub eo (s. cum eo, adhuc) annis dcclxxxii et illico tempore diluvii obiit.

IX. Lamekh cum esset clxxxviii annorum, generat Noachum (Noem): vixitque adhuc annis dxxxv. Ante patrem suum Mathusalam moriebatur Lamekh: vixitque usque ad annum Noachi (Nois) DXXXV. 

X. Noi annos natus d. generat Semum, Khamum, et Jabethum: et ad diluvium usque vixit adhuc annos C. Anno dc. Noachi (Nois) venit (accidit) diluvium. Post diluvium autem vixit Noachus (Noi) (adhuc) cum (sub) filiis suis annos cccl. usque ad lxxx. (supple, III.) annum Eberi.

Simul omnes anni mmccxlii. Haec (Hoc) secundum septuaginta (sc. virorum) versionem.

Juxta vero (exemplar) Judaeorum ebraicum, ita.

JUDAEORUM.

I. Adam cum esset annorum cxxx generat Sethum: et vixit adhuc (cum s. sub eo) unnos dccc. usque ad lvi. annum Lamekhi. 

II. Seth annos natus cv. gignit Enosum: et vixit adhuc annos dcccvii. usque ad clxviii. annum Lamekhi. 

III. Enos annorum xc. gignit Kajinanum: vixitque adhuc annos dcccxv. usque ad lxxxiv. annum Noachi (Nois). 

IV. Kajinan cum esset annorum lxx. gignit Malalajelem: et superstes fuit annos dcccxl. usque ad CLXXIX. annum Noachi (Nois). 

V. Malalajel annos natus lxv. generat Jaredum: et vixit adhuc annos dcccxxx. usque ad ccxxxiv. annum Noachi (Nois). 

VI. Jared cum esset annorum lxii. (lege clxii.) gignit Enokhum: vixitque adhuc annos dccc. usque ad annum lxvi.²) (lege ccclxvi.) Noachi (Nois). 

VII. Enokh natus annos lxv. generat Mathusalam: et superstes fuit annos ccc translatus (que) est anno cxiii. Lamekhi. 

VIII. Mathusala annorum clxxxvii. gignit Lamekhum: vixitque annos amplius dcclxxxii. porro usque ad diluvium³). 

IX. Lamekh cum esset annorum clxxxii. gignit Noachum (Noem): et superstes fuit annos dxcv. Hic anno V. ante diluvium moritur.

X. Noachus (Noi) annos natus d. generat Semum, Khamum, et Jabethum: et vixit adhuc annos C. usque ad diluvium. Anno dc. Noachi (Nois) factum est diluvium: vixitque Noachus (Noi) adhuc annos cccl. post diluvium, usque acl lviii. annum Abrahami. Simul omnes anni mdclvi.

Dissentit (ambiguum est) a Septuaginta (sc. virorum) versione annis dlxxxvi. His caeterorum (aliorum), ab Adamo ad Noachi (Nois) usque tempora, ante uniuscujusque liberorum procreationem discordant (discernuntur) a Septuaginta (virorum) versione: cum eadem autem conveniunt tempora Jaredi, Mathusalae, et Lamekhi. Ex eorum vero consensione datur (prope est, pronum est) et nobis conjicere (mente agitare), quod etiam ea, quae praecedunt ista (illis priora), melius habeat lectio nostra: nam e multo s. longo tempore Jaredianorum (i. e. Jaredi cum prole sua), manifestum utique est, praecedentium (primorum) quoque (tempora) concurrere debere cum Septuaginta (virorum) traditione. Etenim si in junioribus posterioribusque additamenta centum annorum (centenariorum temporum reperiuntur secundum ebraicam scripturam cum versione Septuaginta (virorum) convenientia, quanto magis congruum esset (erat), ut antiquiores quam illi, eorundemque majores, ipsorum posteris magis longaevos fieri? Ecce videmus in summa vitae uniuscujusque hominis, diversum esse tempus ante¹) prolis generationem, diversumque post prolis generationem: etenim post liberorum generationem, juxta Septuaginta (virorum) computationem idem integer numerus etiam in Ebraeorum lectione reperitur, et solummodo ante filiorum procreationem in Judaeorum exemplaribus anni contrahuntur. Vereor ne forte (Suspicor, quod) Judaeorum hoc fuerit (fiebat, erat) facinus, audenter (audentes, audere) breviare atque recidere tempora ante liberorum procreationem, ob desiderium citioris matrimonii, filiorumque procreationis. Si enim antiqui illi et longaevi, multorumque temporum viri tam cito ad connubium et filiorum procreationem venerint, ut ipsorum lectio declarat, quisnam eorum nuptias maturandi morem imitans aemulus non esset (fieret)?

Juxta (exemplar) ebraicum, Schamertanorum (a Schamertanis, Samaritanis sc. originem ducens).

SCHAMERTANORUM (SAMARITANORUM).

I. Adam cum esset annorum cxxx. gignit Sethum: vixitque postea annos dccc. usque ad ccxxm. annum Noachi (Nois).

II. Seth annos natus CV. generat Enosum: et vixit adhuc annos dcccvii. usque ad cccxxxv. annum Noachi (Nois). 

III. Enos annorum xc. gignit Kajinanum: vixitque postea anuos dcccxv. usque ad ccccxxxiii. annum Noachi (Nois). 

IV. Kajinan annorum lxx. generat Malalajelem: tum vixit adhuc annis dcccxl. usque ad dxxviii annum Noachi (Nois). 

V. Malalajel annos natus lxv. generat Jaredum: vixit que adhuc annos dcccxxx. usque ad dlxxxiii. annum Noachi (Nois). 

VI. Jared cum esset annorum lxii. gignit Enokhum: et vixit postea annos dcclxxxv. porro usque ad diluvium²). 

VII. Enokh annos uatus lxv. gignit Mathusalam: fuit que superstes annos ccc translatus (est) anno clxxx. Noachi (Nois). 

VIII. Mathusala annum agens lxvii. gignit Lamekhum: vixitque adhuc annos dciii. porro usque acl ipsum diluvium³). 

IX. Lamekh cum esset annorum liii. generat Noachum (Noem): superstesque fuit annos dc. porro usque ad diluvium⁴). 

X. Noach.(Noi) annos natus d. gignit Semum: et vixit adhuc annos C. usque ad diluvium. Anno vitae Noachi (Nois) dc. fuit diluvium: vixit autem Noach (Noi) post diluvium adhuc annos cccl. usque ad lxxx. (supple III.) annum Eberi. Simul omnes anni mcccvii. Dissentit (Ambiguum est) ab judaico Ebraeorum annis cccxlix. A septuaginta vero (virorum) versione annis dccccxxxv. Et haec (hoc) ante diluvium.

Accedamus (veniemus) autem (nunc) etiam ad ea tempora, quae post illa tempora sunt (sint). Primum (Antea) vero illud observantes (notantes), in mente retineamus (retinebimus), quomodo juxta (concorditer) Ebraeorum relationem de diluvio etiam Khaldaeorum volumina commemorant, atque de arca, quae a Noacho (Noe) constructa est. Quum vero semel historiam a Khaldaeis memoratam per ordinem disposuerim (posui, disposui), supervacaneum puto eadem verba denuo repetere.

Quod autem diluvium supra montes omnes altissimos elevatum fuerit¹), nobis utique, qui haec scribimus, veritas aliqua oculis conspicua fide digna facta est, quum quidam pisces diebus nostris supra in summis montis Libani (Libanani) verticibus reperti fuerint²). Cum enim exinde e summis vallibus (cavis) montium (illorum) quidam caederent lapides ad opus aedificiorum, marinorum piscium varia genera invenerunt in concavitatibus (cavernis) montium conglutinata, quasi sale condita siccatave³), et usque ad hunc diem servata; adeo ut nobis quoque oculis nostris videre contigerit, ad testimonium antiquae historiae confirmandum. Haec autem utcumque cuilibet audire lubeat, itidem et recipiat (recipit). Nos vero ad sequentia progrediamur (progrediemur).

Post diluvium, juxta septuaginta (virorum) versionem. Anno secundo.

Tw=n SEPTUAGINTA..

I. Sem filius Noachi (Nois) generat Arphakhsadum (Arphaxadum): vixitque adhuc annos d. usque ad annum Phaleki CI.

II. Arphaxad annos natus cxxxv. gignit Salam: et vixit adhuc annos cccciii. usque ad annum Rragavi IX.

III. Sala cum esset annorum cxxx. generat Eberum: vixitque postea annos ccccvi. usque ad annum Serukhi VII.

IV. Eber annum agens cxxxiv. gignit Phalekum: ac deinde vixit annos ccccxxx. et tres, usque ad xxxviii. annum Nakhori.

V. Phalek annos natus cxxx. generat Rragavum: et superstes fuit annos ccix. usque ad septuagesimum quintum annum Serukhi.

Hujus diebus⁵) divisa est terra: ideoque Ebraeorum lingua Phalekum divisionem significat (designat). Atque hic ante patrem suum mortuus est. Hujus aetate (Sub eo) turris exstructio parata est: Et ex una dialecto in multas linguas (loquelas) dividebantur, ac secundum unamquamque nationem diversi generis linguae distribuebantur. Id memoriae produnt Divinae Scripturae, et idem testantes extraneorum quoque volumina tradunt. Scribit (enim) hoc Polyhistor Alexandrus in Khaldaeorum volumine; et eodem modo etiam Abidenus: quorum dicta jam antea in Khaldaeorum historia litteris mandavi. Post Phalekum autem

VI. Rragau, quum annorum esset cxxxv., gignit Serukhum: et vixit adhuc annos ccvn. usque ad annum Nakhori lxx. (vel potius lxxvii)¹).

VII. Serukh annorum cxxx. generat Nakhorum: vixit autem postea annos cc. usque ad annum Abrahami li.

VIII. Nakhor annos natus lxxix. generat Tharam: et vixit adhuc annos cxix. usque ad annum Abrahami xlix.

IX. Thara annorum lxx. gignit Abrahamum: et postea vixit annos cxxxv. usque ad xxxv. annum Isahaki.

X. Abrahami annus primus. Hic erat gentis Judaeorum primus Patriarcha. Hujus aetate (Sub eo) Asyriae et omnibus Asianis imperavit (regnavit) Ninus et Semiramis (Schamiram).

Simul a diluvio ad primum annum Abrahami sunt (fiunt) anni dccccxlii. Jam erant etiam ab Adamo usque ad diluvium anni mmccxlii. Simul omnes itaque sunt (fiunt) mmmclxxxiv (anni).

Juxta vero (exemplar) Ebraeorum judaicum, Anno secundo post diluvium.

JUDAEORUM.

I. Sem Noachi (Nois) filius generat Arphaxadum: vixitque adhuc annos d. usque ad I. annum Jakobi. 

II. Arphaxad annos natus xxxv. generat Salam: et vixit adhuc annos ccccui. usque ad xlviii. an num Sahaki. 

III. Sala cum esset annorum triginta, generat Eberum: vixitque postea annos cccciii. usque ad XVIII. annum Jakobi. 

IV. Eber natus annos xxxiv. gignit Phalekum: et vixit adhuc annos ccccxxx. usque ad lxxix. annum Jakobi. 

V. Phalek annos natus xxx. gignit Hrragavum: et vixit adhuc annos ccix. usque ad xlviii. annum Abrahami. 

VI. Rragau annos natus xxxii. gignit Serukhum: vixitque postea annos ccvn. usque ad lxxviii. annum Abrahami.

VII. Serukh annorum cum esset xxx. generat Nakhorum: et vixit adhuc annos cc. usque ad i. annum Sahaki.

VIII. Nakhor natus annos xxix. gignit Tharara: et superstes fuit annos cxix. usque ad xlix. Abrahami annum.

IX. Thara annorum quum esset lxx. generat Abraamum, et supervixit annos cv. (lege cxxxv. )^l) usque ad xxxv. annum Sahaki.

X. Abrahami annus primus.

Simul a diluvio ad primum annum Abrahami anni ccxcn. In universum autem ab Adamo anni mdccccxlviii. Dissentit (Ambiguum est) a lxx. (virorum) versione annis mccxxxv.

Juxta autem ebraicum Schamertarum (Samaritarum) (codicem), Anno secundo post diluvium²).

SCHAMERTARUM (SAMARITARUM).

I. Sem filius Noachi (Nois) generat Arphaxadum: vixitque postea annos d. usque ad ci. annum Phaleki. 

II. Arphaxad natus annos cxxxv. gignit Salam: vixitque adhuc annos lxxx.³) (lege cccm.) usque ad XXXIX. annum Phaleki. 

III. Sala annorum quum esset cxxx. gignit Eberum: vixitque adhuc annos lxxx.¹) (lege ccciii.) usque ad XXXIX. annum Rragavi. 

IV. Eber annorum quum esset cxxxiv. gignit Phalekum: et superstes fuit annos cc.⁵) (supple lxx.) usque ad cxl. annum Rragavi. 

V. Phalek annos natus cxxx. generat Rragavum: vixitque postea annos cix. usque ad cix. annum Rragavi. 

VI. Rragau annorum quum esset cxxxu. gignit Serukhum: vixitque adhuc annos ccvn. usque ad lxxvii. annum Nakhauri. 

VII. Serukh annorum quum esset cxxx. genuit Nakhorum: et superstes fuit annos C. usque ad xxi. annum Abrahae (rectius, Tharae). 

VIII. Nakhor annum agens lxxix. generat Tharam: et vixit postea annos lxix. usque ad lxix. annum Tharae. 

IX. Thara quum esset annorum lxx. gignit Abrahamum: vixitque adhuc annos lxxv. usque ad lxxv. annum Abrahami.

X. Abrahami annus primus.

Simul a diluvio ad primum annum Abrahami anni dccccxlii. quot (anni nimirum) erant in Septuaginta virorum versione.

Congruit itaque cum nostra lectione, quae apud Schamertas (Samaritas) habetur hebraica Scriptura secundum primas annorum traditiones ante generationem filiorum¹); discordat autem respectu Ebraici Judaeorum (exemplaris) annis dcl. erant enim a diluvio ad primum annum Abrahami juxta Judaeorum Scripturam anni ccxcii.

Quoniam igitur apparent juxta primigeniam antiquam legem ebraicam (anni), qui hucusque sane apud Schamertas (Samaritas) integre asservati reperiuntur, consentanee Septuaginta virorum versioni, qui a diluvio et usque ad Abrahamum fuerunt, secundum eentenarios annos, qui praejacent (ante oculos positi sunt), et (tunc demum) juxta eorundem (annorum) numerum filios generabant: quomodo poterit dici, tam antiquiores, et pluribus annis viventes quam ipsorum posteros, citissime ad iiliorum procreationem venisse (venire), ac non potius (id fecisse) juxta Septuaginta virorum computationem temporum? Id ipsum profecto etiam prudens (modesta, sobria) ratiocinatio exhibet intelligendum; ita ut fateri necesse sit, quod in Judaeorum scriptura ab Adamo iisque ad Abrahami tempora erratum sit, praeter tres illos, Jaredi iuquam comites (Jaredianos), Schamertarum (Samaritarum) autem (exemplar erraverit) tantummodo usque ad diluvium. Etenim a diluvio usque ad Abrahamum anni consentanei reperiuntur annorum designationi a Septuaginta viris traditae.

Jam nunc satis clare constat, quod erret (erraverit) Judaeorum (exemplar) ebraicum: nam sic eadem ratione in temporibus Abrahami et Nois numerum colligit, quod ne ulla quidem ex historiis confirmat (demonstrat). Si enim secundum Judaeorum scripturam a diluvio et usque ad Abrahamum reperiuntur anni ccxcn. siquidem juxta eorum supputationem vixit Noi post diluvium annos cccl, manifestum est, quod vitam produxerit usque ad quinquagesimum octavum annum Abrahami. Verum etiam alio modo licet Judaeorum exemplarium pravitatem deprehendere; (nempe ex eo) quod illos, qui Abrahamum praecesserunt, annos triginta natos ad liberorum procreationem venisse scribunt; quando nec ii quidem, qui post Abrahamum referuntur¹), unte trigesimum annum ad liberorum procreationem venisse reperiuntur.

Constat itaque omni ex parte interpretationem Septuaginta virorum ex antiquis et incorruptis Ebraeorum exemplaribus translatam esse; et accommodatius nos quoque eadem utemur in praesenti chronographia, ac praesertim quod et ipsa Khristi ecclesia, quae per universum terrarum orbem diffusa est, illam solummodo tenet; quam et Salvatoris nostri Apostoli ac Discipuli ab initio utendam tradiderunt.

Reperiuntur itaque secundum Septuaginta virorum versionem (Sept. viros) ab Adamo usque ad diluvium anni mmccxlii. et a diluvio ad primum annum Abrahami dccccxlii, in universum anni mmmclxxxiv.

Juxta vero Judaeorum ebraicum (exemplar), ab Adamo usque ad diluvium anni mdclvi. et a diluvio ad primum annum Abrahami anni ccxcii. et in universura anni mdccccxlviii.

At secundum Scharaertarum (Samaritarum) (exemplar) ebraicum ab Adamo usque ad diluvium anni mcccvii. et a diluvio ad primum annum Abrahami, anni dccccxlii, et in universum anni mmccxlix.

Atque a primo anno Abrahami usque ad Mosen et egressum Judaeorum ex Egipto eoncorditer juxta omnes interpretes fiunt anni dv. qui hac ratione numerantur. Anno septuagesimo quinto vitae Abrahami, Deus ipsi manifestatus semini ejus terram promissionis se daturum pollicitus est: etenim scriptum est," quod "Abraham erat annorum lxxv. quando egressus est e Charrane. Et sumpsit Abraam Saram mulierem suam, et Lotum filium fratris sui". Et iisdem addens deinceps (singillatim) Scriptura dicit: "Et apparuit Deus Abrahamo, et ait illi: Semini tuo dabo hanc terram". Itaque a prima aetate Abrahami fiunt anni lxxv. (sc. usque ad hanc promissionem Dei); et a septuagesimo quinto anno Abrahami usque ad egressum Judaeorum ex Egipto, anni ccccxxx. Id ipsum (idem) et Apostolus Paulus testatur: "Testamentum, inquit, quod jampridem a Deo confirmatum erat, lex, quae post cccc. et xxx. annos facta est, non potest irritum facere ad impediendam promissionem". Atque eidem addens dicit: "Abrahamo autem per promissionem donavit Deus". Nascitur (autem) Abrahamo filius Isahak anno ipsius centesimo post xxv. annos promissionis a Deo ipsi factae. Praeterea etiam usque ad egressum ex Egipto desunt (deficientes reperiuntur) anni ccccv. ut fiant a promissione ad id usque tempus anni ccccxxx.

Verurn, qui Abrahamo apparuit Deus rursum ei apparens dicit: "Sciendo scias, quod peregrinabitur semen tuum in terra, quae non sua sit, et in servitutem redigent eos, et male afficient (affligent), annis cccc". Summa constantia (Definite) mentionem fecit seminis: ne^l) Isahako imputemus tempora, indicatum est etiam sub egressum filiorum Israelis ex Egiptiorum terra illud ccccxxx. annorum tempus. Ita enim ait Scriptura. "(Habitatio)²) quam habitarunt in Egipto, et in terra Chananaeorum ipsi et patres ipsorum, anni ccccxxx. Et factum est post annos ccccxxx. exierunt exercitus Domini e terra Egiptiorum nocte". Quoniam vero in universum anni inde a Dei promissione, quae septuagesimo quinto anno aetatis Abrahami facta est, sunt ccccxxx., constat ergo a primo anno Abrahami usque ad Mosen et exitum ex Egipto annos esse dv. quos quidem nonnulli minutatim hac ratione dinumerant. Abraam cum esset C. annorum, gignit Isahakum. Et Isahak cum esset annorum lx. generat Jakobum. Jakob cum annorum esset lxxxvi. gignit Levim. Levi cum esset xlvi. annorum, gignit Kahathum. Kahath cum esset annorum lxiii. generat Amramum. Amram cum annorum esset lxx. gignit Mosen. Moses cum esset annorum lxxx. educit populum ex Egipto. Simul (conjunctim) a primo anno Abrahami usque ad egressum ex Egipto anni dv., in universum vero ab Adamo usque ad exitum ex Egipto, juxta lxx. anni mmmdclxxxix³), et secundum Judaeos, anni mmccccliii⁴); juxta vero Samaritanos, anni mmdccliii.

Post obitum vero Mosis usque ad Solomonem ac templi aedificationem aliter Judicum liber, cui et divus (sanctus, sacratus) Apostolus Paulus in actis Apostolorum suffragatur; aliter vero regni historia (sc. Regum libri) Hebraeorumque discrepantia (sc. lectionis)⁵) tradit. Praestabit (melius erit) singula singillatim percurrere, atque id, quod veritatem (verum) ostendit, amplecti.

Primum vero illud quoque haud licet absque examine praeterire; quomodo et Africanus quinque chronographiae libros⁶) disposuit. Ac videtur mihi, quam maxime in his rebus, quae praejacent (ante oculos positae sunt), errare. Etenim ab exodo Mosis usque ad Solomonem et templi Erusalemi aedificationem, colligit juxta suum proprium calculum annos dccxliv., atque magnam partem sine auctoritate (testimonio) proponens errat; non tantum contra Divinam Scripturam loquendo*), sed quod et temeritatis quidpiam adhibet, et centum utique annos omnino de suo inducit. Siquidem plus annorum ponit Seniorum, qui post Josuam (Jesoam) exstiterunt, annos (nempe) xxx., nec non post Samphsonem regiminis popularis²) annos XL. et rursum pacis (tranquillitatis) annis xxx. Tantam annorum abundantiam sine auctoritate (testimonio) clanculum ponens (constituens) multorum annorum incrementum a semetipso interserit: (adeoque) inter Mosis tempora et Solomonis regnum plus quam septingentos et XL. annos esse dicit.

Oportet (igitur) animum adtendere ad generationes praecedentes, quotnam fuerint, ac deinde considerare invalidorum verborum commenta (artificia). Si enim ab Abrahamo usque ad Davithem quatuordecim sunt generationes, et jam quidem sub Mose undecima³) generatio finita erat, sub quo Naason filius Aminadabi princeps tribus Judae agnoscebatur; et ipse ibidem in deserto mortem obiit (obibat); nam unus ex illis erat, qui ex Egipto exierunt, in primaque recensione numeri progrediebantur. Constat itaque, quod in aliis (reliquis) etiam quinque generationes⁴) post Naasonem usque ad Davithem numero minores erant. Naason enim genuit Salmonem; isque Boosum; et ille Obedum; isque Jessem, et hic Davithem. Qua ergo ratione dici potest, quod in quinque illis generationibus post Mosen dcc. annorum numerus colligatur (contineatur)? Etenim si quis aequaliter pro cujuslibet generationis viris (sc. pro iis quinque post Naasonem) tempus illud (dcc. annorum) distribuat, inveniuntur uniuscujusque ante prolis generationem anni cxl. et hoc nemo e bene cordatis unquam admittet (concedet). Siquidem vel ipse quoque Moses cxx. annos natus mortuus est (moriebatur), ejusdemque successor Jesu cx. annos natus obiit (obibat); atque ante hos Joseph omnino vitam ad cx. annos duxit (ducebat); immo his antiquior ipse (ad haec s. praeterea antiquas adeo) Jakob, qui et Israel nominabatur, omniumque Judaeorum Patriarcha erat, omnino annos vixit cxlv.

Quomodo ergo congruum erit dicere, quod inferius etiam, postque Mosen, tantum temporis aliquis vivere potuerit, quantum superius narravimus (sc. cxl.)? Africanus vero in hoc ita erravit. At (Klemes) Clemens (Alexandrinus) a Jesu Mosis successore usque ad templi aedificationem colligit annos dlxxiv. quod (de quo) a primo ejus libro (stromatum) ediscere licet. At divinus Apostolus Paulus in actis Apostolorum in publico ad Judaeos directo (Judaeorum) alloquio (s. oratione) ait; quod "Destruxit Jesu gentes septem in terra¹) Khananaeorum, et praebuit eis terram ipsam (s. earum) possidendam: ac post²) ccccl. annos dedit ipsis Judices usque ad Samuelem Prophetam. Et exinde postulaverunt regem, et dedit illis Saulem filium Kisis, virum e tribu Beniaminis annos XL. et amovit (mutavit) eum, et suscitavit illis Davithem".

Haec Apostolus ait. Et juxta ipsum colliguntur tempora post Jisum ad annos dxxxiv; Judicum (nempe) ad annos ccccl. usque ad Samuelem, uti ipse (Apostolus) omnino refert. Quando autem iisdem samuelicis³) (annis) annos Saulis XL. addat (aliquis), atque identidem (eadem ratione) (annos) Davithis XL. et Solomonis IV. usque ad templi aedificationem: cuncti (conjunctim) juxta Apostolum, ab Jesu Mosis successore usque ad Solomonem fiunt anni dxxxiv. Quod si etiam Mosis annos quadraginta in deserto addas, atque Jesus filii Navis XXVII. annos, cuncti simul juxta Apostoli supputationem fiant⁴) (fiunt) anni dc. Neque id tantum, sed etiam Judicum liber Apostolo consentaneus fiet: etenim Judicum tempora ille etiam (textus) in ccccl. annos colligit usque ad Samuelem: nam et ibi singillatim ita habetur.

Ex Libro Judicum.

Alienigenae.                                                ann. VII.

Gedeon.                                                      ann. XL.

Abimelekh.                                                 ann. III.

Thola.                                                         ann. xxiii.

Jair.                                                            ann. xxn.

Alienigenae.                                                ann. xvni.

Jephthai.                                                     ann. VI.

Esebon.                                                       ann. VII.

Eglon.                                                         ann. x¹).

Abdon.                                                        ann. VIII.

Alienigenae.                                                ann. XL.

Samphson.                                                  ann. xx²).

Heli, sub quo Samuel.                               ann. XL.

Simul omnes anni Judicum ccccl. usque ad Samuelem.

Hoc ita concorditer sicut ipse quoque sanctus Apostolus designavit, colligitur. Non enim est in hac computatione, nec Mosis tempus, neque successoris Mosis Jesus, nec Samuelis, nec Saulis; Samuelis et Saulis (anni), ne.C non Jesus e regione collocentur (s. seorsim maneant, ponantur). Secundum vero Apostolum, Saulis quoque anni XL. juxta quadringentos et quinquaginta annos Judicum ponantur: quibus Davidis quoque XL. atque Solomonis anni IV. conjuncti, qui omnino annos efficiunt dxxxiv. Eadem (tantumdem, tantadem) erat etiam apostolica traditio. Quibus additi (mixti) XL. anni Mosis in deserto et xxvii. anni Jesus (filii) Navis, prout quoque dicunt filii Hebraeorum, omnino conficiunt annos DC.

Porro si hoc supradictis quinque generationibus inter Naasonem ac Davithem (transactis) accommodes, et unicuique pares annos (singulatim) distribues, antequam ad prolis procreationem venerint, plus quam cxv. annos singulis eorum coram producit (ponit); quod sane haud magnam fidem mereatur (non valde fidei sit). Etenim si Moses ipse cxx. annos vixisse reperitur, qui ergo post eum erant, aequalem eidem ferme agentes aetatem filios gignebant? Itaque quid restet (deficiat), nisi ut ad testimonium librorum Reguin (regni) deinde transeamus.

Siquidem et ipsi Regum (regni) libri firmiter designant omnes ab egressu filiorum Israelis ex Egipto usque ad Solomonem et templi aedificationem annos fuisse (fieri, esse) ccccxl., ita tamen, ut³) hebraicum (exemplar) annos dicat cccclxxx. Ita enim tertius liber Regum (regnorum) dicit, quod "Factum est anno ccccxl. egressus ex Egipto, coepit Solomon aedificare Domum Domino". Hebraicum vero (exemplar) "Et factum est, ait, anno cccclxxx". Hoc Judaeorum doctores, secundum firmum computationis (numeri) calculum, in cccclxxx. annos comprehendi asserunt, atque haud seorsum recensent annos illos, in quibus (secundum quos) dicunt alienigenas in populum dominatos esse, sed Judicum solummodo populi principatum supputantes, et eidem (spatio) addentes alienigenarum irruptionis tempora, et convenientius, quomodo nec alio modo quadringentorum et octoginta annorum tempus coalescat (congregetur sc. congregari ajunt). Sanctum autem Apostolum, non quasi de chronologia (chronographia) aliquid disseruisse¹), neque exactissime (exacta firmitate) supputationem aliquam retulisse arbitror dictorum annorum numerum adponendo, neque otiose (otiositate quadam) salutaris doctrinae verbo (sc. adponendo), temporum memoriam habuisse (fecisse), quum communem lectionem temporis (occupationis) Judicum usurpaverit (i. e. sequutus sit).

Attameif Regum (regnorum) libri evidenter utique referunt, ab exodo usque ad Solomonem colligi in annos aut ccccxl. vel cccclxxx. Sin autem tempora Judicum seorsum secernamus, et rursum separatim seligamus (distinguamus) Alienigenarum imperii annos a libro Judicum declaratos, omne tempus a Mose usque ad Solomonem redigitur (colligitur) in numeruro annorum dc. Mosi enim sunt in deserto XL. anni, et Jesui xxvii: post quem Judicum et Alienigenarum ccccl. uti Apostolus ait, liberque Judicum eidem consentiunt: deinde Samuelis et Saulis anni XL. postea vero Davithis XL. et Solomonis IV. usque ad templi aedificationem. Simul autem omnes (anni) dc, ita ut unicuique dictarum (memoratarum) quinque generationum viro ante liberorum generationem tempus annorum cxx. distribuere, res sit omnino incredibilis.

Caeterum si libri Regum (regni) vestigiis insistamus, (utique) cccclxxx. annos colligemus, detrahentes Hebraeorum servitutis tempus annorum cxx. quot nempe annis (secundum quod) serviisse Alienigenis tradunt; quinimmo si simul juxta hoc tempus numeremus illud libertatis (sc. intervallum) una (mixtum) cum illo servitutis populi (sc. spatio); prout Hebraeorum calculus tradit: id, quod nos quoque usurpabimus in hac praesenti supputatione, Alienigenarum tempora cum numero annorum Regum (vel potius Judicum) recensentes; praesertim quum necdum probabile nobis videatur illud quinque generationum temporis intervallum quod inter Naasonem et Davithem erat. Quum (enim) ab cccclxxx annis detrahemus Mosis in deserto (degentis) quadraginta annos, et Solomonis IV. qui supersunt anni, fiunt ccccxxxvi. usque ad obitum Davithis: quos itaque in quinque generationes distributos, ideoque lxxxv. (lege lxxxvii.)¹) annos singulis generationibus assignatos, si quis consideret, veram reperit hanc traditionem, eamque a Davithis nativitate. Jessei seni octavus filius erat (fiebat) Davith, postque septem fratres, qui majores ipso erant: (ita) ut de hoc etiam haud dissimilem quandam, majorum (priorum) rationem (temporis) computemus.

Sint (fient) itaque juxta nostros Regum (regni) libros ab egressu ex Egipto usque ad Solomonem et templi aedificationem ex ordine in calculum redacti anni cccclxxx. iisdem (eidem) addito Alienigenarum quoque tempore juxta successionem principatus Judicum, qui ordine (unus post alium) tenuerunt (imperium). Porro idipsum alio etiam modo libro Judicum clarius redditur. Jephtae (enim) unus e populi Judicibus erat. Quum bellum contra eum excitaretur ab Amorhaeis illis, qui circa Jordanem fluvium habitabant, hujuscemodi verba per legatos ad hostes misit (mittebat). "Et nunc, melior ne eris tu, inquit, quam Balak filius Sephphoris²) regis Moabitarum: nunquid pugnans pugnavit cum Israele, vel bellumne commisit (aciemne dedit, instruxit) cum illis in domo Israelis, in Esebone et filiabus ejus, et in Jazere et civitatibus ejus, circa Jordanem fluvium (per) annos ccc? Quid non servarunt eos (vel etiam, eas, scilicet urbes) in tempore illo?" Per haec enim edocet ccc. annos a tempore Mosis et a Balako filio Sephoris³) usque ad ipsius aetatem interjacere (in medio reperiri). Hi vero anni ccc. haud aliter colliguntur, nisi tempora, in quibus (secundum quae) Alienigenae obtinuisse (Israel) dicuntur, cum annis Judicum, qui dominati sunt, annumerentur.

At si quis separatim annos servitutis populi ponat, Alienigenarumque potestatis, multo excedunt trecentorum annorum tempus. Si autem Judicum tantummodo annos, qui dominati sunt (in Israel), quis computet, inveniet (inveniat) ab observato (definito) tempore Mosis usque ad Jephtaeum annos ccc. quot (nempe) annos Jephtaei quoque verbum (vox) attestatur. Sit (Fiet) itaque praesens chronologia (chronographia) hujuscemodi.

A Mose ad Solomonem.

Mosis.                                                        anni XL.

Jesus.                                                        ann. xxvii.

Alienigenarum et Gothonielis Judicis.      ann.    lxxx. 

Alienigenarum et Deborae atque Baraki.                                                      ann.        XL.

Gedeonis.                                                   ann.        XL.

Abimelekhi.                                               ann.         III.

Tholae.                                                      ann.   xxii¹).

Jairi.                                                         ann.      xxn.

Alienigenarum et Jephtaei Judicis.          ann.         VI.

Sebegonis (lege Esebonis)²).                     ann.        VII.

Abdonis.                                                    ann.       VIII.

Alienigenarum et Samphsonis.                 ann.        XX.

Hujus aetate Iliacum bellum contractum est³).

Helii.                                                         ann.        XL.

Samuelis et Saulis.                                   ann.        XL.

Davidis.                                                     ann.        XL.

Solomonis.                                                 ann.         IV. usque ad templi aedificationem.

Conjunctim a Mose et egressu ex  Egipto   usque ad templi structuram anni cccclxxx.

De Jesu Mosis successore (vicario), ejusdem nominis liber nihil amplius designat, nisi  tantum  quod, quum moreretur, vixerit annos omnino cx. Hebraei autem, tempora ejus administrationis (praefecturae) annorum esse dicunt XXVII: ita ut quum ex Egipto cum Mose exiret, annos habuerit (annorum fuerit) XLIII.

De Samuele vero, cum neque ejus tempora clare proferat Scriptura, opinor, quod quae a divino Apostolo de Saule dicta sunt, Sauli et Samueli sint communia. Etenim multos annos apparet Samuelem praefectum fuisse populo; de Saule vero biennium solummodo Scriptura (verbum sc. divinum) testatur. In primo enim capite (sc. libro) Regum (regni) ita scriptum est. "Filius, inquit, anni Saul, cum ipse regnaret; et duobus adhuc annis regnavit super Israelem." Simakhus vero clarius tradit, ita euim vertit: "Filius, inquit, quasi anniculus Saul, cum ipse regnaret." Scilicet sincerum animo ac malorum (vitiorum) expertem fuisse virum significavit tempore, quo regni ejus initium fuit, bienniumque tantum tali animo se gessisse; ac deinde depravatum, a Deoque proscriptum (dimotum, rejectum) fuisse; adeo ut daemon ipsum suffocaret¹). Quamobrem alii (reliqui) etiam anni Samueli accensentur: ideoque Samueli et Sauli annos statuimus (posuimus) XL. Sed tamen non solum ex Apostolico testimonio tot annorum tempus Sauli colligitur, sed etiam ex certa atque accuratissima investigatione Scripturae.

Siquidem post mortem Saulis dicit historia: "quadraginta anuorum erat Jebusthe filius. Saulis, quando regnavit super Israelem, et duos annos regnavit, demta tantum domo Judae, qui sequebantur (erant post) Davithem". Nam Jebusthe hic, cum adhuc novellus (recens consecratus) esset Saul in regno, nascitur: initio enim regni Saulis commemorat Scriptura tres ejus filios, nulla mentione facta hujus modo dicti (laudati); ut intelligamus, eum postea natum esse, adeoque tot fuisse regni Saulis (annos), quot tilii ipsius anni post ejus mortem reperiantur (reperiuntur).

Verum interea (cum eodem) id quoque animadvertatur, quod in tertio capite (sc. libro) Regum (regni) dicitur; quod ab egressu ex Egipto usque ad Solomonem, templique exstructionem, anni (sint) cccclxxx., et ab Abrahamo usque ad exodum per Mosen (factum) anni dv; a diluvio autem usque ad primum annum Abrahami anni dccccxlii ; et ab Adamo (usque)^l) ad diluvium anni mmccxlii, et fiunt omnino ab Adamo usque ad Solomonem et templi aedificationem anni mmmmcl²).

De temporibus Solomonis et de templi aedificatione ab ipso (eo) facta testes viros Phynikios Josepus historiographus in prima Judaeorum antiquitatum (antiquorum) historia attulit. Non (igitur) inutile mihi videtur testimonium virorum ab ipso memoratorum; in modo laudata enim historia hac ratione scribit.

Joseppi, ex Phynikiorum testimonio, de templo erusalemitano.

"Volo itaque ab his transire ad Phynikiorum monumenta (volumina), quae de nostra gente conscripta sunt, et ex illis testimonia proferre. Exstant (et)³) servantur enim apud Tyrios literae jam antiquitus multis abhinc annis regia (sc. documenta) scripta, et magna cura servata de rebus quae ab illis gestae sunt, aliisque praeclaris factis, quae memoria digna fuerint (sint). In quibus scriptum est, quod templum Erusalemae a rege Solomone constructum sit (est), annis cxliii. et mensibus octo, priusquam Tyrii Karkhedonem condiderint."

"Descripta (vero) est ab illis non confuse nostri templi constructio. Iromus⁴) enim Tyriorum rex, amicus (fuit) regis nostri Solomonis, patriam amicitiam hereditate accipiens. Hic liberalitate ductus, (ut) socius (cooperator) factus in aedificatione (aedificationis) Solomonis, ad ornatum (decorem) templi suppetias praebuit (praebebat) cxx. auri talenta pulcherrimas (etiam) materias ligneas de monte, qui Libanus nuncupatur, excidi jussit (jubebat)¹), ad tecta aedificii mittens. Solomon autem (tanquam) munus pro munere donavit (donabat) ei praeter multas res (cum multis rebus), et locos aliquos in regione Galilaeorum, quae²) Khabula dicitur, praecipue autem sapientiae desiderium (studium) eos in amicitiam adduxit (cogebat): problemata enim sibi invicem mittebant, et solvere instabant; et in his praecellens erat Solomon, in multisque aliis rebus sapientior. Keperiuntur etiamnunc apud Tyrios multae epistolae, quas illi sibi invicem scribebant. Quod autem verba de Tyriorum commentariis a me non ficta sunt, testem firmum (acceptabilem) producam virum in Phynikia historia certe fide dignum Dium. Hic (igitur) in Phynikiorum historiis hoc modo scribit":

"Abibalo vita functo filius ejusdem Iromus regnavit. Hic ab orientali parte urbis aggerem ducens, ampliavit civitatem; et olompiaci dei Aramazdi templum, quod separatim in insula stabat, aggere loci spatio interjecto, conjunxit (conjungebat) urbi, et aureis imaginibus (numini) consecratis exornavit. Ascendens in Libanum montem cedris abundantem (vel, cum operariis qui cedros caedebant), ligna incidit (caedebat) ad fanorum exstructionem. De tyranno (vero) Erusalemitarum Solomone ad Iromum dicunt aenigmata misisse, et ab eo aenigmata pro aenigmatibus resumere dignatum esse: qui autem solvere non posset, solventi (solvendorum) pecunias penderet. Quod cum Iromus suscepisset, nec tamen solvere aenigmata posset, multa in poenam mulctae impendit. Tum litteratum quendam Abdamonum nomine, virum sagacem, problemata⁸) a Solomone proposita solvisse, simulque alia eidem proposuisse; quae Solomon non solvit (solvebat), et pecunias multas (multa) Iromo rependit (rependebat)."

"Sic hoc modo Dius, de iis (verbis, rebus), quae a nobis dicta sunt, testatus est. Sed et Menandrum virum Ephesium huic (eidem) adjungam. Etenim ille quoque singulorum regnorum res, praeclaraque gesta conscripsit Graecorumve et barbarorum fnonGraecorum), (et) litteraturae cujuslibet regionis peculiares historias ediscere studuit. Hic etiam de Tyriorum regibus scribens (scribit), (et) progressus ad Iromum, hac ratione scribit":

"Abibalo vita functo, excepit regnum Iromus ejusdem filius: qui vixit¹) annos liii. regnavitque annos xxxiv. Hic aggerem jecit intervalli, quod inter urbem et fanum Aramazdi (Jovis) erat; et auream columnam (numini) consecratam in delubro Aramazdi erexit; (et) cum lignariis (vel "ad sylvas cedri") profectus, e monte qui Libanus appellatur, ad construenda templorum tecta, cedros excidit; demolitus antiqua (prima, priora) delubra templum Heraklis et Astartae aedificavit: primumque Heraklis (templum) erexit mense Peritio (...) Exercitum quoque movit (movebat) adversus Titios²), qui recusantes nolebant tributo se subjicere; quos subigens, rursum ad se (illos) reduxit (reducebat). Hujus aetate (Sub hoc) erat Abdemoni filius junior (minor), qui (solvendo) problemata, quae Solomon rex Erusalemitarum proponebat, semper superabat. Computatur vero tempus ab hoc rege usque ad Karkhedonis exstructionem, hoc modo."

"Iromo defuncto regnum accipit filius ejusdem Bahalbazerus; qui vixit annos XLIII. regnavitque annos XVII. Post hunc Abdastartus ejusdem filius; qui vixit annos XXXIX. regnavitque annos IX. Hunc quatuor collactanei (nutricis suae filii) (collactanei sui) per insidias interemerunt; ex quibus major (senior) frater regnavit. Post quem Astartus Eleastarti (sc. filius); qui vixit annos liv. regnavitque annos XII. Post hunc frater ejusdem Astharimus; qui vixit annos lviii. regnavitque annos IX. Hic a fratre Phelite interfectus est; qui regno suscepto, menses VIII. dominatus est: vixit autem annos x. (lege l.)³). Hunc interfecit (interficiebat) Itholbalus Astartiarum rex; qui regnavit annos xxxii. vixitque annos xlviil Hunc excepit Balezorus filius ipsius; qui vixit annos xlv. regnavitque annos VIII. Hujus successor (vicarius) fuit Metenus filius ipsius; qui annos vixit xxxn. regnavitque annos xxix.¹) Hujus successor (vicarius) fuit Physmanon²); qui vixit annos lviii. regnavit autem annos xlvii. Hujus anno septimo soror ejusdem migrans (se separans) in Libaeorum terram condidit Karkhedonem. Colligitur (itaque) omne tempus a regno Tromi usque ad Karkhedonis constructionem in annos clv. et menses VIII. Anno (vero) ejus XII. templum Erusalemi aedificatum est. Fuerimt a templi aedificatione usque ad exstructionem Karkhedonis anni cxliii. et menses VIII."

"Jam vero Phynikiorum testimonio quid opus est (sit) amplius addere? (....) multo praecedit (antiquior est, quam) templi aedificationem (aedificatio) Majorum nostrorum in (hanc) regionem adventus: quando enim universam regionem (terram) obtinuerunt (ceperunt), tum (demum) templum aedificaverunt (pararunt). Et haec apertius e Sacris (venerabilibus) litteris a me declarata sunt³) in antiquitatum (antiquorum) historia⁴)." Haec Joseppus.

Verum praesens nostra chronologia (chronographia) colligit, a quarto anno Solomonis, ac templi aedificatione, usque ad (ejusdem) loci a Babeloniis eversionem (factam) annos ccccxxxii. Numerantur autem hoc modo.

i. Solomonis caeteri quoque anni cum tribus illis                                 XXXVII ⁵).

ii. Roboam.                                       annis         XVI.

III. Abia.                                            ann.            III.

IV. Asa.                                             ann.           XLI.

V. Josaphat.                                      ann.          xlv.

(lege xxv.)⁶) VI. Joram.                                         ann.           VIII.

VII. Okhozia.                                       anno              i.

VIII. Gotholia⁷) mater.                         ann.            VII.

IX. Joas.                                            ann.            XL.

x. Amesia.                                       ann. xxviii.

XI. Ozia¹).                                         ann.            lii.

Hujus aetate (Sub hoc) Graecorum prima Olompias constituta fuit²). 

XII. Joatham³).                                   ann.           XVI.

XIII. Akhaz.                                         ann.           XVI.

XIV. Ezekia.                                        ann. xxix.

XV. Manase.                                       ann.            lv.

XVI. Amos.                                          ann.             II.

XVII. Josia.                                           ann.         xxxi.

xviii. Joakhaz.                               mensibus            III.

XIX. Joakim.                                        ann.          xi⁴).

XX. Joakim filius ejus, qui et Jekhonia.                                     mens.          iii.

xxi. Matthania ^s), qui et Sedekia. ann.         xi. ¹).

Simul (omnes) anni ccccxxxii.

Post haec (hunc), captivitatis Judaeorum in Babelone, locique desolationis anni lxx, qui collecti consummantur secundo anno Darehi regis Persarum, sub quinta et sexagesima Olompiade, (uti) testantur Divini Libri.

Convenit nobiscum in hoc et Klemes in primo Stromate hoc modo scribens.

Klementis.

"Et permansit captivitas annis lxx, (ut demum) soluta (terminata) secundo anno Darehi Weschtaspis, Persarum et Asoriorum, et Egiptiorum imperii facti regis; sub quo Angaeas et Zakharias ex duodecim (sc. prophetis) prophetabant; nec non A1ggeloj, qui est Malakhia, vertiturque angelus. Erat autem summus sacerdos Jesu, Josedekh filius (Josedekius)." Haec praedictus vir ait.

Quod autem (annus) eversionis templi septuagesimus ad secundum usque Darehi annum sit protractus, proxime adest testis sponsor Zakharia propheta; qui secundo anno Darehi dicebat: "Domine omnipotens, quousque non misereberis Erusalemae et urbium Judae, quas despexisti? hic septuagesimus annus (est)".

Caeterum hic attente animadvertens dicas: (At) cur (quomodo) dictum est initio libri Ezrae? quod in anno primo Kyri regis Persarum, ad complendum verbum Domini ex ore Jeremiae, suscitavit Dominus spiritum Kyri regis Persarum, et mandatum dedit in omni regno suo conscriptis etiam decretis, dicens (et dicit)." Et tum sequentibus adjungens ostendit liberationem (de liberatione) Judaeorum; et quomodo Kyrus templum aedificari jusserit. Ex his putes sub Kyro tempus annorum lxx. captivitatis completum esse, minime vero sub Dareho.

Verum ad haec dico: duplex lxx. annorum spatium verba prophetica denunciant. Unum, a templi eversione, quod secundo anno Darehi consummatum esse contigit (contingit); prout Zakhariae vox satis declarat (proponit). Alterum vero, ab Judaeorum captivitate, usque ad occupationem Babelonis, et excidium regni Khaldaeorum; quod numerari coeptum est a temporibus prophetiae; completur autem sub Kyro secundum Eremiae vocem, qua de futuris praenuntians dicebat: quod "Sic ait Dominus: quando implebitur (impleatur) Babelonis annus lxx, visitabo vos, et confirmabo super vos mea oracula (verba) reducturum (me) esse (reducere me) vos in hunc locum". Et iterum prophetat dicens (dicere): "Et erit universa terra haec in solitudinem et in corruptionem, et servient inter gentes regi Babeloniorum; et super gentem illam dicit Dominus, et super terram Khaldaeorum, et ponam eas in corruptionem".

Haec vero omnia sub Kyro completa sunt, non (tamen) ab eversione templi dinumerando captivitatis tempora, sed adhuc superius, ab anno (nimirum) secundo Joakimi regis Judaeorum¹): sub quo primam captivitatem duxit (fecit) Nabukhodonosor rex Babeloniorum; immo anterius etiam, ex quo (nempe) Eremia propheta suae prophetiae initium fecit: a quo usque ad obsidionem (Hierosolymae) templique incendium sunt anni XL. ad primum vero usque annum Kyri anni lxx. Etenim ab initio prophetiae Eremiae usque ad Kyrum, primum lxx. annorum tempus completur. Verum a templi eversione Kyri aetate²) xxx. anni erant, et anno Darehi secundo impletus est (implebatur) annus lxx. Darehi vero (anno) VIII. restauratum est (templum).

Ab illo tempore autem permanserunt Judaei absque rege, (ceu destituti) a suis regibus, Pontificibus suis summis tanquam principibus et ducibus utebantur (s. regebantur), Persarumque regibus obtemperabant (per) totum tempus regni Persarum. Postque eos Makedonibus, qui post Alexandrum dominati sunt, servierunt, usque ad Epiphanem Antiochum; qui in Syria regnavit et cogebat gentem Judaeorum, ut ad gentilitatem (i. e. ad ethnicorum superstitionem) se converteret. Quo tempore Matathia sacerdos Erusalemitanus Asamoni filius, ejusdemque filius Juda, qui Makabaeus vocatus est, horumque successores imperium Judaeorum rursum instaurarunt, et protrahentes usque ad Augostum tenuerunt. Cujus aetate (sub quo) primum ex alienigenis Herodes Romanorum jussu regnum accepit; eo tempore, quo Salvator noster JESUS CHRISTUS nascebatur. Atque finem habuit (habebat) praenuntiata Mosis prophetia "Non deficiet princeps ex Juda (s. Judae), neque dux e femoribus ejus, donec veniet (is) cui repositum est (locus servatur); et ipse est spes gentilium". Haec vero hoc modo (dicta sunt). Verum summa temporis (omne tempus) a Solomone, et a prima aedificatione templi, usque ad secundum annum Darehi Persae, et templi restaurationem, colligitur ad annos dii. Et a Mose et exodo ex Egipto usque ad Solomonem, primamque templi constructionem (apparatum), anni (sunt) cccclxxx. Et a primo anno Abrahami usque ad exodum (anni) dv. A Diluvio autem usque ad primum annum Abrahami, anni dccccxlii. Et ab Adamo usque ad Diluvium anni mmccxlii. Simul vero omnino ab Adamo usque ad secundum annum Darehi, secundamque exstructionem Erusalemae, anni mmmmdclxxx. A secundo autem anno Darehi, qui erat primus annus sexagesimae quintae Olompiadis'), colliguntur Olompiades cxxxvii.²) et anni dxlviii. (sc. usque ad Christum). Qui minute computantur hoc modo.

Post Kyrum, primum regem Persarum, diadema (coronam) accipit Kambyses. Postea Dareh, qui regnavit annis omnino xxxvi. Hujus anno secundo templum Erusalemae rursum est conditum; conficiuntur (fiunt) autem reliqui quoque Darehi (Darehici) anni xxxiv. Fient itaque Darehi anni xxxiv, et Xerxis anni xx³). Sub quo Estheris res peragebantur⁴). Artaxerxis (Artaschesi) anni XLI. Hujus tempore Esdras (Ezr), sacrae Scripturae Hebraeorum scriba litteratus agnoscebatur: quem ajunt omnes Divinas Scripturas in mentem sibi revocasse (meminisse), Judaeisque de integro tradidisse, novatis characteribus Hebraeorum, ob bella regioni (terrae) illata. Sed Neemia quoque pincerna agnoscebatur; qui regis jussu ascendens⁵) in terram Judaeae, Erusalemam condebat, urbemque moenibus cingebat: etenim usque ad eum desolata erat (stabat) urbs, excepto tantum templo, quod sub Dareho restauratum fuit (est). Post Artaxerxem (Artaschesum) regnaverunt apud Persas hi: Dareh annis XIX. Artaxerxes (Artasches memor s. ingeniosus) Mnemon¹) annis XL. Okhus²) annis XXVI. Arses³) annis IV. Dareh annis VI; post quos Alexandrus Makedonius sustulit Persarum regnum (dominium) et regnavit annis VI. atque antequam Darehum occideret, regnaverat (regnavit) aliis insuper annis VI. Simul a secundo anno Darehi, usque ad Alexandri obitum, qui primo anno cxiv. Olompiadis accidit, fiunt (anni)⁴) cxcvii.

Post Alexandri mortem Egipto et Alexandrinorum urbi imperarunt (regnarunt) hi: I. Ptlomaeus Lagi (filius), annis XL. II. Ptlomaeus Philadelphus, annis xxviii. Sub hoc sacri Hebraeorum libri in graecam linguam translati sunt, atque in bibliothecis Alexandriae urbis reconditi⁵). III. Ptlomaeus Evergetes⁶), annis xxiv. IV. Ptlomaeus Philopator, annis xxi. V. Ptlomaeus Epiphanes, annis xxn. VI. Ptlomaeus Philometor, annis xxxiv. Hujus tempore regnavit in Syria Antiokhus, qui (cog)nominatus est Epiphanes; sub quo facinora in Makabaeorum libris (enarrata) peracta sunt: in quibus scriptum est (stat), quo (nempe) modo Antiokhus gentem Judaeorum in gentilitatem convertere cogebat; templumque dicatis imaginibus ibi erectis violavit (contaminavit); sacraque vasa templi rapuit cli. Olompiade. Ita ut a morte Alexandri Makedonii usque ad i. annum Epiphanis Antiokhi transierint anni (protraheretur ad annos) cl. Et a secundo anno Darehi usque ad Antiokhum anni cccxlvii⁷).

Hujus Antiokhi aetate, Matathia Asamoni puer, aemulationem pro patria religione prae se ferens, dux populi factus est (fiebat). Post quem filius ejusdem Juda, qui Makabaeus (cog)nominatus est. Post quem frater ejusdem Jonathes. Post quem Simon frater ejusdem. Hujus aetate (in hunc) liber Makabaeorum desinit (absolvitur), in quo continetur (stat, est) tempus annorum XL. usque ad consummationem (fmem) centesimae sexagesimae primae Olompiadis: a qua usque ad Augustum regem Romanorum sunt (fiunt) anni lxxxviii.

Post Simonem, Judaeorum dux, prout Aphricanus et Josepus narrant, fit Jonathes, qui et Hyrkanus, annis XXVI. Post quem Aristabulus, anno I. Hic primus regium diadema (coronam) sibi (capiti) imposuit, rex simul atque pontifex maximus gentis Judaeorum factus, post cccclxxxiv. annos a captivitate Babelonica (in captivitate Babelonis). Post quem Alexandrus, qui et Jannaeus, Judaeorum rex fuit annis xxv¹). Post quem Alexandra, quae et Mesalina, uxor ejus, annis IX. Post quam Aristabulus, (qui)²) et Hyrkanus. Sub quo Pompeus, Romanorum dux, tributo Romanorum subjecit Judaeos: Hyrkanum ipsis regem constituit; Aristabulum autem vinctum Romam duxit.

Hujus in diebus (sub hoc) centesima octogesima quarta Olompiade, Romanis imperat Julius Caesar (Kaisr) monarcha, annis IV. et mensibus V (VII)³). Post quem Augustus, qui et Sebastus, annis lvi. et mensibus VI. Sub quo Herodes primus alienigena, cui non erat conveniens Judaeorum regnum, a Romanis accipit principatum, vir genere Askalonius. Hujus aetate (sub hoc) Xristo_j (Unctus) Dei nascitur Bethlahemi (in Bethlahem) Judaeae. Post Augustum Romanorum rex fuit Tiberius. Illius decimus quintus annus erat, (cum Salvator et)⁴) Dominus noster, jesus unctus Dei, apparuit in hominum vita, quarto anno CCI. Olompiadis.

Itaque ab Epiphane Antiokho usque ad XV. annum Tiberii conficiuntur anni CCI. Et ab Alexandro Makedone (makedonio) usque ad eundem annum Tiberii, anni ccclii. A secundo autem anno Darehi, anni dxlviii. Et a XV. anno Tiberii, usque ad novissimam Erusalemae obsidionem, quae facta est anno Vespasiani (Vespiani) secundo, colliguntur anni XLII. Fuerunt (erant) ab Adamo usque ad secundum annum Darehi, anni mmmmdclxxx¹). Et a secundo anno Darehi usque ad XV. annum Tiberii anni dxlviii. Simul (ergo) universim ab Adamo usque ad XV. (annum) Tiberii, anni mmmmmccxxviii. A decimo quinto anno autem Tiberii usque ad vicennalia Costandiani victoris augusti, anni ccc. Colligitur juxta Hebraeos summa temporis (omne tempus) ad annos mmmmmdxviii ²), secundum (nimirum) Septuaginta (sc. virorum) versionem. Siquidem juxta Judaeorum (exemplar) hebraicum fit deminutio annorum MCCXXXVII ³), et juxta Samaritarum hebraicum deminutio fit annorum dccccxxxv. Hujusmodi ergo secundum Hebraeos temporum dinumeratio reperitur.

(EGIPTIORUM.)

Quomodo et in Egiptiorum chronographia contineatur (stat) Ethiopum (sc. historia) (et) Ptolomaei Egiptum et Alexandriam tenuerint (tenuerunt), quemadmodum Egiptii tempora describunt?

Post Chaldaeorum, et Assyriorum, Hebraeorumque chronographiam tempus est, ut ad Egiptiorum relationes transeamus.

Diodorus in prima historica Bibliotheca hac ratione scribit: quod (nempe) "Fabulantur nonnulli ex ipsis primum in Egipto dominatos esse (dominari) deos et heroes (qui e deorum, daemonum prole), annis paullo minus myriade et sex millibus: postremum vero deorum (daemonum) omnium regnasse (filium) Isidos Orum⁵). Postea vero homines regioni imperitasse dicunt tempore Miridis (sub Miride)⁵), per annos aliquanto minus quam quinque mille, usque ad clxx (X)⁷) Olompiadem, sub qua nos in Egiptum venimus, regnante Ptlomaeo (regnavit Ptlomaeus), qui novus Dionisus appellabatur."

"Verum ex illis (imperii intervallis) magnam partem, principatum terrae tenere regibus indigenis obtingebat (erat, fiebat); quoad vero partem exiguam Ethiopibus, ac Persis, et Makedonibus. Ethiopes (s. Ethiopici sc. reges) quatuor tantum dominati sunt; idque haud continua serie, sed interrupte (sparsim hic illic), omnino annis, paullo minus quam xxxvi. In Persarum vero imperio, quum Kambises rex gentem armis armatisque subegisset annis V. supra cxxx., defectio (rebellio) ab Egiptiis facta est: quippe qui nequirent molestam administrationem (praefecturam) simulque in deos (daemones) terrae (suae) impietatem (aequo animo) ferre. Peinde Makedones dominati, caeterique (aliique) ex Makedonibus, annis sex supra cclxx. Omnia vero reliqua tempora sub indigenis terrae regibus, viris nempe septuaginta super cccc, feminisque quinque transegerunt (transegisse)."

"De quibus omnibus monumenta (volumina) sacerdotes in libris sacris (fanorum libris) habebant, ab antiquis temporibus tradita jugiter de successoribus ad successores, qualis nempe unusquisque regum virtute ac fortitudine, animo (indole, natura) et magnanimitate (victoria, sublimitate) fuerit; quaeque singuli suis temporibus fecerint. Nobis tamen singulorum gesta conscribere supervacaneum (otiosum), atque ultra inutile est; praesertim quod multi eorum inutiles (improbati, rejectanei) suis in singulis temporibus reperiebantur." Haec ita Diodorus.

Jamque justum et congruum est Manethi quoque (res) Egiptiorum eisdem adnectere, in quo magis constare VIdetur historia (firmius quiddam historiae videtur stare).

Ex Manethi Egiptiacis monumentis, qui tribus tomis contexuit (fecit) commentaria de diis (daemonibus), et semideis (heroibus), et manibus, atque mortalibus regibus, qui Egiptiis imperarunt usque ad Darehum regem Persarum.

Primus homo apud Egiptios Hephestos, qui et ignis inventor ipsis erat; a quo Sol. (Post) quem (supple, Agathodaemon; post eum)¹) Kronos; post quem Osiris; ac deinde Tiphon²) frater Osiridis³); post quem Orus Osiridis et Isidis filius. Egiptii primi hi dominati sunt. Post quos per successionem protractum est (venit) regnum usque ad Bidin, in spatio annorum (annis) myriadis triumque millium et nongentorum, juxta annos lunares, triginta inquam dierum numerum: hodiernum enim mensem unum, illi tunc annum vocabant.

Post deos regnavit gens semideorum annis mcclv. Atque rursus alii reges dominati sunt annis mdcccxvii. Post quos alii xxx. reges Memphitae, annis mdccxc. Post quos alii Thynitae x. reges, annis cccl. Ac deinde manium et semideorum regnum annis mmmmmdcccxiii. Simul omnes anni fiunt, myrias (et) mille: qui etiam lunares sunt, scilicet menstrui.

Computantur simul omnes anni lunares, quos Egiptii referunt fuisse deorum et semideorum atque manium, duae myriades, quatuor millia et dcccc. qui secundum annos solares sunt anni mmccvi¹). Quos si cum Hebraeorum chronologia (chronographia) computabis, aequalem omnino numerum (stateram, pondus) reperis. Etenim Egiptus ab Hebraeis Mezrajim nuncupatur: nascitur (tit) autem Mezrajim post multos annos a diluvio. Siquidem post diluvium Chamo filio Nois nascitur (fit) Egiptus, qui et Mezrajim: primumque ipse, dum gentium dispersionis initium erat, in Egiptum habitandi gratia profectus est. Erant (autem) juxta Hebraeos ante diluvium ab Adamo collecti anni mmccxlii.

Itaque placet (licet) Egiptiis, priscis (primis) temporibus, quae praecesserunt diluvium, se jactare ob antiquitatem. Deos quosdam fuisse dicunt suos, semideosque et manes. In menses redactis annis apud Hebraeos enarratis, lunarium annorum myriades duas, et amplius etiam computant (computarunt), ita ut tot fere menses fiant, quot anni apud Hebraeos comprehenduntur; scilicet (id est) a protoplasto homine usque ad Mezrajim tempora nostra²) computando. Mezrajira enim fuit (erat) Egiptiorum auctor (patriarcha); a quo prima dynastia Egiptiorum ducenda est.

At si exinde etiam magis auctus temporum numerus reperiatur, tamen et illius (diligenter) rationem scrutari (huic perscrutationem facere) oportet; forte enim iisdem temporibus multos reges Egiptiorum (simul) fuisse contigerit (contingebat). Siquidem Tliynitas ajunt et Memphitas, Sajitasque ac Ethiopes regnasse, ac interim (juxta eosdem) alios quoque; et sicut videtur (apparet)¹), alios alicubi, dynasiias vero ita (eos) habuisse, quemadmodum quidem in eorum Lege scriptum exstat²), minime autem simul consedisse (vel alterum alteri successisse), sed alios hic, aliosque illic regnasse: quapropter et annorum incrementum hoc modo colligere consentaneum erat. Nos vero his relictis, progrediemur singulatim ad Egiptiorum chronographias.

Post manes et semideos, primam dynastiam VIII. regum percensent. Quorum primus fuit Memes³), qui praecellens eos, dominationem obtinuit: a quo quaslibet regum generationes singillatim describemus: quorum successio sic (se) habet.

Memes⁴) Thynites, et hujus VII. filii, quem Erotodus Mina⁵) nuncupavit, regnavit annis xxx. Hic vel ultra (extra) regionis limites cum exercitu progressus est (progrediebatur), et illustris famosusque judicabatur (secernebatur) habebatur; atque ab hippopotamo⁰) raptus est. Athotis ejusdem filius obtinuit (regnum) annis XXVII.⁷) et in Memphitarum urbe regiam aedificavit; qui et medicis artibus animum adhibebat, atque de modo corpora dissecandi libros conscribebat. Kenkenis ejusdem filius, annis XXXIX. Wavenephis, annis XLII. sub quo fames terram occupavit, qui et pyramidas (s. granacia?) ad (apud) Khovum vicum⁸) erexit. Usaphajis, annis XX. Niebajis, annis XXVI. Memphses, annis XVIII. Sub quo multa facinora (s. prodigia) facta sunt, maximaeque corruptiones (pestilentiae sc. acciderunt). Wibethis⁹), annis XXVI. Omnino (in universum) regnaverunt annos CCLII.

ii. Secunda dynastia regum IX. Primo (s. primus), Bokhus¹⁰). Sub quo ingens terrae hiatus Bubasti factus est, multique perierunt. Post quem Kekhous qui et Apis, et Mnevis, verum etiam Mendesius caper¹), (tamquam) dii habiti sunt. Postea Biophis, sub quo lex exiit, ut feminae quoque regni honorem haberent. Post hos alii adhuc tres; quorum aetate (sub quibus) nullum insigne opus factum est. Sub septimo, commentores fabularum Nilum fluvium diebus XI. melle aqua permixto fluxisse ajunt. Post quem Sesokhris, annis xlviii. cujus proceritatem cubitis V. et latitudinem palmis III. fuisse dicunt. Sub nono autem nihil memoria dignum gestum est. Regnaruntque (simul) annis ccxcvn.

III. Tertia dynastia Memphitarum regum VIII. Nekherokhis, sub quo Libyes (Libaei) ab Egiptiis defecerunt: quumque Luna importune cresceret, metu ducti, seipsos rursum in servitutem dedidere. Post quem Sosorthus²), qui ob medicam artem Asklepius ab Egiptiis vocatus est. Hic etiam sectis (s. dolatis) lapidibus aedificandi modum invenit, verum etiam libris scribendis curam suam impendit. Sex caeteri autem nihil memoratu dignum gesserunt. Quique regnarunt annis cxcvii.

IV. Quarta dynastia Memphitarum regum XVII. ex alia stirpe regni: quorum tertius Suphis, qui magnam illam piramidem erexit, quam a Cheope factam Herodotus³) dicit: qui et superbus in deos inventus est (inveniebatur), usquedum eum (hujusce rei) poenituit, et volumina sacra conscripsit; quos velut magnas opes (possessiones) habebant Egiptii. De caeteris vero nihil memoria dignum scriptum est. Quique regnarunt annos ccccxlviii.

V. Quinta dynastia regum xxxi. Elephantiniorum: quorum primus Othius. Hic a suis satellitibus (calonibus, ministris) occisus est. Quartus Phiophs, sexennis regnare coepit; tenuitque usque ad annum (s. annos) C.

VI. Sexta dynastia. Mulier quaedam Nitokris nomine regnavit: quae omnium sui temporis virorum fortissima erat, atque omnium feminarum pulcherrima, flava, et rubris genis: ipsamque ajunt, tertiam piramidem, quae est zuran⁴) (moles) erecta collis instar, aediticasse. Qui regnaverunt annis CCIII.

VII. Septima dynastia Memphitarum regum V. qui regnaverunt annis lxxv.

VIII. Octava dynastia Memphitarum V.¹) regum, qui regnarunt annis C.

IX. Nona dynastia quatuor regum Herakleopolitarum, qui regnaverunt annis C. Quorum primus Okhthovis²), omnium, qui ante eum reges fuerunt, crudelissimus erat (fiebat); et in universa terra Egiptiorum scelera ac flagitia patravit (patrabat), qui demum insanivit et a crocodilo (kokordilo) bestia peremtus est.

X. Decima dynastia Herakleopolitarum³) regum XIX. qui regnarunt annos clxxxv.

XI. Undecima dynastia Diopolitarum⁴) regum XVI. annis XLIII. regnantium. Post quos Ammenemes annis XVI. Huc usque primum tomum⁵), producit (deducit) Manethos⁶). Simul reges CXCII. anni MMCCC.

Secundi tomi Manethi ¹).

XII. Duodecima dynastia Diopolitarum regum VII. quorum primus Sesonkhosis Ammenemis⁸) filius, annis xlvi. Ammenemes⁹), annis xxxvm. qui a suis eunuchis occisus est. Sesostris ^I0), annis xlviii. quem quatuor cubitorum, et palmorum trium, duorumque digitorum (procerum) fuisse dicunt. Hic totam Asianorum terram annis novem subegit, Europaeorumque partes usque ad Thrakorum regionem: et ubique monumenta suae in singulas gentes dominationis erexit; fortium quidem virorum virilia pudenda (formas viriles), ignavorum vero femineis membris (sc. praedita) pudenda cippis (columnis) insculpebat: adeo ut Egiptii post Osirim eum haberent (censerent). Post quem Lampares¹¹), annis VIII. qui in Arsenoite¹²) labyrinthum, labyrinthicum sepulchrum sibi construxit. Hujus successores regnaverunt annis XLII. Simul vero (omnes) regnarunt annis ccxlv.

XIII. Decimatertia dynastia Diopolitarum regum lx. qui regnaverunt annis ccccliii.

XIV. Decimaquarta dynastia Khsojitarum regum lxxvi. qui regnarunt annis cccclxxxiv.

XV. Decimaquinta dynastia Diopolitarum regum; qui regnaverunt annis ccl.

XVI. Decimasexta dynastia Thebaeorum regum V. qui regnarunt annis cxc

XVII. Decimaseptima dynastia Pastorum; qui erant fratres Phynikii, peregrini reges; qui Memphim etiam ceperunt. Quorum primus Saites regnavit annis XIX. a quo et Saitarum Nomus¹) nomen habuit. Qui in Sethroite quoque per legem s. lege condiderunt urbem; ex qua (unde) irruptione facta Egiptios subegere. Secundus Bnon²), annis XL. Post quem Arkhles, annis xxx. Apophis, annis XIV. In summa (simul), anni cm. Horum tempore (sub his) imperasse Egiptiis, Joseph videtur³).

XVIII. Decima octava dynastia regum XIV. Diopolitarum; quorum primus Amoses; annis xxv. Khebron, annis XIII. Amophis, annis xxi. Memphres, annis XII. Myspharmuthosis⁴), annis XXVI.

Tuthmosis, annis IX. Amenophis, annis xxxi. Hic est, qui Memnon existimatus fuit, lapis loquens¹). Orus, annis xxviii. Akhenkheres, annis XVI. Sub hoc Moses Judaeorum ex Egipto egressus dux fuit (erat)²).

Akherres³), annis VIII. Kherres, annis XV. Armajis, qui et Davonus (lege Danaus), annis V: post quos annos e terra Egiptiorum expulsus, fugitivus tendit (tendebat) ad fratrem suum Egiptum; (lege, fugitivus tendit a fratre suo Aegypto) adiens Hellenum terram, Argo capta, imperabat Argivis. Rramesses, qui et Egiptus, annis lxviii. Amenophis, annis XL. In Summa (simul), anni cccxlviii.

XIX. Decima nona dynastia Diopolitarum regum V. Sethos, annis lv. Rramphses, annis lxvi. Amenephthis⁴), annis viii⁵). Ammenemes, annis XXVI. Thuoris, qui ab Homero Polibus vocatur, vir strenuus fortis (lege, vir, sive maritus Alkandrae), sub quo Ilium captum est⁶), annis VII. In summa (simul), anni cxciv. Simul ex secundo Manethi (Manethosi) tomo, XCII. regum, anni mmcxxi.

Ex tertio Manethi (Manethosi) tomo.

XX. Vicesima dynastia Diopolitarum xii. regum, qui regnaverunt annis clxxii.

XXI. Vicesima prima dynastia Tanitarum regum VII. Smendis, annis XXVI. Phsusennus⁷), annis XLI. Nepherkheres, annis IV. Amenophthis, annis IX. Osokhor, annis VI. Phsinnakhes^l), annis IX. Psosennes, annis xxxv. Simul, anni cxxx.

XXII. Vicesima secunda dynastia trium regum Bubastitarum. Sesonkhusis, annis xxi. Osorthos²), annis XV. Takelothis³), annis XIII. Simul anni xlix.

xxiii. Vicesima tertia dynastia Tanitarum⁴) trium regum. Petubastis, annis xxv: post quem Osorthon⁵), annis IX. quem Herculem⁶) (Heraklem) appellarunt Egiptii. Phramus⁷), annis x. Simul anni xliv.

xxiv. Vicesima quarta dynastia. Bokkhoris⁸) Saites, annis xliv. Sub quo agnus locutus est⁹).

xxv. Vicesima quinta dynastia regum Ethyopum trium. Sapakon¹⁰), qui captivum duxit Bokkhorem ^ll), et vivum corabussit; regnavitque annis xii. Sebikhos ejusdem filius, annis XII. Tarakus¹²), annis XX. Simul anni xliv.

XXVI. Vicesima sexta dynastia regum Saitarum IX. Ameres¹³) Ethyops, annis xviii ¹⁴). Stephinathis, annis VII. Nekhephsos¹⁵), annis VI. Nekhao, annis VIII.¹⁶). Phsametikhus¹⁷), annis xliv. Nekhao secundus, annis VI. Hic cepit Erusalemam, et Joakhazum regem in Egiptum duxit captivum. Phsamuthe¹⁸) alter, qui et Phsametikhus, annis XVII. Waphres, annis xxv. ad quem^I9) confugerunt ab Assyriis Judaeorum reliqui ex Erusalema. Amosis, annis XLII. Simul anni clxvii.

xxvii. Vicesima septima dynastia Persarum regum

VIII. Kambyses¹) anno regni sui XV. (lege V.)²) imperavit Egiptiis annis III. Magi, mensibus VII. Dareh, annis xxxvi. Xerxes Darehi (filius) annis xxi. Artasches³), annis XL. Xerxes secundus, mensibus n. Sogdianus, mensibus VII. Dareh Xerxis (filius) annis XIX. Simul anni cxx, et menses IV.

xxviii. Vicesima octava dynastia. Amyrte⁴) Saites, annis vi⁵).

xxix. Vicesima nona dynastia regum IV, Mendesiorum⁶). Nepherite⁷), annis VI. Akhoris, annis XIII. Phsammuthes, anno i. Muthes, anno i. Nepherites, mensibus IV. Simul anni xxi. et menses IV.

xxx. Trigesima dynastia regum trium Sebennitarum. Nektanebis⁸), annis x. Teos, annis n. Nektanebus⁹), annis vra. Simul anni XX.

xxxi. Trigesima prima dynastia Persarum. Okhus, qui vicesimo regni sui Persarum anno obtinuit (obtinet) Egiptum annis VI. Post quem Arses Okhi¹⁰) (filius) annis IV. Post quem Dareh annis VI. quem Alexandrus Makedo occidit. Omnia haec ex tertio Manethosi¹¹) tomo¹²).

Deinceps vero e Graecorum libris (voluminibus) iisdem addetur. Siquidem ad hoc usque caput regnum Egiptiorum descendit. Quoniam vero Phlavius etiam Josepus ex Manethosi libris testimonia usurpavit, dum de Hebraeorum majoribus narrabat, bonum duco ejus quoque verba in medium proferre, quae in prima Judaeorum antiquorum historia inseruit (inserit, ponit), hoc modo.

Josepi, ex Manethosi Libris.

"Initium faciam primum scriptionis ab Egiptiorum litteris. Eorum quidem (litteras ipsas) non licet proferre; Manethos tamen, vir Egiptius genere, graeca disciplina instructus (usus), uti manifestum est, scripsit graece (helladico idiomate) patriam suam historiam; (eamque) ut ipse ait, e sacris (fanorum) monumentis (historiis) interpretatus est. Atque Erodotum in multis arguit, de rebus Egiptiacis ob ignorantiam mentitum. Et hic sane Manethos in primo (libro) rerum egiptiacarum hac ratione de nobis scribit."

"Apponam vero, et ipsa ejusdem verba, uti et ipse quidem ipsum adducens testem¹). Ti/mioj nomen; sub eo, nescio quo pacto, Deus indignatus (est), et quidem novo ac mirabili modo ex partibus orientalibus homines ignobili genere, audacia affecti in regionem impetum fecerunt, eamque facile, ac sine pugna (bello haud operoso) eam totam ceperunt. atque principes captivos feceruut (faciebant), et deorum fana everterunt (evertebant). In omnes vero regionis incolas inimicissime (nimia inimicitia) se gerebant, et quorundam liberos et mulieres in servitutem abducebant, et denique quod maximum est (et caput omnis sc. rei), unum etiam ex ipsis regem constituebant, cui nomen erat Silitis. Atque hic veniens in urbem Memphitarum, superiorem et inferiorem regionem unam ab altera dividebat, et orientalem maxime partem muniebat. (Tum) in Assyrios irruens, qui illo tempore praepotentes (praeclari) erant, ardebat cupidine (ad desiderium ferebatur) incursionis faciendae in tale regnum³). Nactus (itaque) per legem (lege) Methrajitem urbem nobilem (magnificam), quae sita est ab orientali parte Bubastici fluvii, quae ob antiquam (priscam) quandam daemonologiam, Avarim appellabatur⁴), hanc aedificabat, et muris amplis cinxit (ampliorem reddebat); collocabatque in ea multos armatos, viginti quatuor myriadum virorum ad custodiam, quo aestatis tantum temporibus veniebat; cibaria (s. stipendia) donaque multis largiebatur, armisque ibidem ad terrorem timoremque extraneorum publice (certaminis ludos instituens, faciens) passim exercebat: cum autem dominatus esset annis XV. vitam iinivit (de vita decedebat).

"Post hunc secundus regnavit annis XLIII, cui nomen (qui nominatus vocabatur) Banon. Post quem alius quidam Apakhnan¹), annis xxxvi. et mensibus VII. Deinde vero Aphosis, annis lxi. et Anan, annis l. et mense i. Post quos²) omnes autem Aseth³), annis xlix, et mensibus n. Et hi quidem sex ex iis fuere (sunt) primi eorum principes, qui semper regionem spoliationibus, praedisque depopulabantur (praedabantur (et) spoliabant): maxime quod Egiptibrum fere genus (prolem) ac semen delere studebant. Vocabatur autem gens eorum universa Hikkusin; quod versum vocatur, reges pastores. Hyk enim lingua Egiptiorum (Egiptii) nobili (sive sacra) regem significat; Usos vero pastor est, et pastores etiam secundum communem vulgarem dialectum, atque invicem conjunctum fit Hykusos. Quidam vero eos Arabes fuisse dicunt (de iis dicunt, quod Arabes fuerint, erant). In alio autem exemplari (cernitur) non reges significari (significat) per Hyk nomenclationem, sed contra captivos et pastores indicari (indicat). Hyk enim iterum egiptiace, et Hak cum Alpha adspirata (densa), captivos⁴) aperte significat. Atque id mihi magis probabile videtur; et antiquae historiae congruens. Hos ergo reges ex ordine nominatos, pastoresque appellatos, aliosque qui ex eis (fuere), obtinuisse Egiptum ait annis XI. supra quingentos."

"Postea vero a Thebaeis, et reliquis Egiptiorum (s. egiptiacis) regibus, adversus pastores suscitatum dicit bellum grave ac diuturnum, sub rege (autem), cui nomen erat Misphragumthosis, debellatos (in cladem traditos) pastores, e reliqua universa Egipto (pulsos) in locum quendam tendentes se communiisse (s. confugisse), cujus mensura solum myriadis jugerum erat, locique illius nomen Aurajis¹) vocabatur."

Totum hunc Emankiws²) (pro quo in Gr. "dicit Manethos") magno validoque muro pastores sepsisse, ut suppellectiles apparatumque totum in munimento haberent, praedamque et exuvias suas (s. sibi) asservarent. (At vero) Misphragumthoseos filium Thmosim³), manus admoventem ad obsidionem eosque conclusisse graviterque pressisse. cum xlviii. armatorum myriadibus circum muros insidiantem consedisse. Sed obsidione frustratus per legationem foedus (pactum) pangebat, ut Egiptiorum terra relicta, quocumque vellent, sine (ullo) detrimento abirent. Et hi foedere confisi, cum pecoribus, familia, suppellectile et apparatu egressi sunt (proficiscebantur), haud pauciores viginti quatuor myriadibus armatorum, a terra Egiptiorum per desertum in Assyriam tendentes (tendebant). Quum (autem) ab ingenti multitudine exercitus Assyriorum sibi metuebant (s. metuerent), eo quod per id tempus ii Asiam tenebant, in ea (regione), quae nunc Judaea appellatur, urbem aedificarunt, quae tot hominum myriadas capere posset, urbique nomen dederunt (dabant, vocabant) Erusalem."

"In alio vero de rebus egiptiacis (egiptiaco) libro (volumine) Manethos de eadem gente dicit, quae pastores appellatur (appellantur), captivos, in fanorum monumentis scriptos (in sacris voluminibus consignatos) esse; idque perquam commodum est, dicit. Namque genuinis utique majoribus nostris patria erat pastoralis conditio, et pastoriciam (equos pascentem) agebant vitam; atque ita pastores vocabantur. Rursusque captivi non sine ratione ab Egiptiis consignati (scripti) sunt: quoniam progenitor noster Josepus captivum se dixit (dicebat) coram rege Egiptiorum, et postea fratres in Egiptum vocavit regis permissu (jussu). Sed horum (s. harum rerum) exploratam accuratam (s. accurate) inquisitionem alio loco faciam. Nunc autem antiquorum (nostrorum) historiae testes fide dignos Egiptios producam. Rursus (itaque) ea, quae tradidit Manethos (manethonica), quo nempe modo temporum seriem habuerit (habeat, ponat), hic in mea (historia) perscribam."

"Sic enim ait: quod postquam ex Egipto egressa est pastorum gens (ad) Erusalemam, qui illos ex Egipto expulit rex Sethmosis⁴), postea regnavit annis xxv. et mensibus quatuor, et mortuus est. Principatumque accepit filius ejusdem Khebron annis XIII, et post hunc Amenophis, annis XX. et mensibus VII. Hujus autem soror Amenses, annis xxi. et mensibus IX. Et hujus filius Mephres, annis XII ¹). Et hujus Mephrathmuthoses, annis xxv. et mensibus IX, hujusque Thmothosis, annis IX. et mensibus VIII. hujusque Amenophis, annis xxx. et mensibus x. Hujus autem Orus, annis xxxviii. et mensibus VII. Hujus autem filia Khenkheres, annis XII. et mense i. Hujus vero frater Athohvis (s. Athohyis)²), annis IX. Hujus quoque filius Khenkheres, annis XII. et mensibus V. Et hujus Akhenkheres, annis XII. et mensibus III. Et hujus Armajis, annis IV. et mense i, hujus vero Rrameses (s. Rhameses) Miamun³), annis lxvi. et mensibus II. Et hujus Amenophis, annis XIX. et mensibus VI. Hujus vero Sethos⁴), qui et Rrameses (s. Rhameses)⁵); qui multos habuit (habebat) exercitus equestres ac navales, (et) fratrem suum Armajim procuratorem Egiptiorum eonstituit; (et) aliam omnem in eum (ei) regiam potestatem contulit; tantummodo (sed) praecepit ei, coronam non gestare (imponere sc. sibi), neque reginam, matrem liberorum laedere; verum etiam abstinere ab aliis regalibus concubinis. Ipse vero in Kiprum et Phoenikum terram profectus est, et iterum (in) Assyrios et Medos (exercitum) congregavit ⁶); et universos, alios quidem armis, alios vero sine pugna, magno sui exercitus terrore sub ditionem redegit (sub manum subigebat): atque prospero (rerum) successu superbiens deinde ambitiose ferebatur (proficiscebatur) in orientales partes, urbes ac vicos subvertendo (subvertebat)." "Quum autem multum temporis transiisset (transiret), Armajis, qui in Egipto remansit, omnia contra fratris praecepta audacter faciebat. (Nam) et reginam violenter deprimebat (VI opprimens stuprabat), aliisque concubinis non parcens ad libidinem utebatur: incitatusque a suis amicis, diadema etiam sibi vindicabat, et contra fratrem insurgebat. Is vero qui (constitutus) erat super fana Egiptiorum, litteras scripsit, misitque ad Sethosim, ei omnia exponens; quodque frater ipsius Armajis contra eum assurrexerit. Illico (igitur Sethosis) Pelusium urbem reversus est (revertebatur), et proprium (suum) tenuit (tenebat) regnum. Regio vero ex ejus nomine Egiptus appellata est (appellabatur): dicit enim, quod Sethos Egiptus vocabatur; Armajis autem frater ejus, Danaus. Atque haec ita Manethos."

"Manifestum vero est ex praedictorum annorum tempore computato, quod qui Pastores vocabantur, nostri (que) majores erant, annis ante trecentis nonaginta et tribus, ex Egypto liberati, in regionem istam pervenerunt (perveniebant), quam Danaus Argos adiret: tametsi Argivi antiquiorem putent. Imo secundo (sc. gr. "duo") quoque¹) magna testimonia nobis ex Egiptiorum libris (voluminibus) praebet Manethos. Primo, eos in Egiptum aliunde pervenisse: deinde vero exinde eos liberatos; (idque) tam vetustis temporibus, ut Iliacum bellum annis prope III. antecesserit.

De quibus Manethos non amplius ex Egiptiorum libris (voluminibus), sed, ut ipse fatetur, e fabulis (e fabulando) temporum, quae carent auctoritate (fictorum, incertorum) adjecit; quod postea redarguam."

Haec e modo dicti Josepi libro inde ab initio usque ad (caput) finem (dicta sunt) omnia ex ordine de Egiptiorum antiquitate et chronographia, ad regem usque unum ex ipsis constitutum, (nempe) Nektanebum, quem in superioribus juxta alios collocavi (ordinavi). Post vero Nektanebum Okhus Persarum rex Egiptum tenuit (tenet) et regnat annis VI. Post quem Arses²) Okhi (filius), annis IV. Post quem Dareh, annis VI. Post quem Alexandrus Makedo occidit Darehum Persam, et simul Asianis et Egiptiis imperavit (imperabat, regnabat) Alexandriamque anno regni sui sexto in Egipto condidit (condebat). Post quem in multos imperio diviso, in Egipto et Alexandriae regnaverunt Ptlomaei; quorum regni tempus ita se habet.

Quinam post Alexandrum Makedonicum Egipti et Alexandriae urbis regnum sortiti sint (regnaverunt). Ex Porphyrii libro.

Hunc Alexandrum Makedonem, secundo cxiv. Olompiadis anno excipiens per successionem, regni potitur Aridaeus, qui nuncupatus est Philippus. Frater (quidem) Alexandri fuit (erat), non (tamen) uterinus (ex eadem matre): a Philina enim Lakirissa (al. Larissaea) Philipo (is) natus est filius. Regnat annis VII. et a Polisperkho Antipatri filio in Makedonia interficitur.

Ptlomaeus, qui Arsinoes et Lagi filius, post unum ammm imperii ad Philippum delati, satrapes (praefectus) in Egiptum mittitur, et satrapia (praefectura) fungitur primum annis XVII ; postea vero regnat utique annos xxiii. ita ut usque ad obitum ejusdem omnino XL. (anni) ipsi computentur. Etenim adhuc vivus, imperium filio suo Ptlomaeo dedit, qui Philadelphus nuncupabatur; et duos insuper annos vixit sub filio, qui imperium adeptus erat (est); ac proinde non amplius XL. sed xxxviii. (anni) primo Ptlomaeo, quem Soterem vocabant, computabantur.

Hunc excipit per successionem Ptlomaeus ipsius filius, Philadelphus, ut diximus, nuncupatus. Vivo ergo patre, duos annos regni explet, et post (ejus) mortem xxxvi. ita ut huic quoque xxxvm. anni regni aequo numero cum annis patris tribuantur.

Huic tertius Ptlomaeus succedit, qui Evergetes appellatus est: regnatque annis xxv.

Quem quartus excipit Ptlomaeus, qui Philopator nuncupatus est et regnat annis XVII.

Qui post hunc quintus Ptolemaeus, Epiphanes est vocatus, regnans annis xxiii.

Hujus duo filii Ptlomaei post ipsum imperium adipiscuntur: senior (nempe) qui dicebatur Philometor; et junior (minor), secundus Evergetes nuncupatus: amborum anni lxi. computantur. Etenim insimul annorum eorum numerum ordinavimus; quoniam adversum invicem certantibus, et mutuo regnum desumentibus, temporum confusio accidit (facta est). Primum quidem Philometor²) dominatus est annis XI. Quum vero Antiochus copias contra Egiptios colligeret, et coronam ab eo tolleret, Alexandrini regni negotia juniori committebant; Antiochum expulerunt (expellebant), Philometoremque in libertatem reduxerunt (liberabant). Et ab iis nuncupabatur Philometoris annus XII. Evergetis autem primus. Concorditer usque ad XVII. procedunt; sed ab (anno) xviii. solius Philometoris (anni) nominantur.

Quum ergo major natu ex imperio (expulsus) ab juniore exiret, eum (hunc) Romani illuc reduxerunt (reducunt): et imperat hic Egipto, fratrique Libaeorum terram dat; et solus (imperium) tenet, annos (adhuc) in eodem XVIII. vitam agens. Eo autem in Syria defuncto, quippe qui eas quoque regiones ceperat (cepit), vocatus e Kyrene Evergetes, rexque appellatus est. Hujus annos ab eo tempore (inde) scribit, ex quo rex jam habitus fuit (est); ita ut censeas post fratris obitum hunc dominatum esse annis xxv. computari vero ei annos liv. Philometoris autem xxxvi. hujus regni appellare oportet primum, ille vero ecce xxv. scribere statuit: atque ita amborum anni fiunt lxl Philometoris (nimirum) xxxv. caeteri vero Evergetis. Etenim unum ab altero sejungere, et singulos privatim (separatim) computare in fraudem inducit (errorem efficit).

Ex Ptlomaeo, secundo Evergete, a Kleopatra duo filii Ptlomaei vocati fiunt: quorum major (senior) Soter vocabatur, junior vero Alexandrus. Regnat (ergo) primum major (senior), a matre in regnum admotus; existimabat enim eum obedientiorem sibi fore, ad tempus (itaque) diligebatur ^l) a matre. Verum enim vero circa XV.²) imperii annum amicos patris et matris trucidavit, ob animi saevitiam matris jussu imperio spoliatus est, et in Kiprum fugitivus se recepit (abiit).

Juniorem mater ex Pelusio urbe³) vocavit, regemque una secum constituit. Regnavit junior cum matre, principatus titulo (nomine) utrique obveniente, ita ut Kleopatrae XI. (annus) appellaretur, Ptlomaei vero Alexandri VIII. Simul enim etiam fratris sui tempus a quarto regni ejus anno sibi vindicavit: ex quo tempore (nimirum) Kipriis imperavit (regnavit); et ille quidem, adhuc Kleopatra vivente, mos erat. Attamen tantum, ea mortua, ad Alexandrum insignia honoris deferri (transire) coeperunt: XVIII. (itaque annos) omnino imperium tenuit, postquam Alexandriam descendisset (descendit): regnare (autem) dictus est (dicebatur) annis XXVI. (Anno) decimo nono, ira concitatus contra milites⁴), adversum eos exercitum coegit in Egipto⁵). Ii vero eum repulerunt (expellebant) duce Tyrro⁶), qui regum cognatus erat.

Praelium cum eo navale committebant, et fugitivum cum uxore ac filia ejiciebant; ita ut aegre se in Siram¹) Likiorum²) urbem contulerit: inde Kiprum tendens abibat: verum praelio ipsi obviam comparato a navarcho Khero³), mortem obiit (obibat).

Postquam vero is se fugae dedisset (fugitivus fieret, factus esset), ad majorem (seniorem) fratrem Ptlomaeum Soterem nuntios mittentes⁴) Alexandrini, rursum ei regnum tradiderunt (dabant), ex Kipro illuc naviganti. Quum vero anni insuper VII. cum mensisibus VI. transissent (transirent); tot enim (annos) vixit, postquam illuc redux fuit; totum tempus post amborum patris mortem ad eum refertur, integro annorum xxxv. numero, mensiumque sex conservato: distribuendo (distribuens) (nempe) veraciter (in) Soterem Ptlomaeum diversis temporibus, annos XVII, et menses VI. et in secundum, qui et Alexandrus, intermedios (annos), in quibus major (senior) annos XVIII. dominatus est; quos (annos) cum ex libro⁵) delere non possent (Alexandrini), etenim quantum ipsis licuit, expungebant, quia restitit ipsis per quaedam Judaica subsidia, ideo haud (ei) tempora illa imputant, sed cunctos xxxvi. annos fratri seniori adscribunt. Rursus quoque menses sex post mortem senioris (transactos,) quibus anni xxxvi. continentur, haud concedunt Kleopatrae senioris filiae, juniorisque uxori, quae post patris mortem disponebat (procurabat) negotia regia; neque Alexandro, qui cum ea diebus XIX. dominatus est, dies illos novemdecim tribuunt (dant).

Hic (Alexander) filius erat junioris Ptlomaei, scilicet Alexandri (qui et Alexandrus sc. vocabatur), et privignus Kleopatrae, Romae commoratus. ac tempore, quo (ubi, ut) virorum administratio (praefectura exercitus, militaris) in (ex, de) Egiptiorum terra defecit (deficiebat), vocatus (vocando) venit Alexandriam, et Kleopatram, de qua superius diximus, uxorem duxit. Accepto (itaque) invite uxoris imperio, post novemdecim dies uxorem interfecit (interficiebat); ipseque ab armatis, qui in gymnasio erant (versabantur), propter foedam necem, tumultui implicitus interimebatur.

Hunc Alexandrum excipit Ptlomaeus, qui novus Dionisus vocatus est¹), filius²) Soteris Ptlomaei, et frater superius memoratae Kleopatrae: cujus imperii computantur anni xxix.

Hujus filia Kleopatra, ultima (fuit) Lagidarum generis; cujus imperii numerantur anni xxii.

Porro ne haec quidem regna secundum tempora tantum ab initio usque ad finem singulatim scripta reperiuntur; sed quoque unusquisque ex illis alius sub alio inter se invicem intravit (intrans). At sub novo Dioniso ejusdem filiabus, Kleopatrae et Triphaenae et Berenikae triennium regni adscriptum est, utrique unus annus, deinde vero post Kleopatrae et Triphaenae mortem biennium soli Berenikae. Propterea quod Ptlomaeo ipsi contigit (contingebat) Romam proficisci, ibique tempus aliquod demorari, filiabus vero ejus, perinde ac si non amplius rediturus esset pater, regia negotia suscipere procuranda, adjutoribus viris nonnullis Berenikes consanguineis cum ipsa dominantibus; usque dum Ptlomaeus Roma rediens, clementiae affectionisve animi erga filiam immemor (obliviscebatur), odio accensus ob res (ab ea) gestas ei vitam ademit (adimebat, vita eam expellebat).

Sub Kleopatra, primi anni principatus in eam, fratremque suum majorem Ptlomaeum delati sunt (deferebantur), ac deinde in alios, ob hujusmodi causam (causas). Defunctus est (defungebatur) novus Dionisius, quatuor liberos relinquens, duos Ptlomaeos, et Kleopatram ac Arsinoem, tradito imperio (tradidit, dedit imperium) liberis suis natu majoribus Ptlomaeo et Kleopatrae. Simul (itaque) regnantibus, quadriennium praeteriit (praeteribat): id quod fortasse idem mansisset (reservabatur), nisi Ptlomaeus patris praecepto neglecto, solus imperium tenere voluisset. Fatum eum vita expellebat, in Egipto navali certamine (perculsum,) Julio Caesare auxilium ferente Kleopatrae.

Post interitum Ptlomaei, junior frater Kleopatrae cum sorore sua throni consors fuit, Ptlomaeus nuncupatus, Caesaris consensu (voluntate): atque (adeo) quintus annus Kleopatrae, primusque Ptlomaei scriptus est (scribebatur); et iisdem adhuc duo alii accedunt anni, usque ad ejus necem. Hoc e vivis sublato, Kleopatrae insidiis, quarto sui (hujus) anno, Kleopatrae autem octavo, succedens tempus Kleopatrae soli adscriptum fuit (est), usque ad annum decimum quintum, qui (vero) decimus sextus, simul (etiam) primus appellatus est. Lysimakho in Syria Khalkidis rege defuncto, Markus Antonius Imperator Khalkidem, et quae circa eam regiones erant, Kleopatrae tradidit. Atque exinde (ab hoc sc. tempore), quique post haec anni sunt residui, usque ad vicesimum secundum (annum), qui etiam Kleopatrae postremus (finis) fuit, secundum eundem modum superaddito numero (additamentis s. augmentis numeri) adscribebantur (adscribebatur); ita ut fiat (s. fieret) Kleopatrae secundus et vicesimus, cui et septimus (sc. dicebatur)¹) (XX) VII.

Porro Kleopatrae²) Oktabius Caesar (Kaisr), qui et Augustus, regnum arripit, cum obtinuisset Egiptum proelio aktiaco, quod peractum circa centesimam octogesimam quartam Olompiadem, anno secundo: ita ut a primo anno centesimae undecimae Olompiadis, quo (unde) Aridaeus, qui et Philipus, imperium (suecessione obtinuit, usque ad centesimam octogesimam quartam Olompiadem, et ad annum ejusdem secundum, conficiantur Olompiades lxxiii. atque annus nus: scilicet anni ccxciii. Et totidem (sane) computantur anni Alexandriae urbis regum, usque ad Cleopatrae finem.

Sunt igitur Ptlomaeorum tempora haec (tot).

Alexandrus Makedo primo anno cxi. Olompiadis regnat, (qui videlicet) Alexandriam in Egipto condit, duodecim annos, mensesque VII. Post quem Alexandriae urbi universaeque Egipto dominati sunt hi. 

Ptlomaeus Lagi (filius).                           annis XL.

Ptlomaeus Philadelphus.                          ann. xxxviii.

Ptlomaeus Evergetes.                               ann. xxiv.

Ptlomaeus Philopator.                              ann. xxi.

Ptlomaeus Epiphanes.                              ann. xxii³).

Ptlomaeus Philometor.                             ann. xxx.

Ptlomaeus junior, qui vocatus est

Evergetes.                                         ann. xxix.

Ptlomaeus Phiskon, qui vocatus est Soter.                                               ann. XVII. et mens. VI. 

Ptlomaeus, qui et Alexandrus, expulsus a matre patris sui.                 ann.         III.

Ptlomaeus Philadelphus, qui reversus est a fuga, Alexandro (jam)

expulso.                                            ann. VIII.

Ptlomaeus Dionesius, qui et Philadelphus.                                            ann. xxx.

Ptlomaei filia Cleopatra.                        ann.        XX.

Hujus aetate Gajus Julius Caesar (Kaisr) monarchiam exercuit in Romanos. Post quem Caesar (Kaisr) Sebastus Hoktavius, qui et Augostus, Kleopatram interfecit, imperiumque Ptlomaeorum evertit (sustulit); qui regnaverunt annos ccxcv.

IONUM.

Quomodo Iones majorum historias conscribant.

Atheniensium reges. Argivorum reges. Sikoniorum reges. Lakedmoniorum reges. Korinthiorum reges. Quinam et quantum temporis (quot tempora) maris imperium (mare) tenuerint? Et quae Ionum singulae Olompiades scribantur. Makedoniorum primi reges. Et qui post Alexandrum Makedonem, Thesalorum, Syrorum, et Asianorum reges.

IONUM TEMPORA.

Omnium ex Ionibus tempore antiquissimi ex ordine perscribuntur Sikonii, regesque qui Sikone fuerunt: quorum primus dominatus est Egialeus, qui Nini et Beli aetate fuit, quos primos Assyriis imperasse (Assyriorum reges fuisse) Asiani (s. Asiatici)¹) commemorant. A quo (unde) Egiala primum appellabatur (regio), quae nunc Peloponesus²) vocatur.

Argivorum primus rex Inakhus scribitur, qui coxxxv³) annis post S koniorum principatum extitit.

Atheniensium primus rex est Kekrophs, Diphyes cognominatus; trecentis prope annis post Argivorum principatum; Sikoniorum vero (principatu) quingentis triginta tribus junior.

Iam vero initium faciet praesens chronographia ab antiquioribus, Sikoniorum reges primo clare anumerans. Magna enim discordia est inter veteres, qui ionicae historiae concinnabant chronographias: atque adeo, prout licebit, ex multis qui invicem concorditer testantur, colligemus. Atque etiam Kastor chronographus Sikoniorum regum tempora, (in) chronicis codicibus (voluminibus) descripta, ordine digessit (posuit); eaque demum in epitome (brevi volumine) comprehendit, hoc pacto scribens: quod "Adposuimus (Iuxta posuimus) Sikoniorum reges, ab Egialeo primo rege incipientes, in Zeuxippumque desinentes. Reges autem tenuerunt tempora annorum dgccclix. Et post reges fuerunt (steterunt) sacerdotes Karrnii VI. qui sacerdotio functi sunt annis xxxiii. Post quos fuit (stetit) sacerdos Kharidemus, qui quum sumptibus (ferendis) impar esset, aufugit." Haec Kastor his (conceptis) verbis. Verum Sikoniorum regnum exacta successione hujusmodi habet calculum.

Reges Sikoniorum.

Primus Egialeus, annis lii. A quo (unde) Egiala., quae nunc Peloponesus vocatur. Hunc primum Sikoniis imperasse dicunt circa annum decimumquintum Beli primi Assyriae regno dominantis: quem Posidonis et Libae filium fuisse fabulantur.

a.   Secundus Europhs, annis xlv. Hic sub Nino Beli filio regnat.

b.   Tertius Telkhin, annis XX. Hic sub Schamirama regnat.

c.   Quartus Apis, annis xxv. A quo Apia, quae mme Peloponesus, appellata est.

d.   Quintus Thelxion, annis lii.

e.   Sextus Egidrus, annis xxxiv.

f.    Septimus Thurimakhus, annis xlv. Hujus aetate Argivorum (s. Argivis) primus regnavit Inakhus *).

g. Octavus Leukippus, annis liii.

h. Nonus Messapus, annis xlvii. 

Hujus tempore contigit (contingit), ut dominaretur Egiptiis Joseph ab Hebraeis memoratus¹).

a.    Decimus Eratus, annis xlvi.

b.    Undecimus Plemnaeus, annis xlviii.

c.    Duodecimus Orthopolis, annis lxiii.

d.    Decimus tertius Marathonius, annis xxx. Cujus aetate primus in Attika regnavit Kekrophs Diphyes²).

e.    Decimus quartus Marathon, annis XX. Hujus aetate fit Moses dux egressus Hebraeorum ex Egipto, quod (suo) tempore ostendetur.

f.    Decimus quintus Khyreus (al. Echyreus,) annis lv. Hujus diebus Argivis regnat Danaus.

g.    Decimus sextus Korax, annis xxx.

h. Decimus septimus Epopeus, annis xxxv.

i. Decimus octavus Laomedon³), annis XL.

k. Decimus nonus Sikion, annis xlv. Sub hoc reges Argivorum desierunt, ad annos dxl. superstites (protracti, procedentes).

1. Vigesimus Polibus, annis XL.

m. Vigesimus primus Tnakhus, annis XL.

n. Vigesimus secundus Phestus, annis VIII.

o. Vigesimus tertius Adrastus, annis IV.

p. Vigesimus quartus Pauliphides, annis xxxi. Hujus tempore Ilium captum est.

q. Vigesimus quintus Pelasgus, annis XX. Hujus aetate Aenias Latinis imperavit.

r. Vigesimus sextus Zeuxipus, annis xxxi.

s. Simul omnino reges Sikoniorum fiunt XXVI. 

Regnant autem annos (annorum tempora) dcccclix. 

Post quos non amplius reges, sed Sacerdotes Karrnii.

a.    Quorum primus Sacerdotio functus est Arkhelaus, anno i.

b.    Secundus Otomedom (lege, Automedon) anno uno.

c.    Tertius Theoklitus, annis IV.

d.    Quartus Eunaeus, annis VI.

e.    Quintus Theonomus, annis IX.

f.    Sextus Amphikhies, annis XII.

g.    Septimus ultimus (nempe) Kharimedus¹), qui quum sumptibus (ferendis) impar esset effugit. A quo usque ad primam Olompiadem (sunt) anni ccclii.

h. Simul regum, et sacerdotum Sikoniorum anni (sunt) dccccxcviii.

Post Sikoniorum principes (duces), convenit Argivorum quoque reges breviter percurrere, prout certo in veterum historiis continetur. Commemorat de iis etiam Kastor ita scribens.

Kastoris de Argivorum Regno.

Ordinatim his proxime addemus reges Argivorum ab Inakho (incipientes), qui sub Sthenelo Krotopi (filio) desinunt: quorum tempus annorum reperitur ccclxxxii. Sthenelum autem Danaus²) expellens, tenuit Argum. Hujus vero filii usque ad Heurrystheum (filium) Stheneli (filii) Persei. Post quem Pollopidae³) regnum ceperunt. Porro et Danaorum regni tempus reperitur annorum clxii. Polopidarum vero, qui ab Atreo (incipientes) regnaverunt, tenueruntque imperium usque ad Penthilum, et Tisamenum, et Kumetem Suresti⁴) (filium), sub quibus Heraklidarum irruptio facta est, reperitur tempus cv. annorum. At cujuslibet Argivorum regum tempora ita se habent (haec sunt).

Reges Argivorum.

a.   Primus Inakhus, a quo (unde) regio Inakhia appellabatur, annis l. Regnat primum Inakhus Argivis Thurimakhi aetate, qui septimus erat Sikoniorum imperii.

b.    Secundus Phoron⁵), annis lx. Hujus diebus Ogigus Eleusinam condidit.

c.    Tertius Apis, a quo regio Apia appellata est, annis xxxv. Hujus aetate dominatur Egiptiis ab Hebraeis memoratus Joseph.

d.   Quartus Argus, o9 Dio\j (sc. Jovis) et Niobes (filius), a quo (unde) regionis nomen mutatum appellatur Argia, annis lxx.

e.    Quintus Kriasus, annis liv.

f.    Sextus Phorbas, annis xxxv. Sub quo Kekrophs Diphyes Atheniensibus regnavit.

g. Septimus Triopas, annis xlvi. Cujus tempore Moses dux erat egressus Hebraeorum ex Egipto.

h. Octavus Krotopas, annis xxi.

i. Nonus Sthenelus, annis XI.

k. Simul fiunt anni ccclxxxii.

k. Sthenelum Danaus expulit, Argumque tenuit; ac post eum ejusdem proles. Quorum successio regnique tempora hoc modo digeruntur (se habent).

l. Decimus Danaus, annis l.

m. Undecimus Linkeus, annis XLI.

n. Duodecimus Abas, annis xxiii.

o. Decimus tertius Proitus, annis XVII.

p. Decimus quartus Akrisius¹), annis xxxi.

q. Summatim oranino Argivorum principatus anni (sunt) dxliv. Ad hos usque Danaidae.

Post Akrisium, Mikenas translato Argivorum imperio, sub Euristheo Stheneli (filio), imperium Pelopidae acceperunt. Regnat autem primus Pelophs, qui ex Peloponeso, Olompiadum curator fuit.

Postquam vero Mikenas imperium Argivorum translatum esset, post Akrisium²) regnavit Euristheus³) annis xlv.

a.   Deinde Polopidae Atreus⁴) et Thiestes⁵), annis LXV⁶).

b.   Post quos Agamemnon annis xxx. Cujus tempore, anno xviii. Ilion captum est.

c.    Egistus, annis XVII.

d.    Orestes (et) Tisamenus, Penthilusque et Kumetes⁷), annis lviii. usque ad Heraklidarum irruptionem, quando Peloponisura⁸) ceperunt: A quo usque ad demigrationem Jonum e regione (anni lx)⁹) et ab Jonum demigratione usque ad primam Olompiadem anni cclxvii.

Conveniens (dextrum) utique est, his (praemissis) Atheniensium quoque regum ordinatim adjicere catalogum, ex certis antiquorum lectionibus historiam in compendii rationem redigendo.

Primus ab Atheniensibus memoratur Ogigus¹⁰): cujus (sub quo) tempore Jonum (s. ab Jonibus) magnum vetustumque diluvium narratur. Huic contemporaneum Phoroneum Inakhi (filium) regem Argivorum existimant. Id, quod et ipse Plato commemorat in Timaeo¹), scribens: "Quum ad priscorum historias inducere (congregare) eos voluisset (vellet), ut (nempe) de hujus urbis antiquitatibus dicerent, initium fecit²) (sermonis) ex antiquis (s. antiquorum) narratis de Phoroneo primo³), et de Niobe, nec non, quae post diluvium fiebant (erant)." Porro Ogigus fuit (fit) sub Mesapone nono Sikoniorum rege, et sub Belokho⁴) VIII. Assyriorum rege.

y. Et post Ogigum, ob magnum excidium a diluvio (effectum), sine rege (regno) fuisse (regionem), quae nunc Attica nuncupatur, usque ad Kekrophem annis C. et IX. (lege cxc. )⁵) dicunt. Totidem anni computantur ab Argivorum quoque regno, cujus primum (s. antea) sub Ogigo initium fuit⁶). Siquidem post eundem Phoroneum (s. Phoronem) Argivorum regem, sub quo diluvium annis Ogigi memoratur, usque ad Phorbam, cujus diebus in hodierna Attica primum regnavit Kekrophs Diphyes, colliguntur anni cxc. Et a Kekrope usque ad primam Olompiadem computantur reges XVII. et principes usque ad mortem XII. Sub quibus ajunt inter Jones fuisse mira quaedam fabulosa. Hinc Jones reges Attikorum recensent, quippe qui antiquorum computationem certo non habeant. Designat (id) et Kastor in historiae epitome eodem modo.

Kastoris de Regno Atheniensium.

"Exponemus nunc Atheniensium quoque reges, incipientes a Kekrope, qui Diphyes cognominatus est, et in Thimojitem⁷) desinemus. Verum enim vero omnium utique regum, qui Erekhthidae nominati sunt, tempus reperitur annorum ccccl. Post quos regnum suscepit Melanthus Andropompi⁸) (filius) Pelensis, ejusdemque filius Kodrus; et regnaverunt ambo annos lii. (lege lviii¹) ....), a Kodro. Makedoniorum stirpe incipientes, et sub Alkmeone Eskhili³) (filio) desinentes. Tempus vero cc. et novem annorum reperitur. Deinde per decennium principatum tenebant, qui erant VII. numero, tenueruntque annos lxx. Postea annui a Kreonte⁴) principatum sumentes, desinunt sub Theophemo; cujus aetate omnino quidem nostrae regionis res praeclaraque gesta cessarunt (cessabant)." Haec Kastor. Nos vero regum catalogum singillatim exponemus.

Atheniensium Reges.

Primus Kekrophs Diphyes annis V. (lege l.) Cujus aetate (fuerunt) Prometheus, Epimetheus⁵), Atlas⁶). Regnat autem apud Athenienses primum sub Tripo Argivorum rege VII. et sub Marathone, qui decimus tertius Sikoniis dominatus est. Hujus aetate Moses quoque inter Hebraeos cognoscebatur, quod tempore suo probabimus. Sub quo etiam diluvium annis Deukalionis in Thessaliam ingruisse ajunt; sicut etiam incendium (iram fulminantem) in Ethyopum terram sub Phajethone⁷).

a.    Secundus Kraunaus⁸), indigena (ex ipsa regione), annis IX.

b.   Tertius Amphiktion, Deukalionis (filius), Cranaji gener, sub quo Danaidum⁹) res narrantur, annis IX.

c.    Quartus Erikhthonius Ephesti (sc. Vulcani, filius), qui ab Homero Erekhtheus vocatur, annis l. Cujus tempore Idaei Dactyli (Digiti)¹⁰).

d.    Quintus Pandion Erekhthonii (filius), annis XL. sub quo Puellae raptus; et (quae) de Triptlomo (referuntur).

e.    Sextus Erekhtheus Pandionis (filius) annis l. sub quo Persei res.

f.     Septimus Kekrophs, frater Erekhthei, annis XL. Cujus tempore Dionisi res.

g.    Octavus Pandion Erekhthei (filius) annis xxv, qui postea (cum quibus) profugit, et apud Megarenses regnavit; sub quo Europ(a), Kadmus, et quidquid de Spartanis²) (narratur).

h. Nonus Egeus Pandionis (filius) annos xlviii. Sub quo ea, quae de Argonautis³), et Centauris (proferuntur); quo tempore (ubi) Herakles certamina peragebat.

i. Decimus Theseus Egei (filius) annis xxx. Sub quo Minos⁴) legislator cognoscebatur.

k. Undecimus Menestheus⁵) Petei (filius, qui) Ornei⁶), (qui) Erekhthei, annis XXIII. Cujus aetate Ilion captum.

l. Duodecimus Demophon Thesei (filius) annis xxxm. sub quo Odisei' res, et Oristis. Eniasque regnavit Lavinii⁷).

m. Decimus tertius Oxintes (Auxintes) Demophonis (filius) annis XII. Cujus tempore Amozines templum Ephesi combusserunt.

n. Decimus quartus Aphidas Oxintis (Auxintis) (filius) anno uno.

o. Decimus quintus Thimutes frater Aphydae annis VIII.

p. Decimus sextus Melanthus Andropompi⁸) (filius) Pelensis, annis xxxvn. Cujus diebus Heraklidarum (facta est) excursio (invasio), et Peloponesi occupatio.

q. Decimus septimus Kodrus Melanthi (filius) annis xxi. Sub quo Jones emigrarunt ex Akhaica regione, et Athenas confugerunt.

Atheniensium Principes ad dies vitae.

a.   Decimus octavus Medon Kodri (filius) dominatus est annis xx⁹).

b.   Decimus nonus Akastus Medonis (filius) annis xxxvi. Sub quo Jones (per coloniam) migrarunt; quibuscum Homerum fuisse referunt. Cujus aetate Solomon quoque Erusalemae templum aedificabat Quod tempore (opportuno) indicabimus.

c.    Vigesimus Arkhippas¹) Akasti (filius) annis XIX.

d.   Vigesimus primus Thersipus Arkhippi (filius) annis XLI.

e.   Vigesimus secundus Phorbas Thersippi (filius) annis xxx.

f.    Vigesimus tertius Megakles Phorbasi (Phorbantis sc. filius) annis xxx.

g.   Vigesimus quartus Diognetus Megaklis (filius) annis xxviii. (Sub quo) Lykorgus cognoscebatur.

h. Vigesimus quintus Pherekles Diognoti (filius) annis XIX.

i. Vigesimus sextus Ariphron Phereklis (filius) annis XX. Cujus tempore Asyriorum regnum finem habuit, et Sardanapallus peremtus est.

k. Vigesimus septimus Thespeus Ariphronis (filius) annis VII. Sub quo Likurgus Lakedaemoniis leges ferebat.

l. Vigesimus octavus Agamestor Thespei (filius) annis XVII.

m. Vigesimus nonus Eskhiles Agamestoris (filius) annis XXIII. Cujus duodecimo anno²), prima Olompias constituta (ordinata) est, in qua Kurribus Helius vicit (vincebat) in stadio.

n. Simul colliguntur Atheniensium a Kekrope, qui Diphyes nominabatur, usque ad primam olompiadem, anni dcclxxx. Et ab Ogigo, anni dcccclxx.

o. Exinde olompiadum tempus enumerare congruum est.

p. Post Eskhelum Atheniensibus regnat (imperat) Alkmaeon, annos n.

q. Post hunc placuit principatus decennales fieri.

Kharophs annis x. Esimides annis x. Klidikus annis x. Ippomenes annis x. Leokrates annis x. Aphsandrus annis x. Erexius annis x.

Sub hoc placuit principes annuos eligere. Primus autem princeps annuus obtinuit (sc. potestatem) Kreon xxiv. olompiade. Post quem unusquisque uno anno dominabatur: quorum necesse non est nomina describere.

Hi, et quae in Atheniensium antiquorum historia memorantur tempora, sicut in vetustis, et maxime certis historiis recensentur. Verum enim vero prisca tempora ante Ilion captum, et quaecumque in iis (temporibus) res narratione dignae gestae sunt, non certa (firma) Chronographia (traditae) putantur. Attamen quoquomodo liceat, ex multiplicibus memoriis (memoratis) breviter exponemus. Etenim ab Ilio capto usque ad primam olompiadem neque id (inquam) certam meruit memoriam (mentionem). Verum tamen Porphyrius in prima historia philosophica his verbis summatim scribit.

Poryhyri ex prima historia philosophica.

"A captivitate Ilii usque ad Heraklidarum excursionem in Peloponesum, annos lxxx. ait esse Apolodorus. Et ab excursione usque ad Joniae aedificationem annos lx. Et inde usque ad Likurgum annos clix (....) Universe autem a capto Ilio usque ad primam olompiadem anni ccccvii."

His, mihi videtur congruum esse, etiam olompiades ab Jonibus celebratas (factas) dissertationi meae addere.

Olompiades Jonum.

I. Olompias. Ubi (in qua) in Stadio vicit (vincebat) Kurnbus Helius.

Ex illo tempore Jonum Chronographia videtur certa reperiri: ante hoc vero, prout cujuslibet mens cogitare (dicere) decreverat (decernebat).

De institutione Agonis, id est colluctationis exercitatio.

Pauca de Agone disserere necesse est; cujus agonis constitutionem quidam temporibus remotis vetustiorem reddunt. Ante Heraklem ajunt, ab uno ex Idaeis Dactylis (digitis) constitutum esse, ac deinde ab Ajethleo ad (usque ad) publicum filiorum suorum (ejusdem) certamen (exercitationem); unde Agonistae Athlestae vocabantur, id est adversarii. Post quem ejus filium Epionem, ac deinde Endimionem¹), et post eum Alexinum²), postea vero Ojinomaonem, sacrificiis fuisse praepositos. Post quem Pelopem ad honorem Patris Aramazdi (sacra) obtulisse. Et deinde Heraklem Alkmenae et Aramazdi filium; a quo x. generationes transisse dicunt, (sc. usque ad praesens tempus Iphiti).

At vero quidam tres omnino dicunt (fuisse) generationes usque ad Iphitum, qui Agonem instauravit. Hic erat Helius, atque Procurator Hellenum terrae, (ac) voluit ad bella sedanda civitatum, per universam Peloponesum exploratores (spectatores) mittere, qui modum sedandi commota bella discerent (ab oraculo). Praeceptum ergo hujusmodi ad Peloponesios a diis (prodiit, ajunt). "Fanum adite, ferte sacrificia, et vatum jussis, quaecumque vobis imponant (dent, dabunt), obedite." Et Heliensibus hujusmodi oraculum denuntiatum: "Helienses, qui patrum antiquorum leges firmiter observantes, patriam (terram) vestram liberastis; bellorum finem facite, communem cum Jonibus amicitiam servate, usque dum in solemnitatibus annuis laetitiae annus veniat".

Atque hauc cfb rem Iphitus mandavit, ut foedere facto, a bellis abstineant, et suam quisque portionem (frustum) pacis comedat; quippe qui ab Herakle maudatum acceperat, ne (ultra) invicem manus consererent. Et Agonem (ipsum) peregit (peragebat) Iphitus cum Likurgo, qui erat ex gente Lakedmoniorum: ab Herakle enim ambo erant. Atque tunc stadii solum certamen erat, deinde vero alia quoque certamina deinceps addita sunt.

Verum tamen Aristidomii (i. e. Aristidomi asseclae) Helienses referunt; quod nempe a vicesima septima olompiade, ab Iphito (inchoante), sit (est) constitutus agon et victoria; nulli vero ex incuria primorum adscriptus (scriptus) sit (est) (in fastis): vicesima autem olompiade vincens in stadio Kurribus Heliensis, primus scriptus est; illaque prima olompias constituta est, a qua Iones tempus computant.

Eadem Aristidomia (i. e. quae Aristidomi asseclae referunt), narrat et Paulibus. Kallimakhus vero xiii. olompiadas, (inde) ab Iphito non scriptas, remansisse dicit, decima quarta (autem) Kurribum vicisse. Multi tamen dicunt ab Heraklis Alkmeae (filii) Agonis institutione usque ad primam recensitam olompiadem, annos esse (fieri) ccccxix.²). Agunt autem Heraklenses (Gr. Helienses) Agonem quinquennalem, quatuor annis interea completis.

OLOMPIADES IONUM.

A prima usque ad ducentesimam quadragesimam septimam: qua imperavit (regnavit) Romanis Antoninus filius Severi.

I. Olompias. In qua vicit (vincebat) Kurribus Heliensis in stadio, eo (hunc sc. agonem) enim tantummodo certabant, usque ad decimam tertiam olompiadem.

ii. Antimakhus Heliensis                               in stadio.

Romus et Romilus nati sunt.

III. Androklus Mesenius                             in stadio.

IV. Polikhares Mesenius                              in stadio.

V. Eskhides Heliensis                                in stadio.

VI. Ojibotas Dimaeus                                  in stadio.

VII. Darkles Mesenius                                 in stadio.

Romilus Romam condidit. 

VIII. Antikle Mesenius                                  in stadio.

IX. Xenokles Messenius¹)                           in stadio.

x. Dotades Messenius                               in stadio.

XI. Leokhares Messenius                            in stadio.

XII. Oxithemis Koronaeus                           in stadio.

XIII. Dioeles Rorinthius                                in stadio.

XIV. Dezmon Korinthius                              in stadio.

Additus est diauloni²): vicitque (et) Hipenus Kliensis³). 

XV. Orsippus Megareus                               in stadio.

Additus dolikhus, (et) currebant nudi; vicitque (et vincebat) Akanthus Lakonius.

XVI. Pithagoras Lakonius                            in stadio.

XVII. Polus Epidaurius⁴)                               in stadio.

xviii. Tullus Sikonius                                    in stadio.

Addita est lucta (brachiorum colluctatio); et vincebat Ibaton⁵) Lakonius. Additus est et pentathlus⁶); superabatque Lambis⁷) Lakonius. 

XIX. Menus Megareus                                   in stadio.

XX. Atheradas Lakonius                             in stadio.

xxi. Pantakles Atheniensis                          in stadio.

xxii. Idem secundum                                    in stadio.

xxiii. Ikarius Hiperesius                                in stadio.

Additus est pugilatus; Onomastusque Smyrnaeus vicit (vincebat), qui et pugilatus legem tulit (posuit). 

xxiv. Kleoptilomaeus⁸) Lakonius                   in stadio.

xxv. Thalpis Lakonius                                 in stadio.

Additum est Tethripon⁹); et vicit (vincebat) Paoron Thebaeus.

XXVI. Kallisthen Lakonius                         in stadio.

Philirabrotus Lakonius in Pentathli¹) certamine, tribus olompiadibus vicit. Karnia primum posita est (sunt) Lakedaemone²), citharoedorum colluctatio. 

xxvii. Eurribus³) Atheniensis                    in stadio.

xxviii. Kharmis Lakonius                           in stadio.

Qui aridis ficis solummodo utebatur s. contentus erat (necessitatem explebat). Ejus initium Pisaei (Pesienses) fecerunt, Heliensibus propter bellum cum occidentalibus (occidentis) impeditis. 

xxix. Khionis Lakonius                            in stadio.

Cujus unus saltus erat xxii. cubitorum (Gr. pedum). xxx. Idem (in) secundo.

Pisaei ab Heliensibus defecerunt, hancque (olympiadem) constituerunt, et alias deinceps xxii. 

xxxi. Khionis Lakonius tertio                   in stadio.

xxxii. Kratinus Megareus                          in stadio.

Quando et in pugilatus certamine Komaeus tres fratres colluctans vicit (vincebat). 

xxxiii. Gilis Lakonius                                in stadio.

Adjectum est pankration; et superabat Iggamis (Gr. Lygdamis) Syracusanus membrosus, qui stadium pedibus mensus est, et sexcentos tantum passus fecit.

Additus est et Keles; vicitque (vincebatque) Kraxilas Thesalius.

xxxiv. Stomus Atheniensis                         in stadio.

xxxv. Spherus⁴) Lakonius                         in stadio.

In Discursu (itu redituque), Kylon⁵) Atheniensis (vicit); qui etiam in (super) tyrannum impetum fecit.

xxxvi. Phrinon Atheniensis in stadio; qui in Coo insula (Gr. qui cum Pittaco) solus cum solo pugnans, occisus est. 

XXXVII. Euriklidas Kalonius (?) (Gr. Lacon) in stadio. 

Superadditum est stadium puerorum, et vicit (vincebat) Paulinikes Heliensis. (Addita) et puerorum lucta, et superabat Iposthenes Lakonius, qui una excepta (unam praetermisit, et) assidue in quinque olompiadibus, et viros in certamine (s. in certamine virorum) vicit. 

xxxviii. Olintheus Lakonius                          in stadio.

Adjectus est puerorum pentathlus, et tunc solummodo colluctabantur; vicit (vincebat) autem Deutilidas Lakonius. 

XXXIX. Riphsolaus Lakonius                        in stadio.

XL.         Olinthus Lakonius (in) secundo.

XLI. Kleonthus¹) Thebaeus                       in stadio.

Additus est puerorum Pugilatus; et vicit (vincebat) Philotas Sibaritanus (Sibarensis).

XLII. Likotas Lakonius                             in stadio.

XLIII. Kleon Epidaurius²)                          in stadio.

xliv. Gelon Lakonius                                in stadio.

xlv. Antikrates Epidaurius³)              in stadio.

xlvi. Khrisomakhus Lakonius                   in stadio.

Et Paulimnestor¹) Milesius in puerorum stadio, qui in paseuo leporem assecutus est.

xlvii. Eurrikes Lakonius                           in stadio.

xlviii. Glikon Krotoniensis                          in stadio.

Pithagoras Samius in puerorum pugilatu de spectus (reprobatus, abjectus) est, et veluti femina delusus (vel derisus), promotus (progressus) omnes viros fortiter plane superavit.

xlix. Likinus⁵) Krotoniensis                     in stadio.

l.           Epitelidas Lakonius                         in stadio.

Qui VII. Sapientes nominati (hoc tempore) fuerunt. 

li. Eratosthene Kratiniensis                    in stadio.

lii. Ales Heliensis                                    in stadio.

liii. Anon Peparethonius                           in stadio.

liv. Ippostratus Krotoniensis                     in stadio.

Arelion Phigaleus in secundo pankratio vincens, detruncato capite (s. fracto cranio) mortuus est, et cadaver (ejus) coronatus; adversarius enim prius devictus (s. vincens), fassus est, quod unum pedem (ipsi) fregerit.

lv. Ippostratis idem¹) in secundo.

Quando Kyrus in Persas (Persis) (regnavit) imperavit.

lvi. Phetrus Pharsalius²)                           in stadio.

lvii. Lagramus Lakonius                            in stadio.

lviii. Diognetus Krotoniensis                       in stadio.

lix. Arkhilokhus³) Kerkiraeus                  in stadio.

lx. Apellaeus Heliensis                            in stadio.

lxi. Agatarkhus⁴) Kerkyraeus                   in stadio.

lxii. Erixias Khalkideus                        (in stadio)⁵).

In lucta Milon Krotoniensis, qui vicit in (certamine) olompio sexies, pythio sexies, in isthmio⁶) decies, in nemeo novies.

lxiii. Parmenides Kamaiinaeus⁷)                in stadio.

lxiv. Menandrus Thesalius                          in stadio.

lxv. Anakhus Tarantinus                           in stadio.

Additus est oplites; et vicit (vincebat) Damaretus Eraeus.

lxvi. Tskherus Tmeraeus                              in stadio.

lxvii. Phannas Pellenus, primus triplicavit in stadio, et diaulo⁸), et hiplone (pro o#plw|)⁹); id est adversarium procedere certaminis armigeri.

lxviii. Isomakhus Kritoniensis                       in stadio.

lxix. Idem (in) secundo.

lxx.         Nikeas Opundius                            in stadio.

lxxi. Tisikrates Krotoniensis                  in stadio.

lxxii. Idera (in) secundo.

lxxiii. Astialus Krotoniensis                     in stadio.

lxxiv. Idera (in) secundo.

lxxv. Idem (in) tertio.

lxxvi. Skamandrus Mitalenaeus ¹)              in stadio.

lxxvii. Dandin Argivus (Arginius)            in stadio.

lxxviii. Parmenides Posidoniates (Posidonius)                                                      in stadio.

lxxix. Xenophon Korinthius                     in stadio.

lxxx. Torimmas Thesalius                       in stadio.

In certamine Amesinas Barkaeus; qui in boumpastione cum tauro confligabat; et Pisam ingressus cum alio²) colluctabatur (in certamen transibat, intrabat, s. in album referebatur).

lxxxi. Paulimastus Kyrenaeus                  in stadio.

lxxxii. Likus Larissaeus (cod. Lasiraeus) in stadio.

lxxxiii. Krisson Imesaeus³)                         in stadio.

lxxxiv. Idem (in) secundo.

lxxxv. Idem (in) tertio.

lxxxvi. Theopompus⁴) Thesalius                in stadio.

lxxxvii. Euphranor Ambrakinensis             in stadio.

post quem Peloponesiacum bellum.

lxxxviii. Simakhus Messenius                      in stadio.

lxxxix. Idem (in) secundo.

xc.           Hiperbius Sirakusanus                   in stadio.

xci.          Exegentus Akragantinus⁵)              in stadio.

xcii. Idem (in) secundo.

xciii. Eurotus Kyrenaeus                         in stadio.

Et in certamine publico (pandh/mw|) Paulidamas Skotusaeus⁶) procerus (membrosus): qui Persiam adiens, coram Okho leones caedebat, et cum armatis nudus pugnabat. Addita est sinoris⁷); et vicit (vincebat) Evagrus Heliensis.

xciv. Krokinas Laurisaeus                      in stadio.

xcv.         Minon Atheniensis                          in stadio.

xcvi. Eupolemus Heliensis                      in stadio.

Additus est tubicen; et vicit (vincebat) Timaeus Heliensis.

Adjectus est et praeco; et vicit (vincebat) Akrates Heliensis. 

xcvii. Tirinaeus (...)                                   in stadio.

xcviii. Sosippus Delphicus¹)                           in stadio.

Aristodimus Heliensis in lucta; cujus in medium nemo (cod. oxoj) est ingressus²). 

xcix. Dikon Syrakusanus                            in stadio.

Additum est equuleorum curule certamen⁸); et vicit (vincebat) Euribasus Lakonius. 

c. Dionisidorus Tarantinus⁴)                   in stadio.

ci. Damon Thurinus (Thurius)                in stadio.

cii. Idem (in) secundo.

ciii. Pethostramus⁵) Ephesius                    in stadio.

civ. Phokides Atheniensis                          in stadio.

Haec olompias a Pisaeis statuta fuit. 

cv. Porus Kyrenaeus                                 in stadio.

cvi. Idem (in) secundo.

cvii. Mikrinas Tarantinus                           in stadio.

cviii. Paulikles Kyrenaeus                           in stadio.

cix. Aristolokhus Atheniensis                     in stadio.

cx. Anikles⁰) Atheniensis                         in stadio.

cxi. Kleomantis Eklidtorius⁷)                    in stadio.

cxii. Eurilas Khalkidicus⁸)                          in stadio.

Alexandrus Babelonem cepit, et Darehum interfecit.

cxiii. Kliton Makedonius⁹)                           in stadio.

Ageus Argivus in dolikho; qui Argos profectus victoriam suam eodem die narravit.

cxiv. Mikenas Rhodius                                in stadio.

Alexandius obiit: post quem in multos imperio diviso in Egipto et Alexandriae regnavit Ptlomaeus.

cxv. Damasias Amphipoli(tan)us                in stadio.

cxvi. Dimosthenes Lakonius                        in stadio.

cxvii. Parmenides Mitelenaeus                      in stadio.

cxviii. Andromenes Korinthius                       in stadio.

Antenor Atheniensis, vel Milesius in pancratio (certamine omnium virium), adversatus¹⁰) (ipsum) circumstantibus sine clade et unctione²) in tribus aetatibus reperiebatur. 

cxix. Andromenes³) Korinthius               in stadio.

cxx. Pithagoras Magnesius ex Menandra (vel me/nandroj)⁴)                                      in stadio.

Kerasus Argivus, qui bovi ungulas evellit. cxxi. Idem Pithagoras (in) secundo. 

cxxii. Antigonus Makedonius                   in stadio.

cxxiii. Idem (in) secundo.

cxxiv. Philomelus Pharsalius                    in stadio.

cxxv. Ladas⁵) Aegeus                              in stadio.

cxxvi. Ideus, vel Nikator Kyrenaeus in stadio. 

cxxvii. Perigenes Alexandrinus                  in stadio.

cxxviii. Seleukus Makedonius                     in stadio.

cxxix. Philinus Kous                                 in stadio.

Addita est Biga pullina (equuleorum biga), et vincebat Philistiakhus Maketi (filius). 

cxxx. Philinus idem (in) secundo. cxxxi. Ammonius Alexandrinus                in stadio.

Additus est mo/nippoj pullinus (i. e. certamen, quo uno equuleo utebantur), et vincebat Ippokrates filius Thesali. 

cxxxii. Xenophanes Aetolius ex Amphisia in stadio. cxxxiii. Simelus Neapolitanus                     in stadio.

Parthi a Makedoniis defecerunt; et primus regnavit Arschak, unde et Arsacidae (Arschakunii). 

cxxxiv. Alkides Lakonius                           in stadio.

cxxxv. Eraton Aetolius                             in stadio.

In Pugilatu autem Kleoxenus Alexandrinus, in circulo (periodo) sine laesione. 

cxxxvi. Pithokles Sikonius                         in stadio.

cxxxvii. Menestheus Barkilitanus                in stadio.

cxxxviii. Demetrius Alexandrinus                 in stadio.

cxxxix. Iolaidas Argivus                             in stadio.

cxl.         Zopirus Syracusanus                      in stadio.

cxjli. Dorotheus Rhodius                         in stadio.

cxlii. Krates Alexandrinus                      in stadio.

Kapus¹) Heliensis in stadio, et in pankratio post Heraklem vicit (vincebat); et secundus ab Herakle conscribitur.

cxliii. Heraklitus Samius²)                          in stadio.

cxliv. Heraklides Salaminius ex insula Kipri in stad.

cxlv. Pyrrhias Etolius                                in stadio.

In puerorum pugilatu Torkhus (Gr. Moschus) Kolophonius, solus in puerorum pugna circulari periodica vicit. Adjectum est puerorum pankration, quod est comprehensio (accessus et comprehensio); et vicit (vincebat) Phaedimus (Phedimus) Alexandrinus in stadio.

cxlvi. Mikion Boiotius                                in stadio.

cxlvii. Agemakhus Kizikenus                      in stadio.

Et in lucta Klistostratus Rhodius; qui collum (s. cervicem) tantummodo capiens vincebat.

cxlviii. Arkesilaus³) Megalopaulitanus          in stadio.

cxlix. Ipostratus Seleukianus e Piera in stadio.

cl. Onesikratus Salaminius                    in stadio.

cli. Thimelus Aspendius                         in stadio.

clii. Dimokrates Megarensis                    in stadio.

cliii. Aristandrus Lesbius ex Antisa in stadio.

cliv. Leonidas Ehodius triplicans (i. e. ter victor)                                                in stadio.

clv. Idem (in) secundo.

clvi. Idem (in) tertio.

Aristosenes Rhodius, tertius ab Herakle in certamine omnium virium (in pancratio).

clvii. Idem Leonides (in) quarto, solus et primus quatuor olompiadibus duodecim coronas olompiacas accepit.

clviii. Orthon Sirakusanus                          in stadio.

clix. Alkimus Kizikenus                           in stadio.

clx. Anodorus Kizikenus                         in stadio.

clxi. Antipatrus Epirotes                          in stadio.

clxii. Damon Delphicus                             in stadio.

clxiii. Timotheus Trallianus                        in stadio.

clxiv. Bojiotus Sikonius                              in stadio.

clxv. Akusilaus Kyrenaeus                      in stadio.

clxvi. Khrisogonus Nikaenus¹)                 in stadio.

clxvii. Idem (in) secundo.

clxviii. Nikomakhus Philadelphicus            in stadio.

clxix. Nikodemus Lakedaemonius            in stadio.

clxx. Simmeus²) Seleukius a Tigre³) in stadio. 

clxxi. Parmeniskus Kerkiraeus (in) secundo                                                      in stadio.

clxxii. Eudamus Kous                               in stadio.

Piotophanes⁵) Magnesius ex Menandra (vel me/nandroj)⁶), in pankratio, quartus ab Herakle. clxxiii. Parmeniskus Kerkiraeus in secundo stadio.

clxxiv. Demostratus Larisaeus⁷)                in stadio.

clxxv. Stadion puerorum: vincebat autem Epaenetus Argivus; viri enim non pugnabant, eo quod Sila omnes Romam arcessiverat.

clxxvi. Dion Kipariseus                             in stadio.

clxxvii. Ekatomnus Heliensis                      in stadio.

clxxviii. Diokles Hipepenus                         in stadio.

Stratonikus Oroagi⁸) (filius) Alexandrinus in pancratio (certamine oranium virium), quintus ab Herakle; quique in Nemeis⁹) eodem die puerorum et barbatorum quatuor coronas accepit, gymnica certamina sine equo adhibito; idque gratia (per gratiam) accidit, ut sive ad amicos (amicis), sive ad reges (regibus) adscriberetur, unde nec (eo) uti (sc. tanquam victore hujus olympiadis) arbitrati sunt¹⁰).

clxxix. Andreas Lakedemonius¹¹)              in stadio.

clxxx. Andromakhus Lakedemonius¹¹) in stadio.

clxxxi. Lamakhus Tauromenitanus¹²) in stadio.

clxxxii. Anthestion Argivus                       in stadio.

Marion Marionis (filius) Alexandrinus in pancratio (certamine omnium virium) sextus ab Herakle.

clxxxiii. Theodorus Mesenius                      in stadio.

Julius Caesar (Kaisr) monarcha Romanos tenuit. clxxxiv. Idem Theodorus (in) secundo.

Augostus Romanis regnavit. 

clxxxv. Ariston Thotensis¹)                       in stadio.

clxxxvi. Skamandrus Alexandrinus e Troja (Troade)                                         in stadio.

clxxxvii. Ariston Thotensis in secundo. 

clxxxviii. Sopatrus Argivus                          in stadio.

clxxxix. Astipiades Sikonius²)                    in stadio.

cxc.           Auphidius Patrensis                      in stadio.

cxci.         Diodotus Tianeius                         in stadio.

CXCII. Diophanes³) Aeolius                     in stadio.

cxciii. Artesidorus⁴) Thyatirenus            in stadio.

cxciv. Dimatrus⁵) Ephesius                    in stadio.

cxcv. Idem (in) secundo. cxcvi. Pasenes⁶) Magnesius a Maeandra⁷) in stadio.

cxcvii. Asiatikus Alikarrna(ss)eus            in stadio.

cxcviii. Diophanes Prusaeus⁸) ex Olompia⁹) in stad.

Aristeas Stratonikensis vel Menandrus¹⁰) in pancratio (certamine omnium virium) septimus ab

Herakle. Tiberus Romanis regnavit. 

cxcix. Aeskhines Milesius, qui Glaukiae (filius) erat                                              in stadio.

Instauratus est Dui1ppwn cursus, viceruntque (vincebantque) Tiberi Kaisaris quatuor equi. 

cc.            Polemon Petraeus                         in stadio.

CCI.            Damas Kidonicus¹²)                      in stadio.

ccii.          Hermogenes¹³) Pergameus            in stadio.

cciii.         Apolonius Epidaurius                   in stadio.

cciv.          Sarapion Alexandrinus                 in stadio.

Nikostratis¹⁴) Argeus in pancratio (certamine omnium virium) octavus ab Herakle.   Post quem nemo ulterius exstitit ab Herakle usque ad nos, quoniam Helienses ne validos quidem  coronabant.

Gajius Romanis regnavit.

ccv. Eubulidas Laodikensis                      in stadio.

Klaudius Romanis regnavit.

ccvi. Valerius Mitelenaeus                        in stadio.

ccvii. Athenadorus Egieus                          in stadio. ccviii. Idem (in) secundo.

Neron Romanis regnavit.

ccix. Kallikles Sidonius                             in stadio.

ccx. Athenodorus Aegeus¹)                      in stadio.

ccxi. Non est instituta, eo quod Neron tardavit illuc venire; deinde vero post duos annos constituta est. In stadio Triphon Philadelphicus vicit (vincebat). Neron autem a citharoedis²) coronatur (coronabatur); nam cantores et citharoedos necnon in curru pullino³), et decem pullorum (equuleorum) vicit.

ccxii. Polites Keramicus                             in stadio.

Vespianus⁴) Romanis regnavit.

ccxiii. Rhodon Kimaeus, vel Theodorus in stadio.

ccxiv. Straton Alexandrinus                       in stadio.

Titus Romanis regnavit.

ccxv. Hermogenes⁵) Xanthius                    in stadio.

Dometianus Romanis regnavit.

ccxvi. Apolophanes, qui et Pati Tarsonensis                                                       in stadio.

ccxvii. Hermogenes Xanthius⁶)                    in stadio.

ccxviii. Apollinus Alexandrinus, vel Helodorus                                                        in stadio.

ccxix. Stephanus Cappadox⁷)                      in stadio.

Nervas Romanis regnavit. Post quem Trajianus.

ccxx. Khilleus⁸) Alexandrinus                    in stadio.

ccxxi. Theonas, qui et Smaragdus Alexandrinus                                                       in stadio.

ccxxii. Kallistus Sidetes                               in stadio.

Rursus equi currunt.

ccxxiii. Eustolus Sidetes                               in stadio.

ccxxiv. Isarion Alexandrinus                        in stadio.

Adrianus Romanis regnavit.

ccxxv. Aristeas Milesius                           in stadio. 

ccxxvi. Dionesius Sammeus¹) Alexandrinus                                                       in stadio. 

ccxxvii. Idem (in) secundo.

ccxxviii. Lukas Alexandrinus                      in stadio. 

ccxxix. Epidaurus²), qui et Ammonius Alexandrinus                                            in stadio.

Antoninus Eusebes (Pius) Romanis regnavit.

ccxxx. Didimus Klideus Alexandrinus     in stadio.

ccxxxi. Kranaus Sikonius                          in stadio.

ccxxxii. Atticus Wardianus⁵)                      in stadio.

In pancratio (certamine omnium virium) scriptus est ab Heliensibus, a Dionisio Seleuki (tilio) coronatus est.

ccxxxiii. Demetrius Khius                           in stadio.

ccxxxiv. Eras Khius                                    in stadio.

ccxxxv. Mnasibulus Elateius                      in stadio.

Berus et Antoninus Romanis regnarunt.

ccxxxvi. Ajithales Alexandrinus                 in stadio.

ccxxxvn. Eudemon Alexandrinus                 in stadio.

ccxxxviii. Agathous⁴) Aegineta                      in stadio. 

ccxxxix. Idem (in) secundo. 

Komodus Romanis regnavit. 

ccxl. Anubion, qui et Phidus Alexandrinus                                                       in stadio.

ccxli. Eron Alexandrinus                        in stadio.

ccxlii. Magnus Libicus Kyrenaeus           in stadio. 

ccxliii. Sidorus⁵), qui et Artemidorus Alexandrinus                                            in stadio. 

Pertinax, et Severus Romanis regnaverunt. 

ccxliv. Idem (in) secundo.

ccxlv. Alexandrus Alexandrinus              in stadio. 

ccxlvi. Epenikus⁶) Kizikenus, qui Kinas est appellatus,                                          in stadio.

ccxlvii. Satarrninas*), Kretensis Gortinius in stadio.

Antoninus Pisak²) Romanis regnavit. 

ccxlviii. Heliodorus, qui et Trosidamus³)

Alexandrinus                                            in stadio.

ccxlix. Idem (in) secundo.

Usque ad hanc Olompiadum descriptionem in venimus.

Convenit eidem addere et Korinthiorum reges, Lakedemoniorumque dominatores maris, atque primos Makedoniorum terrae rectores. Apponam autem ex ordine ipsorum seriem atque tempora e collectione bibliothecarum Diodori, ubi horum historiam verissime (firmius) narrat.

E Diodori voluminibus de Korinthiorum regibus.

His apte (bene) dijudicatis, de Korinthiorum et Sikoniorum regnis (regno) aequum est dicere, quo nimirum modo a Doriensibus (ea) habitata sint; etenim gentis Peloponesiorum res fere omnes, exceptis Arkadibus (s. arcadicis), accidit, ut (eos) everteret Heraklidarum irruptio (s. transitio, expeditio)⁴). Siquidem Heraklei⁵) cum dividerent (regionem), eximiam bonamque Korinthum et circa eam (jacentem) regionem (esse) putaverunt. Miserunt ad Aletem ei praedictam regionem tradentes. (Ita) sane vir illustris factus (est), atque amplificans Korinthum regnavit annis xxxviii."

"Post cujus obitum semper filius natu major regnum a parentibus accipiebat⁶), usque ad Kiphseli tyrannidem, quae Heraklidarum irruptione annis ccccxlvii. posterior (habetur s. erat). Ac primus quidem ab eo Ixion (ut) successor tenuit regnum annis xxxviii. Post quem Agelas dominatus est annis xxxvii. Post quem Primnis⁷), annis xxxv. et Bakkhis pariter aequali tempore omnibus majoribus suis clarior fuit. Quo factum, ut qui postea reges fuere, non amplius Heraklei, sed Bakkhidae appellarentur.

Post quem dominatus est Agelas, aunis xxx. Eudamon¹), annis xxv. Aristomedes V. supra triginta. Hic defunctus, filium reliquit Telestem aetate tenera, cujus regnum gentile sibi vindicavit patruus et curator ipsius Agemon nomine, potitusque est annis XVI. Post hunc (regnum) tenuit Alexandrus fere annis xxv. Hunc Telestes interfecit, qui (patrio) imperio orbatus erat, dominatusque est annis XII. Hoc vero a suis consanguineis occiso, Automenes anno uno dominatus est."

"Heraklei (ergo), qui Bakkhidae nuncupati sunt, plures quam ducenti erant, qui imperium tenuerunt, et promiscue communiter omnes civitati dominabantur. Ex suis (per) annos singulos rectorem (praesidem, principem) regis vice fungentem deligebant, (per) annos xc. usque ad Kiphseli tyrannidem; a quo sane exterminati sunt."

Hi sunt itaque Korinthiorum reges.

i. Aletes.                                           annis       xxxv.

ii. Ixion.                                             ann. xxxvii ³).

III. Agelas²).                                       ann.      xxxvn.

IV. Primnis⁴).                                      ann.        xxxv.

V. Bakkhis⁵).                                      ann.        xxxv.

VI. Agelas.                                          ann.          xxx.

VII. Eudemus.                                       ann.           xxv.

VIII. Aristomedes.                                  ann.        xxxv.

IX. Agemon.                                        ann.            XVI.

x. Alexandrus.                                   ann.           xxv.

XI. Telestes⁶).                                      ann.             XII.

xii. Automenes.                                    ann.                I. Post quos annui erant rectores (s. praesides).

Lakedemoniorum reges ex Diodori voluminibus. Nos vero, quoniam ita evenit, ut a Trojanorum rebus usque ad primam olompiadem tempus difficile reperiatur, quum necdum iis temporibus neque Athenis, neque alia in urbe annui principes fieri (stare, esse) solerent, Lakedemoniorum reges pro exemplo⁸) usurpabimus. A Trojanorum eversione usque ad primam olompiadem, prout Apolodorus Atheniensis ait, anni octo supra trecentos sunt⁹). Ex illis octoginta (defluxerunt) usque ad Herakleorum excursionem; reliquos vero (annos) Lakedemoniorum reges, Prokles, Eurrystheus, et ab iis prognati occuparunt; quorum singularum familiarum (domuum) nos seorsum numerum exponemus usque ad primam olompiadem.",

"Eurristheus^l) initium regni sumsit anno octogesimo a Troadum rebus, dominatusque est annis n. supra XL. Post hunc Agis, auno i²). Ekhestratus³), anno uno supra xxx⁴). Atque post eum Labotas, annis VII. supra triginta. Doristhus⁵) uno anno minus quam triginta. Horum vero successor Agesilaus⁶) IV. aunis supra XL. Arkhelaus⁷), annis lx. Et Teleklus⁸), annis XL. Alkamenes autem annis VIII. supra triginta. Hujus regni anno x. contigit constitutio olompiadis primae, qua vincebat in stadio Kurribus Helius. Verum ex altera familia (domo), primus dominatus est Prokles annisⁿ) undequinquaginta¹⁰). Ac post ipsum Pritanis¹¹), annis undequinquaginta. Atque Eunomius, annis V. supra XL. Et post hos Khariklus, annis lx. Post illum autem Nikandrus annis duodequadraginta. Theopompus annos VII. supra quadraginta. Item hujus quoque regni anno decimo prima olompias contigit. Sunt autem simul a Trojanorum captivitate usque ad Herakleorum excursionem, anni lxxx.

Post quos, reges Lakedemoniorum.

i.      Eurrystheus.                                 annis         XLII.

ii.     Agis.                                             ann.                i.

III.    Ekhestrates¹²).                              ann. xxxvii ¹³).

IV.     Labotas.                                        ann. xxxvii.

V.      Dorithus¹⁴).                                   ann.         xxix.

VI. Agesilaus.                                     ann. xliv.

VII. Arkhelaus.                                    ann. lx.

VIII. Teleklus.                                       ann. XL.

IX. Alcamenes.                                   ann. xxxvii.

Cujus anno x. prima  olompias constituta est, in summa, anni cccxxv.

Ex altera vero familia (domo) regnaverunt.

i. Prokles.                                           annis li.

ii. Pritanis¹).                                       ann. xlix.

III. Eunomius.                                       ann. xlv.

IV. Kharikles.                                        ann. lx.

V. Nikandrus.                                      ann. xxxviii.

VI. Theopompus.                                   ann. xlvii²).

Cujus anno x. prima  olompias constituta est, in summa anni ccxc.

Jam inde ex Diodori scriptis breviter, de temporibus Thalassocratorum, qui maria tenebant. Post bellum Trojanum, mare obtinuerunt.

i. Lidi et Maeones.                         annos xcii.

ii. Pelasgi.                                        ann. lxxxv.

III. Thrakii.                                       ann. lxxix.

IV. Rhodii.                                         ann. XXIII.

V. Phrygii.                                       ann. xxv.

VI. Kiprii.                                         ann. xxxiii.

VII. Phynikii.                                     ann. xlv.

VIII. Egiptii.                                        ann. ( . . . )

IX. Melesii³).                                     ann. ( . . . )⁴).

x. (.....)                                     ann. ( . . . )⁵).

XI. Lesbii.                                         ann. ( . . . )⁶).

xii. Phokaei.                                      ann. xliv.

XIII. Samii.                                         ann. (...)

XIV. Lakedemonii.                               ann. ii.

XV. Naxii.                                          ann. x.

XVI. Eretrii.                                        ann. XV.

XVII. Eginenses.                                 ann. x.

Usque ad.Alexandri⁷) transfretationem.

Convenit posthac et   ad regnum Makedoniorum procedere⁸).

Makedoniorum reges.

"Cessante Assyriorum dynastia, post Sardanapalli ultimi regis Assyriorum mortem, Makedoniorum tempora succedunt (intrant).

"Karanus ante primam olompiadem rerum cupiditate motus copias eollegit ab (ex) Argivis, et ab (ex) altera (regione) Poloponesiaca, et cum exercitu expeditionem in partes Makedoniorum suscepit (contendit, venit). Eodem tempore Orestarum regi (s. regis) bellum erat cum vicinis suis, qui vocantur Eordaei, rogavit Karanum, ut ipsi auxilio esset: suaeque regionis mediam partem ei se daturum pollicitus est Orestarum rebus compositis¹); et rege fidem exsolvente, Karanus regionem obtinuit, regnavitque in ea annis xxx. tempore senectutis e vita excessus (excedebat); cujus principatum filius ejus, qui Kojinus nominatus est, excepit, et dominatus est annis xxvm. Post eum regnavit Tirimmus²) annis XLIII. Perdikas, annis XLII. Hic regnum suum adaugere volebat, (ac propterea) Delphos misit."

Et post pauca verba iisdem addens, dicit: "Perdikas annis regnavit xlviii. imperiumque Argaeo reliquit. Huic uno supra xxx. annos regnanti, Philippus in imperio suffectus est; qui annos triginta tres regnavit, et potestatem Ajeropae reliquit. Hic vero cum annis XX. dominatus esset, regni successionem (regnum) excepit Alketas, qui annis xviii. imperavit; reliquitque potestatem Amintae. Regnante hoc annis IX. supra XL. imperium excepit Alexandrus, qui annos tenuit xliv. Post hunc regnavit Perdikas annis xxii. Arkhelaus annis XVII. Ajeorpus³) annis VI. Post quem Pausanias anno uno dominatus est. Ptlomaeus annis III. Post hunc Perdikas⁴) annis V. Philippus annis xxiv. Alexandrus cum Persis plus duodecim annis certavit⁵)."

"Makedonici Regni generationem hoc pacto historicorum fideles ad Heraklem referunt. A Karano, qui primus in unum conflatam (coactam) tenuit Makedoniorum potestatem, usque ad Alexandrum, qui Asianorum terram subegit, vigintiquatuor reges recensentur; annique ccccliii.

Sunt autem singuli hi.

i.        Karanus regnavit                         annis        xxx.

ii.       Kojinus¹).                                     ann.      xxviii.

III.      Tirimmas.                                     ann.        XLIII.

IV.      Perdikas.                                      ann.       xlviii.

V.       Argaeus.                                       ann.    xxxviii.

VI.      Philipus.                                       ann.      xxxiii.

VII.     Ajeropas²).                                   ann.            XX.

VIII.    Alketas.                                        ann.         XVIII.

Hujus aetate Kyrus in Persas regnavit.

IX.      Amintas.                                       ann.         XLII.

x.       Alexandrus.                                  ann.         xliv.

XI.      Perdikas.                                      ann.        XXIII.

xii.     Arkhelaus.                                    ann.         xxiv.

xiii.    Orestes.                                        ann.            III.

XIV.    Arkhelaus.                                    ann.             IV.

XV.     Amintas.                                       anno              i.

XVI.    Pausanias.                                    anno             i.

XVII.   Amintas.                                       ann.             VI.

xviii.  Argaeus.                                       ann.             ii.

XIX.    Amintas.                                       ann.        XVIII.

XX.     Alexandrus.                                  anno              i.

xxi.    Ptlomaeus Aloritanus.                  ann.            III.

xxii.   Perdikas.                                      ann.            VI.

xxiii.  Philipus.                                       ann.        XXVII.

xxiv.   Alexandrus Philipi (filius),          ann.           xii.

Porphyri, qui aetate nostra contra nos philosophus erat.

"Post Alexandrum Philipi (filium), in Makedonios regnarunt hi, in Makedonios (nimirum) et Hellenes (Elladicos s. Elladios). Makedoniorum (itaque) imperium usquedum a Romanis deletum fuit, hoc pacto perduravit."

"Aridaeus Philippi et Philinnae Thetaliae³) (filius), quem Makedonii ob affectum (favorem) erga Philippicum genus Philipum nuncuparunt, regemque post Alexandrum constituerunt, quamquam ex alia uxore erat, stolidumque virum esse sciebant: ejus (Alexandri) imperium suscipit, ut diximus centesimae decimaequartae olompiadis anno secundo. Computantur autem ei anni vin.*) etenim superstes fuit usque ad centesimae decimae quintae olompiadis annum quartum⁵)."

"Reliquerat (reliquit) autem Alexandrus filios (filium), Heraklem (nimirum) ex Pharsina¹) Pharanabazi filia, et Alexandrum ex Rroxane (s. Hroxane) filia Oxiartis regis Baktrianorum, qui circa mortem Alexandri (filii) Philipi statim in regno (Aridaei) natus est. Aridinum²) Olompia Alexandri mater interfecit. Illam autem Makedoniis imperantem, et duos Alexandri filios occidit Kasandrus³) Antipatris (filius). Unum ipse quidem interfecit, alterum vero, qui ex Pharsina⁴) erat, Paulisperkho mandavit ut interficeret. Olompiam vero insepultam projecit: ac se ipsum Makedoniorum regem confirmavit. Atque in posterum ab hoc et caeteris praefectis (initio facto) unusquisque regDabat. Sublata Alexandri stirpe, Thesalonikam Philippi (regis filiam) uxorem duxit; regnans autem adhuc supervixit annis XIX. et tabido morbo confectus, obiit. Hujus (regni) tempora, addito nimirum anno (et additur iisdem annus), quo post Aridonum Olompia tenuit, recensentur, a centesimae, et decimae sextae olompiadis anno primo, usque ad C. et XX. olompiadis annum tertium⁵)."

"Hunc excipiunt filii sui Philippus et Alexandrus et Antipatrus; qui iri. annis, et mensibus VI. post patrem regnaverunt. Primo quidem Philippus, qui in Elatia moriebatur. Antipatrus autem, Alexandri pueri socius⁶) factus, matrem Thesalonikam interfecit (interficiebat), ac fugitivus ad Lysimakhum se recepit (recipiebat); et quandam ex ejus filiabus' uxorem ducens, eodem (tamen) modo a Lysimakho perimitur (moriebatur sc. peremtus)."

"Alexandrus autem Lisandram Ptlomaei (filiam) uxorem duxit (ducebat); adversum (vero) juniorem fratrem⁷) ad bellum profectus, in subsidium auxilii vocabat Demetrium Antipatri⁸) (filium), cujus cognomen erat Obsessor, ab ipso (Demetrio) occisus est (occidebatur); atque (adeo) Makedoniis Demetrius (ipse) potitur. Filiorum autem Kasandri imperii anni computantur ab anno quarto C. et vigesimae olompiadis, usque ad cxx. et primae olompiadis annum tertium^l). Demetrium annos sex regnantem a cxxi olompiade usque ad cxxm olompiadis annum primum Pyrrhus deturbat, rex Epirotarum, vigesimus tertius ab Akhille filio Thetidis; perinde ac si ad ipsum post Philipi familiam imperium propter Olompiadem Alexandri matrem pertineret: nam et ipsa mater (Alexandri) ex Pyrrho filio Neoptlomaei orta erat. Mensibus autem septem, C. vicesimae tertiae²) olompiadis anno secundo, Makedoniis imperat. Octavo autem (mense) Lysimakhus filius Agathroklis³) eum excipit, qui Thetalius erat ex Karanone⁴), atque Alexandri satelles. Jam vero illo tempore in Thrakia et Kherrone nondum regnabat: sed ad vicinam et finitimam Makedoniam, ut regnum caperet, accelerans profectus est (proficiscebatur)."

"(Hic) ab Arsinoe uxore sua instigatus Agathoclem filium suum vita spoliavit (spoliabat); et regnavit (regnabat) a cxxiii. olompiadis anno secundo, mense quinto⁵), usque ad cxxiv. Olympiadis annum tertium¹), qui efficiuntur anni V. et menses VI. Vincitur (s. victus est, cladi traditus) in proelio²) in planitie Kori cum Seleuko Asianorum rege, qui Nikanor nominabatur. Illico post³) victoriam Seleuki, Ptlomeus Lagi et Eurridikes filiae Antipatri filius, qui Keraunus, id est ira⁴) vocabatur, (eum ipsum) erga se beneficum (Seleucum), cui in fuga se commiserat, interfecit (interficiebat); et ipse Makedoniis dominatus est (dominabatur): quum vero adversum Galatas praelium committeret, occisus est, postquam anno (uno) et mensibus quinque regnaverat, ita ut computetur tempus regni ejus ab anno quarto Cxxiv. Olympiadis usque ad quintum mensem anni primi cxxv. Olympiadis,⁵)." "Ptlomaeo autem frater ejusdem Meleagrus successit, Makedonii vero eum illico tamquam indignum VIsum ab imperio expulerunt (expellebant), quum tenuisset mensibus n. Et in ejus loco Antipatrum Kasandri ex fratre nepotem, et Philipi filium, ob regii generis defectum regem crearunt (faciebant). Eum diebus XL.⁶) dominatum Sosthenes quidam ac si impar esset militiae magisterio in fugam egit (agebat), dum Wrenus Galaticus tanto (tali) bello imminens supervenit. Ipsum vero Makedonii Annuum⁷) vocarunt; tanto enim tempore annui venti flant. Sosthenes autem Wrenum quoque depulit, et totius negotii (regni) administrationem (omnes res) biennio peragens mortuus est (moriebatur); et Makedonii domino carentes fiebant: propterea quod (quapropter) Antipatro et Ptlomaeo, atque Aridaeo contingebat (fiebat), ut rerum (publicarum) administratores essent, omnino tamen nemo (nullus) esset. At a Ptlomaeis usque ad finem anarchiae, scilicet a cxx. quartae olompiadis anno quarto⁸) usque ad cxx. sextam; ex quibus (ex his inquam, annis) Ptlomaeus Keraunus⁹) invenitur tenuisse (sc. regnum) annum et menses quinque, Meleagrus vero menses duos, et Antipatrus dies xlv. Sosthenesque biennium, reliquum autem tempus domino carens reputari."

"Insidiante Antipatro rebus (publicis), Antigonus Demetrii Obsessoris, et Philae^l) filiae Antipatri filius, administrator imperii effectus est (fiebat), qui Gonos²) Thesaliae profectus, educatusque (sc. ibi), Gonatas³) vocabatur; ipsique XLIII.⁴) omnes omnino anni adscribuntur: erat enim rex et jampridem, antequam Makedoniam obtinuisset, antea scilicet annis integris x, ac rex renunciatus fuit secundo anno cxxiii. ⁵) olompiadis: Makedoniorum vero (rex) anno primo cxxvi. olompiadis. Hic est, qui Hellenum (Elladiorum) terram per vim sibi subjecit; vixitque (et vivebat) lxxxiii. omnino annis; olompiadis autem cxxxv. anno primo mortuus est (moriebatur)."

"Cui filius ejusdem Demetrius succedit, qui etiam universam Libeam cepit, et Kyrenem obtinuit; et omnia omnino (quae) (erant) patris in monarchicam potestatem denuo redegit, dominatusque est annis x: quandam autem ex captivis uxorem duxit, quam appellavit Aureolam^e). Philippum ex ea uxore filium habuit (habebat); illum (inquam), qui primum cum Romanis bellum gessit, malorumque Makedoniis causa fuit. Philippum itaque, qui orbus remansit, tutela procurabat quidam e regio (regni) genere, cui cognomen erat Phuskus. Quum (vero) justum repertum in tutela Phuscum viderent, regem eum crearunt; uxoremque ipsi Aureolam⁷) desponderunt: ipse vero filios, qui ex Aureola⁷) nati fuerunt, non educabat, ut imperium sine perfidia Philippo conservaret, ad quod quidem (eum) deduxit, et (ipse) mortuus est (moriebatur)."

"Obiit (Obibat) etiam Demetrius⁸), cujus cognomentum Pulcher vocabatur, anno C. trigesimae olompiadis secundo⁹). Regnum deinceps ad Philipum pervenit (perveniebat), cujus tutor (ac) procurator antea memoratus Antigonus erat, qui¹) centesimae trigesimae nonae olompiadis anno quarto defunctus est, in tutoris munere annos (agens) duodecim: omnino autem vixit annos XLII. Philippus vero sine tutore coepit regnare, a centesima qradragesima olompiade; regnavitque omnino annis XLII: secundo autem anno centesimae quinquagesimae nonae²) olompiadis obiit (obibat), cum omnino vixisset annos lviii."

"Verum Perseus filius Philippi Demetrium³) fratrem suum interfecit (interficiebat), regnatque annis x. et mensibus octo. Etenim centesimae quinquagesimae secundae olompiadis anno quarto⁴) Leukippus⁵) et Akilius Makedoniorum Pidaniae partes (tractus) VI (violenter) ceperunt. Perseus ergo in Samothrakam⁶) fuga se recepit (recipiebat), ac deinde sponte quidem semetipsum bellatorum manibus tradidit. Inde vero Albam translatus, sub custodia erat (stabat), et post quinque annos obiit (obibat). Makedoniorum (itaque) res sub eo finem habuerunt."

"Tunc autem Romani eos sui juris ad libitum (viventes) permiserunt; namque honorifice venerabantur amplissimam gloriam, et victoriosum imperium Makedoniorum."

"Anno vero decimonono, qui clvii. olompiadis anno tertio respondet (comparatur), Andriskus quidam semetipsum Persei filium falso appellavit, nomenque mutatum sibi adscivit Philipum, ideoque falsus Philipus dicebatur. Dominabatur Makedoniis, Thrakios belli socios sibi sumens. Quum (vero) anno uno tenuisset, ex acie fuga petebat ad Thrakios; ab ipsis (tamen) proditus, vinctus Romam missus est (mittebatur)."

"Romani (itaque) despicientes Makedonios, eo quod falso Philipo auxilio fuissent, tributarios eos fecerunt (faciebant), anno quarto clvii. olompiadis. Efficiuntur autem post Alexandrum olompiades regni Makedoniorum, usque ad finem, quo tributarii facti sunt, ad Romanorumque dominatum, a centesimae decimae quartae (nempe) olompiadis anno secundo, usque ad centesimae quinquagesimae septimae olompiadis annum quartum¹), omnes olompiades XLIII. et anni duo: omnino autem anni clxxiv.

Fiunt autem post Alexandrum Philipi (filium) reges

Makedoniorum hi: i. Arides, qui et Philipus, annis VII. ii. Kasandrus, annis XIX. III. Kasandri filii, annis III. et mensibus VI. IV. Demetrus Obsessor, annis VI. V. Pyrrhus, mensibus VII. VI. Lysimakhus, annis V. et mensibus V. VII. Ptlomaeus, qui et Keraunus, anno i. et mensibus V. viii. Meleagrus, mensibus ii. IX. Antipatrus Lysimakhi (iilius), diebus xlv. x. Sosthenes, annis ii. XI. Anarchiae (sc. interregni) anni ii. xii. Antigonus Gonatas, annis xxxiii.⁸). XIII. Demetrius, annis x. XIV. Antigonus Phuskus³), annis XII. XV. Philippus, annis XLII. XVI. Perseus, annis x. et mensibus VIII. XVII. Libertatis vivendi suis legibus, anni XIX. xviii. Falsus Philippus, anno i. Post quos Romani.

Thetaliorum Reges. Thetaliis et Epiro⁴) per multa tempora iidem, qui et Makedoniis, dominabantur; acceperuntque libertatem a Romanis propriis legibus utendi. Postquam Philippus a Tito Romanorum duce in Thetalia debellatus (cladi traditus) fuit, tum demum ipsi etiam eadem, qua Makedonii, causa Romanorum tributarii facti sunt (fiebant). Nam iterum his quoque post Alexandrum Aridaeus, qui et Philipus, dominatur annis VII. Quem Kasandrus excipit, imperatque Epiro et Thetaliis annis XIX. Post quem Philipus ejusdem filius annis (lege, mensibus)⁵) quatuor. Deinde et fratres ejusdem Antipatrus et Alexandrus annis II. et mensibus VI. Atque etiam Demetrus Antipatri⁶) (filius) annis VI. et mensibus VI. Post quem Pyrrhus annis IV. et mensibus IV. Postea Lysimakhus Agathoklis (filius) annis VI. Necnon Ptlomaeus, qui Keraunus dictus est, anno uno, et mensibus V. Deinde et Meleagrus mensibus ii. Post quem Antipatrus Lysimakhi¹) (filius) diebus xlv. Post quem Sosthenes anno i. Deinde Anarchia (s. interregnum) per biennium et menses II. Postea Antigonus Demetri (filius) annis xxxiv. et mensibus ii.

Dein vero sub horum annis Pyrrhus Antigoni copias recepit, et paucis quibusdam locis dominatus est. Praelio autem victus Derdiae²) a Demetro Antigoni filio rebus quoque (publicis) privabatur. Et post breve tempus Antigono mortuo, regnavit (regnabat) ejusdem filius Demetrius annis x. Post quem Antigonus Demetrii, qui Cyrenem profectus est, et Olimpiadis (Olimpiae) filiae Paulikliti Larisaei (filius) annis IX. (Hic) Achaeis auxilio atque subsidio fuit (fiebat), et in certamine superabat Clemenetem³) Lakedemoniorum tyrannum, Spartanos liberabat: atque adeo a gente Achaeorum Deorum instar honore dignus habebatur (fiebat).

Post quem Philipus Demetrii (filius) regnavit annis xxni. et mensibus IX. (Quin etiam) in Thetaliorum terra a Tito Romanorum duce debellatus (cladi traditus) in acie fuit. Thetalii vero a Romanis libertatem suis legibus (vivendi) acceperunt. Itidem reliqui ex Ionibus, qui Philipi tributarii erant. Primo anno interregnum (anarchia) erat in Thetalia; deinde vero Duces annui ex multitudine eligebantur.

Ac primus (quidem) electus est Pausanias Ekhekrati (filius) Pheraeus. Deinde Amintas Kratis (filius) Pierius⁴); cujus diebus (sub quo) Titus iterum Romam reversus est. Postea Eakides Kallae (filius)⁵) Metropolitanus. Dein Epidromus⁶), Andromakhi (filius) Larisaeus, mensibus VIII. reliquo vero anni spatio Eunomus Polikliti⁷) (filius) Larisaeus, mensibus IV. Rursum Eunomus anno I. Postea Eakides Callae (filius) Metropolitanus anno secundo. Postea Pravilus Phaxae⁸) (filius) Kutusaeus⁹). Dein Eunomus Polikliti (filius) Larisaeus, anno secundo. Deinde Andosthenes¹) Italae²) (filius) Gortonaeus³). Dehinc Thrasimakhus Alexandri (filius) Atraganus*). Deinde Laontomenes Damothonis (filius) Pheraeus. Exinde Pausanias Damothonis (filius). Deinceps Theodorus Alexandri (filius) Argivus. Postea Nikokrates Ptaxinae (filius) Kotunensis⁵). Deinde Ippolokhus Alexippi (filius) Larisaeus. Post quem Kleomakhides Enei (filius) Larisaeus. Dein Phyrinus Aristomenis (filius) Gumphicus⁶), quo anno Philippus rex in Makedonia obiit, Perseoque filio suo regnum tradidit; et Thetaliis, ut dictum quidem est, imperavit annis III. et mensibus IX. Macedonibus autem omnino, annis XLII. et mensibus IX. A centesimae decimae quartae olompiadis anno secundo⁷), quo tempore Philippus (Aridaeus) suscepit res (sc. publicas regni) usque ad Philippi Demetrii (filii) obitum; quod respondet (quadrat) centesimae quinquagesimae olompiadis anno secundo, mensique quinto, efficiuntur sane anni cxliv. et menses V.

Cuncti reges Thetaliorum. 

i. Aridaeus, qui et Philipus, annis VII. 

ii. Kasandrus, annis XIX. 

III. Philipus, mensibus IV.

IV. Antigonus, et Alexandrus⁸), annis II. et mensibus VI. 

V. Demetrus⁹), annis VI. et mensibus VI. 

VI. Pyrrhus, annis III.¹⁰) et mensibus IV. 

VII. Lysimakhus, annis VI. 

VIII. Ptlomaeus, qui et Keraunus, anno i. et mensibus V. ^u) 

IX. Meleagrus, mensibus II. 

X. Antipatrus, diebus xlv. 

XI. Sosthenes, anno I.

XII. Anarchiae (sive interregni), anni II. et menses ii. 

XIII. Antigonus, annis xxxiii.¹²) et mensibus II.

XIV. Demetrius, annis x. 

XV. Antigonus, annis IX. 

XVI. Philippus, ann. XXIII. et mens. IX. ¹)

Ac deinceps Duces hi. 

Pausanias, Amintas, Eakides, Epidromus, Eunomus, Eakides secunda vice, Praviles, Eunomus secunda vice, Androsthenes, Thrasimakhus, Laontomenes, Pausanias, Theodorus, Nikokrates, Ippolokhes²), Kleomakhides, Phyrinus, Philippus³).

Asianorum et Syrorum reges.

Philipo Aridaeo sextum regni annum⁴) agente, cxv. olompiadis anno tertio, Antigonus primum (s. primus) regnavit in Asianos annis XVIII., quum omnino annos lxxxvi. vixisset⁵). Terribilior quam omnes (sui) temporis reges inventus fuit (inveniebatur); mortuusque est (et moriebatur) in Phrygiorum terra, universo exercitu prae tremore in eum invadente, quarto anno centesimae decimae nonae olompiadis. Filius autem ejusdem Demetrius fuga Ephesum se recipiens servabatur, et ab omnibus Asianis destitutus (deceptus), omnium ipse crudelissimus rex in obsessione credebatur (credebant): unde etiam cognomen ejus Obsessor (Graecis, Poliorcetes) vocatus est. Regnat annis XVII. omnino (annos agens) liv. A cxx. olompiadis anno primo⁶) (incipiens), duos annos cum patre⁷) regnavit, qui etiam ipsi XVII. annis regni accensebantur. Anno quarto cxx. olompiadis a Seleuko comprehensus, captivus ivit (ibat) in Kilikiensium terram, atque in custodia apud ipsum regio more demorabatur: qui(que) cxxiv. olompiadis anno quarto mortuus est (moriebatur). Antigoni et Demetrii hoc pacto res peractae sunt (peragebantur).

Jamvero in Lidia (Lidiae) ex adverso Thrakiorum regionibus Lysimakhus regnavit. Superioribus vero in regionibus, et Syriacorum (sc. regionibus) Seleukus; ambo autem tenuerunt cxiv. olompiadis anno primo: e quibus res Lysimakhi praetermittantur (praetermittentur); Seleuki vero, qualiter et quomodo peractae sint, historiae tradantur (narrabuntur).

Quum Ptlomaeus primus Egiptiorum rex veterem Gazam venisset, ad bellum se contra Demetrium Antigoni (filium) accinxit (accingebat) atque eo superato (et vincebat), Seleukum regem constituit (constituebat) Syriacorum et superiorum partium (regionum). Seleukus autem adversum (inter) barbaros profectus vicit, et rex declarabatur (regnabat); atque inde Nikanor vocatus est (vocabatur), id est victor. Regnum autem tenuit (tenebat) annis xxxn. a cxvii. olompiadis anno primo¹) incipiens, et ad cxxiv. (olompiadis) annum quartum²) usque protractum: vixit (vivebat) autem omnino annis lxxv. ac demum insidiis sibi comparatis ab amico Ptlomaei³), qui vocabatur Keraunus, interfectus est (moriebatur).

Hunc excipit filius hujusdem Antiokhus ex Apama (uxore natus), quae ex Persia erat; vocatusque est Soter, id est Servator, anno (autem) primo⁴) centesimae vigesimae nonae olompiadis obiit, cum vixisset omnino (annis) lxiv. dominatusque esset annis XIX. a cxxv. olompiadis nempe anno primo, usque ad cxxix. olompiadis annum tertium⁵).

Fuerunt ejus liberi a Stratonike Demetrii filia: mas Antiokhus, et filiae Stratonik(e) et Apam(a); ex quibus Apamam rapuit (et) uxorem duxit⁶), atque Stratonikam Demetrius rex Makedoniorum. Defuncto laudato⁷) Antiokho Sotere, Antiokhus in imperium succedit, cujus cognomen vocatum est Theos, incipiens a cxxix. olompiadis anno quarto⁸); qui (et) XIX. annos⁹) producens aegrotavit, et cxxxv. olompiadis anno tertio Ephesi diem obiit, cum omnino annis vixisset XL. Filios habuit (habebat) II. Seleukum cognomento Kalinikum, et Antigonum; filias II. ex Laodike Akhaei filia, quarum (e quibus) unam Mithridates, alteram vero Arathes uxores duxerunt. Hunc excipit major natu filius Seleukus, cujus cognomen, ut jam diximus, vocatum est Kalinikus; regnare exorsus ab anno tertio centesimae tricesimae tertiae olompiadis, producens usque ad secundum annum cxxxviii. olompiadis, annis xxi. dominatus.

Eo autem mortuo, succedit ei filius Seleukus, cujus cognomen vocabatur Keraunus. Haec vero ita (sc. se habuerunt); quo facto accidit, ut vivente adhuc Kaliniko Seleuko Antigonus²) junior frater ejusdem nollet acquiescere (quiete sedere), suisque rebus adtendere. Adjutorem enim et suppetias Alexandria³) etiam habebat, qui Sardianorum urbem tenebat, qui et frater matris ejus Laodikae erat; nec non Galatas in duobus praeliis auxiliatores habuit (habebat). In Lidiorum terra Seleukus vicit (vincebat); sed neque Sardes, neque Ephesum cepit, Ptlomaeus enim urbem tenebat. Quum vero in Kappadokia et adversus Mithridatem secundus congressus esset, duae myriades ejus a barbaris caesae, ipseque occisus periit (consumebatur). Ptlomaeus autem, qui et Triphon, partes (regiones) Syriorum occupavit: quae vero apud (ad, contra) Damaskum et Orthosiam obsessio fiebat⁴), finem accepit (accipiebat) centesimae tricesimae quartae olompiadis anno tertio, quum Seleukus eo descendisset (descenderit). Antigonus vero Kaliniki frater, magnam Phrygiam peragrans ad tributa incolas coegit (subigebat), ducesque exercitus adversum Seleukum misit (mittebat): verum a suis satellitibus (voluptariis ministris), barbaris traditus est; ex quibus cum paucis se eripiens (s. servatus), Magnesiam proficiscebatur, et sequenti die aciem instruebat, atque inter alios milites etiam auxiliares a Ptlomaeo accipiens, vicit (vincebat): et filiam Zielis (s. Zieli) uxorem ducebat. Attamen cxxxvii. olompiadis anno quarto bellum in Lidiorum terra bis aggressus, debellatus est (debellabatur, cladi tradebatur), et e regione Koloae cum Attalo praelium committebat, et anno primo centesimae tricesimae octavae olompiadis in Thrakiam fugere ab Attalo coactus post praelium in Karia factum, moritur (moriebatur).

Seleucus autem, qui Kalinikus vocabatur, Antigoni frater, obiit (obibat) anno altero. Succeditque illi filius ejusdem Alexandrus, qui Seleukum semetipsum nuncupavit, Keraunus tamen ab exercitu appellabatur. Fratrem autem habuit (habebat), cui nomen erat Antiokhus. Tribus annis post patrem cum regnasset Seleukus, in Phrygiorum terra insidiis ipsi per dolum paratis a Nikanore quodam Galatico occisus est (occidebatur), circa cxxxix. olompiadis annum primum. Hunc excipit ejusdem frater Antiokhus, exercitu a Babelone eum revocante; nuncupatusque est (supplendum, Magnus), imperavit (dominans) annis xxxvi.¹) ab anno secundo cxxxix. olompiadis usque ad cxlviii. olompiadis annum secundum²); (quo) in Susam³), et in superiores satraparum provincias se conferens, cum universis (sc. copiis, totus) caesus est (caedebatur) in Elimaeorum⁴) praelio, remanseruntque (remanebantque) duo filii (ejus) Seleukus et Antiokhus.

Ex quibus Seleukus patri successit (succedit) cxlviii. olompiadis anno tertio; et duodecim annis regnans, usque ad primum⁵) annum cli. olompiadis (vitam) produxit: vixit (vivebat) autem omnino annos lx. Huic defuncto frater ejus successit (succedit) Antiokhus, qui Epiphanes vocatus est; regnatque annis XI. a tertio anno cli. olompiadis exorsus usque ad primum annum cliv. olompiadis. Epiphanem vero Antiokhum adhuc viventem filius ejus Antiokhus, dum duodecim annorum erat, excepit (excipit), qui vocabatur Eupator, patre sub eo annum unum et menses sex vitam agente⁶). Demetrius (vero) quem Romanis Seleukus ipsius pater obsidem dederat, Roma aufugiens in Phoenikiam (Phynikem), Trapolim⁷) urbem petiit (veniebat), et Lysiam pueri tutorem, ipsumque Antiokhum interfecit (interficiebat), et regnabat anno quarto cliv. olompiadis; atque usque ad clvii. olompiadem ad annum quidem quartum¹) (regnum) tenuit (tenebat), qui Soter cognominabatur; dominatusque est annis XII. Ad praelium (vero) pro regno excitatus cum Alexandro, qui extraneos (mercenarios) habebat, et (cui) a Ptlomaeo suppetiae, et rex Attalensium auxilia erant, obiit (obibat).

Dominatur et Alexandrus Syriae clvii. olompiadis anno tertio, obtinuitque annis V. Quarto vero anno clviii. olompiadis occiditur; quum congressus fuisset cum Ptlomaeo adjutore Demetrii filii Demetrii, juxta Antiokhiam urbem, ubi sane certaminis conflictus fuit, (atque) in tumultu cadens mortuusque est (moriebatur) etiam Ptlomaeus.

Bellum vero excepit (excipiebat) laudatus (de quo dictum est) Demetrius, qui erat filius Demetri. Demetro Seleuki, et Antiokho Alexandri filio ex Syria et Antiokhia urbe invicem irruentibus vicit (vincebat) Demetrius, regnabatque clx. olompiadis anno primo. Anno etiam secundo copias colligebat, et adversum Arschakem profectus est (proficiscebatur) Babelonem, et in superiores regiones. Et anno etiam altero, qui erat clx. olompiadis annus tertius, ab Arschake in captivitatem redactus est (redigebatur); qui ipsum (quem sc. hic) in Parthiam servandum misit. Igitur tum (unde et) Nikanor vocatus est, id est victor, nam Antiokhum Alexandri filium vicerat; et Siripides²), quippe qui captivus ivit, ferroque vinctus in custodia erat. Frater vero Demetri junior, Antiokhus dictus, in Sidaque urbe educatus, quapropter Sidetes utique vocabatur, quum intellexisset, quod frater suus Demetrius deliquit (lapsus i. e. victus est), atque in vinculis servatur, pergebat a Sida urbe, adiensque Syriam tenuit (tenebat) clx. olompiadis anno quarto. Regnabat hic quoque annis IX. Judaeosque hic subegit (subigebat), per obsidionem muros urbis evertebat, atque electissimos (s. optimates) ipsorum (ex iis) trucidabat anno tertio clxii. olompiadis.

Anno vero quarto (ejusdem) clxii. olompiadis cum duodecim myriadibus supervenit (adveniebat) Arschakes: et dolo (strategemate) volebat uti, fratrem ejus Demetrium, qui in captivitate erat, dimisit (dimittebat) in Syriam. Antiokhus vero instante hieme loco angusto in barbaros irruens praelium fortiter committit (committebat); et sauciatus cadens moriebatur; cujus a nativitate anni erant xxxv. Filium autem ejusdem Seleukum, qui patrem sequutus erat, tenera adhuc aetate, comprehendens^J) Arschakes rex captivum duxit (ducebat), regioque more servabat.

Porro erant Antiokho quinto tres (liberi) mares, et puellae duae. Prima filia et secunda Laodikae dicebantur; idem enim utrique nomen erat: tertius vero Antiokhus, qui ipse et sorores morbo obierunt (obibant); et quartus Seleukus, quem Arschakes cepit; quintus vero Antiokhus, qui et Kizikus, apud Kraterum eunuchum educabatur, prae timore Demetri fuga se recipiens Kizikum cum Kratero, aliisque famulis Antiokhi, unus (enim) cum sorore obiit, et solus Antiokhus natu minimus remansit (remanebat), qui etiam propterea Kizikenus vocatus est. Sed tamen Demetrius iterum reversus clxii.²) olompiadis anno secundo regnabat, annis decem interea captivitatem passus. Statim vero ut ex captivitate reversus est, in Egiptios animum advertebat: perveniens (itaque) Pelusium, cum obviam ei restiterit Physkus (Physkon) Ptlomaeus, rediit (redibat), militibus quoque imperio obstantibus: odio enim ipsum habebant.

Ptlomaeus vero ira concitatus, regem Asiae (Asianorum) misit (mittebat) Alexandrum, to\n w9j filium Alexandri, scilicet quasi filium Alexandri; qui⁴) quoniam existimabatur a Ptlomaeo emptus, a Syris Zabinas cognomen accepit. Quum vero apud Damaskum congrederentur, devictus Demetrus, Tyrum fugitivus tendit (tendebat). Quum nec illuc ingredi (ipsi) permitterent, in navem confugiens discerptus trucidabatur anno primo olompiadis clxiv, cum regnasset ante captivitatem annos III. et post reditum annos quatuor.

Demetrum excipit filius ejusdem Seleukus; et illico matris calumniis mortem obiit (moriebatur). Antiokhus frater ejusdem junior rerum potitus est (potiebatur) anno clxiv. olompiadis secundo, et anno tertio Zabinam vicit (vincebat): is vero cum cladem ferre non posset veneno semetipsum confecit (conficiebat); regnavit (regnabat) autem (Antiochus) annis XI. usque ad clxvi. olompiadis annum quartum; cui simul connumeratur fratris quoque sui Seleuki unus imperii annus. Et vocabatur Grypus, id est, habens nasum aduncum, et Philometor. Quum vero descendisset ipsius frater ex eadem matre Antiokhus, (quin) et fratris filius de stirpe (latere) patris, cujus cognomen Kizikenus erat, de quo paulo ante diximus, (tunc Grypus) ab imperio recedens, Aspentum proficiscitur (proficiscebatur), unde etiam Aspentius vocatus est, idem qui et Grypus et Philometor nominabatur.

Postquam vero Antiochus in Aspentum se recepit (secessit), a clxvii. olompiadis anno primo¹), Kizikenus Antiokhus est potitus (dominabatur). Verunf secundo anno ejusdem olompiadis, iterum reversus (revertebatur) ab Aspento Antiokhus, et ipse Syriam tenet (tenebat), Kizikenus vero aliquam partem. Bipartito itaque imperio, Grypus tenuit (tenebat) usque ad centesimae septuagesimae olompiadis annum quartum²), post reditum adhuc (in iisdem) vivens annos XV. ita ut omnino dominatus sit annis XXVI. undecim nempe privatim, et XV. post imperium bipartitum.

Kizikenus vero a clxvii. olompiadis anno primo³) obtinens (obtinuit et), defunctus est (defungebatur) anno primo CLxxi.olompiadis, annis regnans xviii. et VItam degens omnino annis l. Obiit autem hoc pacto. Mortuo Grypo Antiokho juxta tempus praedictum, Seleukus ejusdem filius peragrans cum exercitu multas urbes subigebat. Antiokhus vero Kizikenus exercitu collecto ex Antiokhia urbe, et praelio commisso devictus est (devincebatur): equo autem inter hostes (ipsum) adducente, cum jam in eo essent, ut eum comprehenderent, gladio suo evaginato semetipsum confo dit (interficiebat). Universum itaque (vero) regnum ad Seleukum veniebat, et Antiokhiam obtinuit (obtinebat).

Verum contra ipsum filius Kizikeni superstes Antiokhus bellum movebat. Quum (igitur) in Kilikiorum terra apud urbem Mopsuestiam (Momphe stiam) dictam exercituum congressus esset, Antiokhus vicit (vincebat), Seleukus (autem) in urbem fugitivus se recipiebat (cadebat) et sciscitabatur ex hominibus, num ipsum cognoscerent? Ubi vero audivit, quod cognoscunt, ne forte ipsum vivum comburerent, properavit (properabat) (ac) semetipsum interfecit (interficiebat). Fratres autem ejus, qui Didymi (gemini) vocati sunt, Antiokhus (nempe) et Philipus¹), exercitu irruentes, VI urbem ceperunt (capiebant), et fratris vindictam accepturi (sumebant et), funditus subvertunt (subvertebant sc. urbem). Supervenit (superveniebat) iis filius Kizikeni praelio et vicit (vincebat); ex iis vero Antiokhus Seleuki frater a pugna fugiens, (ac) temere equitans, in Orentem fluvium praeceps decidit (decidebat), ac in vorticibus fluvii interiit (interibat, perdebatur).

Ac deinceps aliis (s. aliorum) certamen erat de regno (nimirum), Philipo fratri Seleuki, Grypique Antiokhi filio, et Antiokho Antiokhi Kizikeni filio, ab anno primo clxxi. olompiadis incipientes, et copias selectas congregantes et unusquisque partes Syriae singulas tenebat, atque contra se invicem pro Syria bellum movebant; usquequo victus Antiokhus ad Parthos fuga petiit (se recipiebat): ac postmodum Pompeum sibi conciliavit (conciliabat), ut per eum in Syriam reverteretur; ille vero opes ab Antiokhenis assumens ipsum neglexit (negligebat), urbemque liberam permisit (permittebat) suis uti legibus.

(Porro) Alexandrini ad eos (Gr. in eum) Menelaum et Lamponem et Kalimandrum miserunt (mittebant), ut Ptlomaeo Dionisii filio Alexandria expulso, ipse veniens regnaret (in) Egipto cum filiabus Ptlomaei; ipse vero in morbum incidens, afflictus obiit (obibat). Dissolvitur (dissolvebatur i. e. expellebatur sc. regno) Philipus quoque filius Gripi et Triphenae²) filiae Ptlomaei VIII. quos antea nominavimus. In Egiptum ire volebat, nam ipsum quoque tunc Alexandrini ad imperium arcessiverunt; Gabinus³) vero princeps Syriae 'Romanus Pompei tribunus impedimento fuit (negotium s. rem impediebat). Itaque regia successio Syriae ad istos usque pervenit et finem habuit.

Sunt autem singuli Asianorum et Syrorum reges hi.

i. Asianis regnavit Antigonus.                 annis XVIII.

ii. Demetrus obsessor (i. e. Poliorcetes) superioribus partibus et Syriae.          ann. XVII.

Sub quo vel ipsum imperium Syriae finitum est.

POST QUOS ROMANI.

Romanorum, qui a Romelo reges, quique ab Augusto usque ad nos; qui (demum) Romanorum Consules a Julio Caesare (Kaisere) usque ad nos colligentes omnia praemissa commentaria, quae quidem hic loci (ex) ordine signata sunt.

E Polyhistore Alexandro.

Ex Abydeno, qui de Assyriis ac Medis libros conscripsit.

E Manethi (Manethosi) tribus libris de egiptiacis monumentis.

E Kephalionis novem musicis (seu Musarum) voluminibus (s. libris).

E Diodori bibliothecae XL. libris, in quibus breviter historiam usque ad Gajum Caesarem (Kaisr) exponit.

E Kasii Longini XVIII. libris, quibus (breviter) in compendium redegit ccxxviii. olompiades.

E XIV. libris Phlegonis (Philagonis) libertini Kaisaris (Adriani), quibus in compendium reduxit olompiades ccxxix.

E Kastoris VI. libris; in quibus a Nino ac deorsum olompiades clxxxi collegit.

E Thali¹) tribus libris, in quibus ab Ilio capto usque ad clxvii.²) olompiadem collegit.

Ex Porphyrio, nostrae aetatis philosopho, a capto Ilio usque ad Klaudi regnum.

ROMANORUM TEMPORA.

Jam adest tempus et Romanorum regni tempora percurrendi, quod primam suam nomenclationem septima olompiade accepit, qua Romilus³) Romanorum urbem condidit. In illa urbe et quibus sub ejus regno (fuerunt), nomen ex eo (sc. Romulo) propagatum est. Ante vero praelaudata tempora, nunc Latini, nunc Aborigines vocabantur, itemque aliter aliis temporibus.

Atqui, post captum Ilium dominatus est in illos Aenias Ankhisae⁴) (filius), ejusque successores ante urbem conditam genti imperaverunt. Verum eorum historiam plures ac varii, non solum natione Romani, sed Graeci (Jones) quoque colligentes conscripserunt. Ex illis duo saltem numero satis nobis sint, ut rerum, quae praejacent, praeclari testes adhibeantur (fiant, sint). E quibus interim Dionisum afferam, qui historiam romanam breviter exposuit; qui praeter alia commentaria, etiam antiquitates (majores) Romanorum gentis⁶) breviter percurrit. Ab Aenea et (qui) post eum regibus usque ad Ilii captivitatem in primo suo libro constanter (cum constantia, certitudine) exposuit: ex quo necessaria, quaeque rebus, quae praejacent, conveniunt, summatim afferens, hoc modo digeram.

Dionisi Alikarnassei (Alikarrnei) ex prima romana historia. "De urbe omni terrae et mari dominante, in qua nunc Romani habitant, antiqui e chronographis ajunt, quod barbari (eam) tenuerint (tenebant), Sikilorum nempe gens indigena (inde nata). Verum ante eos, neque quomodo alii tenuerint (tenebant), neque quod desolata fuerit (erat), nemo certo referre potest. Post vero illa tempora Aborigines tenuere; (quippe) qui multorum temporum bella (bellum) cum incolis gerentes (gerendo) capiunt: qui primum in montibus vicos quosdam sine moenibus, hic et illic sparsim incolebant.

At postea Pelasgos et Graecorum (Jonum) nonnullos tenuisse terram illam dicunt; qui primo Aborigines¹) nuncupati, deinde Latini denominati fuerint a Latino rege, qui eliaci belli tempore imperavit. Verum XVI. generationibus praeteritis, Romelus urbem condidit, amplificavitque, necnon res legesque ad sublimiorem statum evexit." Inde vero iterum sermonem recolens (Dionysius) hoc pacto eadem verba scribit.

"Aborigines, ex quibus imperii originem ducit²) gens Romanorum, quidam jaminde ex Italorum terra populum (coetum) peculiarem fuisse dicunt. Italiam autem universum littus voco³),ionium (iunium) (nempe) sinum, et tyrrhenum (turenum) mare, tertiamque partem terrae, quam Latini tenebant. Ac vertuntur principes patriarchae (gentis capita) vel primogeniti (primigenii); juxta vero alios scriptores, yagabundi (quasi oberrantes) vocantur e multis regionibus convenae. Secundum vero alios, Libyorum (Libeorum) advenae illuc profecti erant. At Romanorum quidam scriptores⁴), Graecos (Jones) eos fuisse asserunt (dicunt), ex illis (nimirum), qui olim in Akhaia habitabant, multis ante bellum trojanum generationibus eo colonias (sectiones) migrasse."

His autem addens dicit. "(Itaque) in veritate quomodo se habeat, non constat: juxta meam vero sententiam, ex ea gente, quae nunc Arkades nuneupantur, eos fuisse (dixerim), primum eos (per) ionium (iunium) sinum maris trajecisse, et in Italicorum terra habitasse; quos (quidem) deduxerit Inotus Likonius⁵), qui quintus erat a Zeo et Phoroneo (Zei et Phoronei), XVII. generationibus ante trojanum bellum. Ojinotrus in montibus habitavit (habitans), atque Ojinotriam regionem vocavit (vocans), incolasque Ojinotrios; qui postea Italici sunt nominati ab Italo rege; a quo tota quoque regio Italia denominata fuit. Italum vero Morges excepit; a quo Morgetes (Morgei) sunt vocati. Ojinotri quoque frater, cujus nomen erat Peuketius, cum eodem colonia ab Arkadum terra migrante ad sinum Junium habitavit, atque ex ipso Peuketiorum (Peuketicum) nomen genti datum est (nomine gens vocata est)." Cuncta haec ex opinione dicit.

"Deinde vero de pelasgicis¹) colonis Ionum dicit (eos) migrasse, et habitavisse in regionibus (partibus) Italicorum cum Aboriginibus. Pelasgi²) autem iidem Tyrrheni quoque dicti sunt et universa terra tyrrhenia nuncupata (est) ad cujusdam eorum ducis nomen, qui Tyrrhenus vocabatur. Postea Evander quidam ex Elladum terra, ex Arkadum urbe Palantio navali classe transvectus, postmodum in iisdem Italicorum locis habitavit, ubi Romam urbem aedificari contigit (contingebat). De Arkadibus dicit, (eos) litteraturam graecam (ionicam) in Italiam attulisse, instrumenta quoque nabliorum s. lyrarum musica, nec non leges tulisse iis. Post illos vero Heraklem quoque aliam ionicam classem secum duxisse, et in locis supra dictis habitasse. Jampridem (Primum) Saturnius vocabatur, unde et tota regio illa Saturnia nuncupata fuit. Herakli autem inibi filius natus (dicitur) Latinus nomine, qui et Aboriginum regioni sit dominatus; ex quo Latinienses vocati sunt. Latino autem sine (maribus) liberis defuncto, Aeniam Ankhisae filium principatum accepisse."

Omnia haec iterum breviter recolens hujusmodi verbis complectitur. "Convenientes gentes, et cum incolis terrae illius moribus familiaritatem colentes, ex quibus Romanorum gens eligebatur, ante eos, qui nunc urbem inhabitatam tenent, hae sunt: Primum Aborigines, qui Siculos (Sikilienses) ex his locis ejecerunt, Iones erant, (jam) a majoribus e Poloponeso, coloni cum Ojinotro migrantes, a regione, quae nunc Arkadia dicitur, ut mihi videtur. Deinde, qui illuc transmigrarunt, ex ea (sc. terra), quae olim (sc. vocata est) Aenemonia³), et nunc Thetalia appellatur, Thetalici erant. Tertio Pelasgi⁴), qui cum Evandro ab Arkadia ex Palantio urbe profecti sunt. Post hos turba quaedam ex iis, qui cum Herakle ad bellum Peleponesiorum congregati erant, accessit (exibat). Postremo (venerunt), qui cum Aenea elapsi erant Trojani, ex Ilio Dardanoque, et ceteris (s. et aliis) Trojanis oppidis."

Ex eodem libro, de tempore quo Aeneas in Italiam profectus est.

"Ilion, ait, captum fuit jam jam (ipsa) aestate vergente, xvu. diebus ante hibernum solstitium (hibernam conversionem sc. solis) factum, mense Elaphebolion, prout Athenienses tempora in usum adhibent: etenim supererant post ipsum solstitium dies V, qui annum illum complebant. Verum enim vero diebus XXXVII. ab expugnatione (Ilii) transactis, Akhaeos arbitror (videtur mihi) urbis moderatores fuisse, et legatos eo a secedentibus missos, et juramento cum iis ac foedere obstrictos (juratos et foederatos cum iis) fuisse. Sequenti (altero etiam) itaque anno ante¹) expugnationem (sc. urbis) post autumnale aequinoctium Trojani a terra abeuntes discesserunt, ac (per) Elespontum dispersi trajiciebant; delati (descendentes) in Thrakiam hiemale tempus inibi transigebant; (ibique) persistentes alios quoque, qui cum illis erant fugitivi, exspectabant, et promti ac parati erant (stabant) ad cursum maritimum persequendum. Vere (autem) incipiente navem conscendentes (intrantes) a Thrakia abibant, et quum interjectum usque ad Sikiliam spatium navigatione complevissent, illuc delatis (venientibus) annus statim finem habuit (habebat), ibique secundam quoque hiemem traduxerunt (traducebant); in oppidis mixti cum Elimis in Sikiliensium (Siculorum) terra habitabant."

"Quum (vero) tempora navigationis venirent, solventes ab insula, trajiciebant Tyrrhenicum pelagus; et cum hoc perfecissent, Lorentum ad Aboriginum littus pervenerunt (veniebant) media aestate; regioneque occupata, (et regionem occupabant, et) Lavinium inhabitabant, et secundum ab Ilii expugnatione explentes (explebant) annum. Et de his (quidem), ut mihi videtur, utique declaravi (notum feci)."

"Porro Aenias templis aliisque ornamentis seorsum (separans) plurima (s. plura) loca instruebat, quae nunc quoque ad meos usque annos exstabant. Sequenti vero anno, hoc est tertio ab egressu, Trojanis solummodo imperat (regnavit). In quarto vero Latino defuncto, regnum quoque ejus ob affinitatis propinquitatem, haereditatemque ad Laviniam pertinentem (pervenientem), post Latini mortem sibi vindicabat."

Postque pauca eidem addens dicit: "Bello quidem, vehementique praelio ex his (iisdem) causis exaestuante (s. exorto), Latinus moritur, atque Turnus multique alii; sed qui cum Aenea erant, obtinebant (victoriam); atque imperium, quod ab affinitate provenit, Aenias accipiebat: regnans (autem) annis III. post Latini obitum, anno quarto in bello moriebatur".

Et post paululum, inquit, "Aenea ex hominibus amoto (decedente), anno quidem post Ilion captum septimo, Euryleon Latinorum principatum suscepit, qui Askanius in fuga denominatus est". Postque ea eidem addens ait. "Anno regni tricesimo octavo, Askanio defuncto, Silvius regnum accepit frater Askani post mortem Aeneae a Lavinia Latini filia natus est".

Iterum paulo post, dicit. Postquam Silvus undetriginta (uno deficiente a triginta) annis tenuisset potestatem, Aenias ejusdem filius in imperium successit, qui uno minus quam xxx annos regnavit. Postque eum annos li. tenuit Latinus. Et post illum Albas uno deficiente annos quadraginta. Post Albam Epistus¹) VI. annos supra viginti: deinde Kalpis²) duodetriginta. Postque eum Kalpetus per (usque ad) annos tredecim imperium tenuit. Post illum Tiberius³) octo annorum tempus regnavit. Hic in praelio, quod ad ripam fluvii cujusdam alicubi factum esse dicitur, interiit, equo ipsum in fluvii gurgitem injiciente, sui nominis participem fluvium reliquit (relinquebat), qui prius Albas⁴) vocabatur, deinde vero Tiberia⁵). Verum Tiberi successor Agripas regnavit annis XLI. Et post Agripam Amolius tyrannus pertinax (rigidam cervicem habens), Deoque invitus, undeviginti (uno minus viginti) (annis). Qui deos (daemones) contemnens, fulminum similitudines, et clangores (emittentes) tonitruum vocibus (s. sonis) similes, excogitavit (parabat), terrore ita afficiens homines, quasi Deus esset, dignus habebatur. Pluviis (tamen) et fulminibus in ejus domum irruentibus, stagnum quod prope aedes ejus erat, inopinato more in inundationem conversum domum abluit (abluebat s. obruebat sc. aquis), atque sic eversus cum tota domo exterminatus est (exterminabatur). Et nunc quoque in una stagni parte, quando aquarum motus cessat, et gurges sedatus quiescit, thalamorum rudera, aliaque aedificiorum vestigia (formae) apparent.

"Verum ab hoc Aventius imperium accepit, a quo unus e septem collibus nominatus est, qui intra urbem Romanorum sunt, (et) annis xxxvii. principatum tenuit.

Post hunc Prokas, annis xxviii. Deinde Amolius, qui per injuriam (cum provocatione s. lite) regnum obtinuit (obtinebat), quoniam Nemetori¹) quippe debebatur, qui ejus major frater erat; annis XLII. tyrannidem exercuit (exercebat, tyrannus fiebat). Sed Amolo occiso (mortuo) a Romelo²) et Remo filiis nobilis puellae, ut (de quo) postea adhuc dicetur, post mortem ejus imperium ex lege assumsit (assumebat) Nemetor pater matris adolescentium. Altero autem imperii Nemetoris anno, trecentesimo (nempe) tricesimo secundo post Ilium captum, colonias (s. colonos) miserunt (mittebant) Albani, Romili et Remi ductu, Romamque condiderunt (condebant) eodem anno, septima (nempe) Olompiade, qua (s. quo) Daikles Messenius in stadio vincebat, Archonte Athenis Kharopo³), decennis ejus principatus anno primo."

Idem scriptor hoc etiam iisdem verbis adjicit, varias de Romanorum urbe historiarum rationes declarans.

De Urbis Romae exstructione.

"Multis quaestionibus de urbis exstructione factis, tam de tempore aedificationis (exstructionis), quam de conditoribus urbis; nec tamen ullius ex illis, ut mihi videtur, opportuna narratio est; quemadmodum ab omnibus patet, obiter (eam) percurri. Verum Kephalion Gergesaeus scriptor, vir perquam antiquus, secunda generatione post bellum Uiacum, ait urbem conditam ab iis, qui ex Ilio servati sunt, cumque Aenea erant, et habitatorem eidem (sc. Romae) Romum⁴) coloniae ducem recenset, atque de eo dicit unum ex Aeneae filiis fuisse. Nam quatuor Aeneae filios fuisse ait, Askanium et Euryleontem, Romilumque et Romum."

"Verum dictum est (a) Diodoro et Agathimo pluribusque aliis, tempus unum et coloniae ducem eundem esse: quique (forte Anonymus) (res) de Argivorum sacris (templis), et quaevis alia gesta peracta fuerant, in uno loco collegit, de Aenea dicit, (eum) ex Molotis in Italiam venientem cum Odiseo urbis conditorem exstitisse; eamque Romam appellasse secundum quandam e Latinorum feminis; de illa vero dicit, quod aliis (ceteris) Trojanorum civitatibus mandatum de derit (daret), ut cum ipsis naves comburerent; erat enim degravata, molestia affecta ab errabunda vagatione¹). Itidem (eidem simile) refert Edamastes Sideus (sidetes)²) et quidam alii."

"Aristoteles autem philosophus de quibusdam ex Akhaeis narrat, qui a Trojanis discedentes Maleum versus navigabant, et violentis tempestatibus hibernis circumacti a ventis huc illuc agitati in omnibus maris partibus oberrantes, tandem (ad summum s. finem perducentes s. perducti) venerunt (veniebant) ad locum Opikae illum, qui Latinus vocatur, qui(que) ad Tyrenum pelagus (mare vastissimum) situs est. Gaudebant terram (aridam) videre navem trahentes, educentes, ibique hiemale tempus terere, iterumque (ineunte) vere se ad navigandum parare. Quum (vero) naves nocte combustae essent (comburerentur), non inveniebant facultatem, quomodo proficiscerentur, invite ex necessitate in ea regione, ad quam pervenerant, vitam degentes (figentes). Hoc vero sic illis a captivis mulieribus evenit (eveniebat), quas ex Ilio secum ducebant; hae enim naves incenderunt (incendebant), veritae ne forte accideret, ut (ipsae) irent in Akhaeorum regionem habitandam (habitationis), ac si servitutem subirent."

"Kallias vero, qui Agathoklis res ac gesta scripsit, mulierem quamdam Trojanam, nomine Romam, e venientibus cum ceteris Trojanis in Italiam nupsisse (ait) Latino Aboriginum regi, filiosque peperisse Romum³) et Romilum, qui urbem condiderunt (condebant, habitare faciebant), matrisque nomine urbis nomen vocabant.

Xenagoras autem scriptor, Odisei et Kirkes⁴) ait filios fuisse Romum⁵) et Antiam Ardeamque; qui tria oppida condiderint, et propriis nominibus parem nomenclationem urbium imposuerint. Dionisus tamen Khalkedensis, urbis conditorem Romum declarat; ipsumque⁶) juxta quosdam Askani fuisse filium dicit, et juxta alios, Emathionis."

"Quidam denique (autem) Romam conditam¹) ajunt a Romo Itali filio et matris Leukae, Latini filiae. Habebant²) et alios multos e scriptoribus Graecorum (Ionum) in medium afferre, qui diverso modo de Urbis conditoribus disserunt: sed ne multiloquus esse existimer, ad Romanorum (jam) scriptores³) veniam."

"Antiquus non (poeta) epicus nec historicus⁴) Romanorum exstat; sed ab antiquis sermonibus, qui in nonnullis templorum libris servabantur, unusquisque desumens scripsit. Eorum quidam ajunt Aeneae filios fuisse Romilum et Remum, Romae conditores, alii vero Aeneae filiae filios: cujus autem patris, id non declarant. Illos(que) Aeneam Latino Aboriginum regi dedisse obsides inquiunt, quando fidem dabant inter se indigenae et advenae; exceptos eos Latinum cum aliis alimentis (curis) bene ac benigne habuisse (sc. ajunt) (atque adeo) illos, cum ipse absque virili prole decederet, haeredes cujusdam partis sui imperii reliquit (relinquebat)."

"Alii vero dicunt, quod Aenea defuncto Askaneus totum quidem Latini imperium accipiens, cum fratribus Romilo et Remo, regionem atque exercitum Latinorum in tres partes diviserit, ipsum Albam condidisse, aliaque oppida: Remum vero Kapenem proavi nomine et Pium⁵), atque Ankhisam, Ankhisae avi sui nomine, et Aeniam, quae Anikaus⁶) postea est appellata ab avo⁷): Romam autem Romilum suo nomine (sc. condidisse). (Dein per) aliquod tempus destructam esse contigit (contingebat) urbem; at rursum colonis adventantibus, quos Albani dimiserunt, Romili et Remi ductu, iterum pristinam exstructionem recuperasse, ita ut duplex utique esset Romae constructio, una paulo post Trojana bella, altera vero quindecim generationibus post priorem. Caeterum, si quis at tente prima tempora inspiciat, tertiam quoque iisdem antiquiorem (priorem) Romae aedificationem inveniet, priusquam Aeneas et Trojani in Italiam advenissent.

Hoc autem non adeo vilis (mediocris) quidam e scriptoribus narrat, sed Antiokhus Syrakusanus, cujus superius meminimus. Ita enim ait: Regnante Amorgete¹) in Latinorum regione, namque Italia tunc erat e Taranto usque ad oram Posidoniae (Posidoni)²), venisse ad eum quendam virum quasi Roma profugum. Refert autem his verbis. Quum Italius consenuisset, Morges regnavit: hujus tempore vir pervenit (veniebat) Roma alicunde (ex aliquo loco), cui nomen erat Sikelus³). Itaque secundum Syrakusanorum scriptorem vetustior ac superior Trojanorum temporibus Roma invenitur; eaque vel iisdem locis, ubi nunc quidem hodierna urbs habitata est, vel alicubi alius⁴) pagus erat, qui ejus nomine appellabatur; ille enim ineertum reliquit, neque ego quid certum proferre possum."

"Sed de antiqua aedificatione, ut puto, satis jam dictum est. Postremam vero, quam inhabitationemne dicere oporteat, vel exstructionem, sive quidvis aliud nuncupare, Timaeus Sikeliensis nescio quo Kanone usus, tempore exstructionis Karkhedonis fuisse ait, annis xxxvm. ante primam Olompiadem: at Leukius Kinklius, vir e senatoriis consessoribus (judicibus), circa annum quartum duodecimae Olompiadis (ait). Erintus autem Phabius anno primo VIII. Olompiadis. Verum Katon Porkius graeca tempora non definit (discernit), sed tamen diligentiam adhibens, si quis alius ita reperiatur antiquorum historiam colligens, ccccxxxii. annis posteriorem bello Iliaco dicit. Atque hoc tempus si cum Erastothenis⁵) chronographia conferatur, in primum annum septimae Olompiadis incidit. Quod autem Kanones, quibus Erastothenes usus est, integri sint, et quomodo quis Romanorum tempora cunu Graecis (Graecorum, Ionum) adaequare queat, altero quidem sermone declaravi." Totidem vel ipse Dionisius in primo (sc. libro) historiae antiquitatum Romanorum, ea tempora, quae consequuntur Ilium captum, ordine recenset. Aeneae (nempe) fugam ex Troade, eumque in Italiam delatum; et qui ab eo, postque eum Latinis imperaverunt usque ad Romilum conditamque Romam; quaeque varie ab antiquis de Romanorum urbis exstructione referuntur, singula describit.

Quidam vero dicunt, quod Pikus Kroni filius in Laurenti terra (regione) primus regnaverit, ad illum usque locum, ubi nunc Roma sita est, annis xxxvii. Postque eum Phaunus filius Piki, annis xliv. Cujus aetate Herakles ex Hispaniae (Spaniae) terra delatus aram in foro Boario exstruxit, eo quod Malum (ceu kakon) ^l) filium Vulcani (Ephesti) necaverat. Post quem Latinus regnavit (regnabat) annis xxxvi. unde et Latini sunt denominati. Hujus anno trigesimo tertio Ilion captum est. Post quem Aenias Ankhisae (filius) adversus Rutulos dimicans, Turnum interfecit, atque Latini filiam Laviniam uxorem duxit, urbemque Laviniam condidit (condebat), ex quo (sc. tempore) regnavit annis III. Haec ergo breviter ab exterorum libris mutuati narravimus.

Age nunc ad alterum quoque harum rerum testem transeamus, Diodorum videlicet, qui omnes bibliothecas in unum idemque emporium (thesaurum) summatim collegit: siquidem et Romanorum historiam VII. suo libro his verbis conscribit.

Ex septimo²) Diodori Libro de veterum Romanorum generatione.

"Nonnulli Historicorum (epico more) scribentes, Romileos ex Aeneae³) filia natos, Romam condidisse existimaverunt; id tamen verum non est. Siquidem multa tempora Aeniam inter et Romilum reges intersunt. Romam (sane) Olompiade in (VII)⁴) anno secundo conditam esse (comperimus): nam haec exstructio annis plusquam ccccxxxiii. Trojanorum bello posterior est. Etenim Aenias annis adhuc tribus post Trojanos captos elapsis, Latinorum regnum obtinuit; quo per triennium potitus, ex hominibus sublatus est (tollebatur), et immortalem honorem assequutus (assequebatur). Cujus imperium ejusdem filius Askanus accipiens Albam (Alban), quae nunc Longa⁶) (Longas) vocatur, condit (condebat), quam nomine fluvii appellavit, qui tunc Alba (Alban) vocabatur, nunc vero nomine Tiberis (Tiberi) vocatur.

Verum de nomine urbis Phabius, Romanorum rerum scriptor, alienas adjungit fabulas. Ita enim dicit: quod Aeneae mandatum fuerit, quasi aliquis quadrupes ipsi indicaret, ubinam eum oporteat urbem condere. Quum vellet porcam fetam, ac omnino candidam mactare ac immolare, ea e manibus elapsa rapido cursu ascendit (ascendebat) collem quendam, ubi triginta porcellos edidit (edebat). Aenias itaque admiratione captus, et mandatum explere volebat (nimirum) manum admovere et locum exstruere. (Sed) speciem quandam in somno vidit (videbat) aperte eum prohibentem, monentemque, ut (demum) post annos xxx. aequali editorum porcellorum numero, exstrueret; atque (ideo) a propositis rebus destitit (eum destitisse).

Post Aeneam defunctum, Askanus ejusdem filius regnum assumpsit: (dehinc vero) annis xxx. transactis, collem aedificavit (i. e. aedificiis complevit), et urbem Albam (Alban) appellavit, ad porcae colorem: nam Latini secundum suam linguam th\n Leukh\n ¹) Albam (Alban) vocant: alteram quoque ei nomenclationem imposuisse (sc. dicitur), Longam, quae translata vocatur Makra/n ²); quoniam latitudine angusta erat, et longitudine magna." Iisdem addens dicit: "Askanius urbem regiam Albam (Alban) fecit, et non paucos e circumjacentibus incolis prostravit (subvertit); (adeoque) vir praeclarus factus est, et obiit annis regnans xxxviii".

"Postque ejus obitum controversia orta est in media multitudine (populo) duorum causa de regno inter se invicem contendentium. Julius enim cum filius esset Askani, dicebat: mihi convenit paternum imperium; et Silvius Askani frater, Aeneaeque et Silvae primae uxoris Latini filius dicebat: mihi competit. Huic enim post Aeneae obitum insidiae factae sunt ab Askano; namque dum adhuc infantulus esset, in monte a quibusdam armentariis educatus, Silvius est dictus (nominabatur) ad nomen montis³) Latinorum, quem Silvam vocitabant. Ex utraque ergo parte disputantibus, multitudinis electione⁴) regnum Silvius suscepit. Julius autem imperio privatus, Pontifex maximus constitutus est, et quasi secundus rex erat (s. regnabat): a quo ortam hucusque Juliam familiam Romae perdurare ajunt."

"Silvius nihil dignum memoria (quod describi mereatur,) in imperio egit, et obiit, cum regnasset annis xlix. Cujus imperium filius ejusdem Aenias accepit, qui cognominatus est Silvius; dominatusque plus quam triginta annos. Post quem Latinus regnavit, qui vocatus est Silvius, annis l. Hic in rebus, gerendis (in re) et in bello validus repertus finitimam regionem evertit (evertebat), atque urbes antiquas, quae antea Latinorum vocabantur, xviii. condidit (condebat). Tiburam (nempe), Praenestum, Kabios, Tiskalum, Koram, Kometiam¹), Lanuvium, Labikam²), Skaptiam, Satrikum, Arkiam³), Telenam⁴), Okostomeriam⁵), Kaeninum⁶), Phlegenam⁷), Kmerium⁸), Mediplium⁹), Boilum(que), quam nonnulli Bolam vocant¹⁰)."

"Defuncto autem Latino, rex electus est filius ejusdem Albas Silvius¹¹), qui annis xxxvm. imperitavit. Post quem Epitus Silvas¹²) annis XXVI. Quo defuncto, in regnum suffectus est Apis¹³), qui annis regnavit duodetriginta. Et post eum Kalpet ejusdem filius; dominatusque est annis xiil, Tiberius Sylvius vero annis VIII. Hic adversus Tyrenos exercitum movens, cum per Albam (Alban) amnem copias traduceret, in gurgitem lapsus, obiit; unde et fluvius appellatus est Tiberis¹⁴). At post ejus obitum Agripas in Latinos regnavit, unum supra quadraginta annos. Postque hunc suscepit (regnum) Arramulius¹⁵) Silvius, undeviginti annis."

"De hoc dicunt, quod cunctis vitae diebus superbus fuerit, adeoque se efferebat et adversabatur contra vim Jovis (Aramazdi): quin etiam quum interdum tempore fructuum (autumni) tonitrua assidua ingentiaque fierent, mandabat exercitibus, ut (universi) ex uno edicto unanimiter gladiis clypeos concuterent, quo (atque) existimabat sonum ex his editum superare posse vel ipsa tonitrua; proptereaque poenas dedit (dabat) suae in deos arrogantiae, fulminis ictu exstinctus, totaque domus ejus¹) in Albano stagno immergebatur. Ostendunt (sane) hucusque rerum vestigia Romani juxta stagnum habitantes, columnas (nempe) subter aquis in altum visas, quae inibi in profunditate regiae domus exstant."

"Post hunc Aventius electus fuit, qui cum VII. supra xxx. annos potitus esset, in quodam praelio cum suburbanis (suburbanorum)²), in angustiam actus, juxta Aventium collem cecidit (cadebat), unde collis Aventius dicebatur. (Dein) demortui in locum suffectus est filius ejusdem Prokas³) Silvius, regnavitque annis III. supra viginti. Quo mortuo, junior filius Amolius per vim regnum tenuit; eo quod in regiones longinquas profectus erat Numitor⁴), ejusdem frater major natu⁵) ac germanus⁶). Amolius (ergo) paulo plus annis XLIII. regnavit, atque a Remo et Romilo, qui Romam condiderunt, interficitur (interficiebatur, moriebatur).

Sunt autem singuli reges Romanorum hi.

I.       Aenias post annum quartum ab Ilio  capto, in Latinos regnat                         annis            III.

II.      Askanius.                                     ann.     xxxviii.

III.     Silvius⁷) Aeneae (filius).              ann.       xxviii.

IV.     Aenias Silvas⁸).                           ann.         xxxi.

V.      Latinus Silvius.                           ann.               I.

VI.     Albas Silvas⁸).                            ann.       XXXIX.

VII.    Epitus⁸) Silvas.                           ann.          XXVI.

VIII.   Kapis Silvius.                              ann.       xxviii.

IX.     Karpentus Silvas⁹).                      ann.            XIII.

x.      Tiberius¹⁰) Silvius.                      ann.            VIII.

XI.     Agripas Silvas⁸).                         ann.     xxxv¹¹).

XII.   Amulius Silvius.                         ann.        xix¹²). ;

XIII. Aventius.                                      ann. xxxvii ¹³).

XIV. Prokas¹) Silvas²).                        ann.         xxiii.

XV. Amolius Silvas²).                         ann. xlii⁸).

Romilus Rornam condit, regnatque septima Olompiade. Sunt itaque ab Aenea usque ad Romilum anni ccccxlviii⁴). Ab Ilio vero capto, anni ccccxxxi.

A Romelo, qui Romam condidit, reges hi dinumerantur. 

i. Romilus.                                         annis xxxviii.

ii. Numas Pompilius.                         ann.           XLI.

III. Tullus Hostilius⁵).                          ann. xxxiii ⁶).

IV. Ankius Markus.                             ann. xxxiii.

V. Tarkinus⁷).                                     ann. xxxvii.

VI. Servilius.                                        ann.         xliv.

VII. Tarkinius⁸) superbus.                    ann.         xxiv.

Reges Romanorum VII. qui post Romilum exstiterunt, ad annos usque ccxliv. deducti, desierunt. Sunt autem ab Ilio capto usque ad Romilum anni ccccxli ⁹). Simul omnes anni dclxxv.

Horum profecto a Romilo, inquam, usque ad Tarkinum, regum Romanorum tempus (vel ipse) Alikarnasseus Dionisus juxta primam Olompiadem breviter exponit, ita scribens.

Dionisi Alikarnassei, de regibus qui post Romilum Romae exstiterunt.

"Porro ab exactis regibus, usque ad primum urbis Principem Romilum (retro nempe) tempus computatum annos efficit ccxliv¹⁰). Id quod patet ex regum successoribus annisque, quibus unusquisque imperium tenuit. (...) Post vero Romili mortem absque rege¹¹) mansisse (sc. dicit) urbem unius anni tempore. Dein Numas Pompilius ab exercitu electus est, regnavitque annis XLIII."

"Tullus autem Hostilius¹²) post Numam annis xxxiii. Et qui sub hoc regnavit Ankus¹) Markus, annis IV. supra XX. Post vero Markum Leukius²) Tarkinus, qui vocatus est Priskus, annis xxxvni. Huic successit Servilius³) Tullus, tenuitque annis xliv. Servilium Leukius tyrannus interfecit, et propter legum contemptum, Superbus est vocatus; deducto imperio usque ad annum xxv. Ducentis (itaque) et xliv. annis ordine succedentibus reges obtinuerunt (imperium), olompiadibus vero lxi.; hinc, omnino utique necesse est, ut primum urbis potitum Romilum conjiciamus (intelligamus) anno primo VII. olympiadis regnum assumpsisse, archonte Atheniensium Kharophe⁴) annum primum decennalis potestatis agente: atque id sane annorum ratio postulat. Quot (autem) unusquisque regum annis potitus sit, eo quoque ipso verbo res declarantur. De tempore ergo, quo urbs, quae nunc rerum potitur, habitari coepta est, prout alii ante me dixerunt, mihi quoque id ita videtur⁵)." Haec Dionisius. Ceterum post Tarkini interitum cessante regum (monarcharum) potestate, haud ultra reges exstiterunt Romanorum; sed primum consules (u#patoi) Brutiani⁶) (id est Brutus et Collatinus); postea tribuni plebis; ac deinde Dictatores⁷) qui sunt imperatores⁸); et rursum consules: de quorum singulorum annuo principatu supervacaneum censeo nunc proferre, (et) tot nominum copiam cumulare. Quod si acta quoque eorum minute recensere velimus (vellemus), longe extensae conseruntur (consererentur) historiae; neque conveniunt praesenti meo proposito: quapropter congruum (hoc) duco alii chronographiae ac (tunc) omnibus, qui illuc pertinent, vacare: consulibus, inquam, qui post Tarkinum exstiterunt, et tribunis plebis, dictatoribusque, qui Romanorum urbem gubernarunt, atque annorum numerum colligunt usque ad Caesarem. Tunc iterum redeamus (redibimus, deveniemus) ad primam nempe monarchicam potestatem ejus postquam haec praedicta erunt. Efficiuntur itaque post Tarkini interitum usque ad Julium Caesarem intermedia tempora, olompiades cxv. ex quibus anni conficiuntur lx. supra quadringentos.

Tarkinus enim post completam sexagesimam septimam olompiadem interiit (interit, cadit). Caesar vero initio clxxxiii. (olompiadis) regio (monarchico) imperio potitur: tempus autem interjectum ad annos cccclx. protrahitur. (Equidem) erant a septima olompiade, Romaque condita, anni ccxliv. (usque ad mortem Tarquinii); adeo ut a condita Roma usque ad Julium Caesarem sint omnino anni dcciv. olompiades autem clxxvi.

His sane suffragatur suo testimonio et Kastor chronographus, ubi breviter de temporibus tractat, hoc pacto ea, quae sequuntur verba, scribens.

Kastoris de Romanorum regno.

"Romanorum reges singillatim exposuimus, initium facientes ab Aenea Ankhisae filio secundum tempus, quo Latinis imperavit; et in Amolium Silvium deduximus, quem Romilus, qui Rheae matris suae avunculus (qei=on) erat, occidit. Iisdem ergo Romilum quoque adjungemus, caeterosque, qui post eum Romae regnaverunt usque ad Tarkinum cognomento Superbum: tempus autem illud est annorum ccxliv. Post quos seorsum consules disponemus, incipientes a Leukio Junio Bruto, et a Leukio Tarkino Collatino, et in Markum Valerium Messaliam, et Marcum Pisonem desinentes; qui tempore Theophemi Atheniensium archontis consules fuerunt. Sunt autem eorum anni cccclx." Haec Kastor.

Porro iisdem eos quoque adjicere congruum est, qui a Julio Caesare Romanorum Imperatores exstiterunt; atque singulis annis de consulibus quoque singulis mentionem facere, appositis etiam olompiadibus interea exactis.

(Hic deficiunt Codd. Armeni.)